Ta’lim resurslarini ishlab chiqishda audio va video materiallarga ishlov berish. Jizzax 2022

Ta’lim resurslarini ishlab chiqishda audio va video materiallarga ishlov berish.

Jizzax 2022

Мa’ruza rejasi:

• Audio fayllarni yaratish va ularning formatlari.
• Video fayllarni yaratish va ularning formatlari.
• Audio materiallarga ishlov berishning dasturiy vositalari.
• Video materiallarga ishlov berishning dasturiy vositalari.

Audio fayllarni yaratish va ularning formatlari

• Tovush to’lqinlari – anologli signal. Tovushlar dunyosi insoniyatni doimiy o’rab turuvchi muhitlardan biri. Biz turli xil darajadagi tovushlarni, masalan, barglar shitirlashi, sharshara tovushi, qushlar xonishi, hayvonlar qichqirig’i, inson tovushi kabi tabiiy ovozlar bilan bir qatorda insoniyat tomonidan yaratiluvchi musiqa ovozini ham hayotiy faoliyatimiz davomida doimiy eshitib turamiz.

Audio fayllarni yaratish va ularning formatlari

• Ovoz ham kundalik hayotimizda duch keladigan boshqa fizik hodisalar kabi to’lqin tabiatiga ega. Ovoz to’lqinlari ixtiyoriy muhitda – gaz, suyuqlik, qattiq jismlar muhitida ham tarqalish xususiyatiga ega. Amaliyotda ko’proq atmosfera muhitida tarqaluvchi ovoz to’lqinlaridan foydalaniladi. Shu sababli ham ovoz to’lqinlari – bu atmosferadagi tarqalishiga nisbatan o’rganiladigan jarayon bo’lib, uning muhim parametri tovush chastotasi – tebranish davriga teskari kattalik hisoblanadi. Tovush chastotatalari gerslar (Gs) da yoki kilogers (1 KGs=1000 Gs)larda o’lchanadi.

Audio fayllarni yaratish va ularning formatlari

• Tovush chastotasi bilan to’lqin uzunligi – bir tebranish davrida tovush to’lqini bosib o’tishga ulguradigan masofa (to’lqin uzunligi = tovush tezligi/tebranish davri) uzviy bog’langan. Demak, chastotaning oshishi bilan, tovush to’lqini uzunligi qisqaradi, ya’ni tebranish davri qancha qisqa bo’lsa, to’lqin ham shuncha qisqa masofani bosib o’tadi.

Analogli signallarni raqamlashtirish

• Ovozni yozish tabiiy ma’noda Edison fonografidagi ovoz yozish jarayonidagina tushunilishi mumkin. Qolgan barcha hollarda ovoz saqlanganida ovozning o’zi emas, balki yozish vaqtida havo tebranishi qanday bo’lganligi haqidagi ma’lumot saqlanadi.

Analogli signallarni raqamlashtirish

• Signal shaklini to’g’ri uzatish uchun bu o’lchashlarni tovush signallarining eng yuqori chastotali davrida tez-tez o’tkazish zarur. Raqamli ovozlar tizimiga raqamli mikrofon (ovoz bosimi o’lchagichi), raqamli magnitofon yoki uzatgich (katta miqdordagi raqamlar massivini saqlash va uzatish uchun) va raqamli ovoz kuchaytirgich (raqamlar ketma-ketligini ovoz bosimi o’zgarishiga aylantirish uchunqurilma)larni kiritish mumkin. Hozirgi kunda raqamli ovoz yozish tizimlarida asosan anologli elektroakustik mikrofon va ovozkuchaytirgich (dinamik) lar qo’llaniladi, raqamli qayta ishlashda esa ovoz chastotalarining elektrik signallari tahrir qilinadi.

E’tiboringiz uchun raxmat!