Tema: Elektron pochta múmkinshilikleri Joba

Download 79 Kb.
Sana	02.04.2024
Hajmi	79 Kb.
	#185547

Bog'liq
Elektron pochta múmkinshilikleri
хабар технологиялары (кк) лекция (3), a926619a-b415-48ae-a62d-3caa8308b9be, python dasturlash tili va uning , Bugalteriya esabi schyotlardaǵı eki tarepleme jaziwdiń tiykarlanıwı, Túrli kásiplik tarawlarda jeke-kásiplik rawajlanıwdıń akmeologik nizamlıqları, Sintaksis sóz dizbekleri, Mektepke shekemgi tarbiyashiliq kasibi,tarbiyashiliq kasibinin a\'hmiyeti.Tarbiyashilarga, document, Turaxonova Shaxnozaxon , ----------------------- (1) (2), ---------------------------------- (1) (2), ----------------------- (1), Axborot xafsizligi 2, Akmeologiya test, 제12회 공무원 문예대전 수상작품집

Tema: Elektron pochta múmkinshilikleri Joba : 1. Elektron pochta múmkinshilikleri. 2. Xalıq aralıq pochta xızmetlerin: mail. ru, gmail. com, yahoo. com 3. Elektron pochtadan paydalanıw hám elektron xabarlardı almaslaw mádeniyatı. 4. Outlook Express programması múmkinshilikleri. 5. Outlook Express programmasında xat jazıw, jıberiw hám oqıw tártipleri. 6. Outlook Express programmasınıń qapları. 7. Adresler kitapı jáne onıń wazıypası. Internet konferensiyaları : - Hár bir qala hám maekazlarda jaylasqan pochta baylanısıkorxonalari arqalı ámelge asıriladı. - Bunda jo'natilishi joybarlawtirilayotgan xat arnawlı konvertga salınıp jiberiwshi hám qabıl etiwshiniń indeksi, adresi hám kimga mólsherlengenligi jazıladı. - Sol maǵlıwmatlarǵa tiykarlanǵan halda pochta kárxanası kelgen xatni oraylıq pochta kárxanasına jiberedi hám onda saralanıp tiyisli adreske etilip beriwdi támiyinleydi. - Kemshiligi: jiberilgen xabar yamasa xat mánzil uzaqlıǵına qaray kunlab, oylab barıwı, birpara jaǵdaylarda ulıwma jetip barmasligi da múmkin - Internettiń tiykarǵı xızmet túrlerinen biri bul Elektron pochta bolıp tabıladı. Házirgi waqıtta internetten paydalanıwshılardıń kópshiligi elektron pochtadan paydalanıwadılar. Lekin Elektron pochtadan tuwrı jáne onımli paydalanıw talap etiledi. Sizlerge usınıs etetuǵın kórsetpelerimiz elektron pochtadan paydalanıw boyınsha usınıslar orın alǵan. Elektron pochta xızmeti jáne onıń abzallıqları. Internet-xalıq aralıq tarmaǵınıń tiykarın Electronic mail (E-mail) - elektron pochta xızmeti quraydı. Elektron pochta tap ádetdegi pochta sıyaqlı bolıp, tek bunda xatni qaǵazǵa emes, bálki kompyuter klaviaturasınan hárip hám sózlerdi terip, málim elektron jazıw kórinisine keltiriledi. Elektron pochta arnawlı programma bolıp, onıń járdeminde Internet tarmaǵı arqalı dúnyanıń qálegen jayındaǵı elektron adreske xat, hújjet, yaǵnıy qálegen maǵlıwmattı demde (bir neshe sekund hám minutalarda ) jıberiw hám qabıl qılıp alıw múmkin. Elektron pochtanıń kemshiligi sonnan ibarat, xat jiberiwshi hám qabıl etiwshiniń hár ekewi de foylanayotgan kompyuter Internet tarmaǵına jalǵanǵan bolıwı zárúr. Xabar hám pochta qutisi túsinikleri. Xabar, ulıwma alǵanda, paydalanıwshı pochta arqalı jiberiwi kerek bolǵan maǵlıwmat esaplanadi hám aldınan basqa programmada (mısalı Word ) tayarlab, keyin elektron pochta arqalı jıberiwi maqsetke muwapıq bolıp tabıladı. Pochta serveri de óziniń tekst teriw aynekshesına da iye bulib, xabardı sol aynada jazıw múmkin. Pochta qutisi - bul paydalanıwshı ushın elektron pochta xızmetin usınıs etiwshi kompyuterde belgilengen nom bolıp tabıladı. Bul at kompyuter yadında papka kórinisinde qáliplestiredi hám ol ózinde kiretuǵın hám shıǵıwshı xabarlardı waqtınshalıq saqlaydı. Elektron pochta mánzillerindegi elektron pochta adresi belgisinen ( ______ @ ________. __ ) aldın kelgen jazıw pochta qutisi atınıń ańlatadı. Elektron pochta adresi: pochta qutisi atı hám pochta serveri adresinen ibarat boladı name@domain2. domain1 info@tuit. uz Xabarlardıń túrleri. Xabarlar túrli kóriniste bolıwı múmkin mısalı : tekst, grafik, súwret, dawıs hám video maǵlıwmatlar. YUborilishi joybarlawtirilayotgan maǵlıwmatlardıń kólemi boyınsha da shegaralanıw bar. Hár bir pochta provayderi óziniń siyasatina iye bolıp bir xabardıń, 10 Mb kólemge shekem bolǵan xabarlardı jiberiwdi támiyinleydi. Egerde bul kólem asıp ketsa úlken kólem degi xabarlardı Rar yamasa Zip programmaları járdeminde arxivlap jiberiw usınıs etiledi. Elektron pochta adresi. Elektron mánzil @ belgisi menen ajıratılǵan eki bólekten ibarat, yaǵnıy mákan-jay @ paydalanıwshı atı. Elektro adreske mısal tarikasida. tuit@tuit. uz, tuit@inbox. uz larni keltiriw múmkin, bul elektron mánziller “tuit” atlı isletiwshiniń http://mail. tuit. uz, http://inbox. uz pochta serverinde jaylasqan pochta qutisi esaplanadı. Xabarlardı uzatıw hám qabıllaw. Tashkil etilgen elektron pochta arqalı basqa elektron adreske xat jıberiw izbe-izligin kórip shıǵamız : daslep, mail. ru Web beti iske túsiriledi hám ekranda payda bolǵan jumısshı aynanıń Imya túńliginde paydalanıwshı elektron adresi hám Parol túńliginde parolı kiritiledi hám Voyti tuymeshesi basıladı. Xabardı uzatıw ushın qoyındaǵı izbe-izlik orınlanıwı kerek Komu túńligine xat jo'natilishi kerek bolǵan elektron mánzil, Kopiya túńligine, eger sol xat basqa adreske de jo'natilishi kerek bolsa, sol mánzil, Tema túńligine xat teması jazıladı. Xat mazmunı tómengi bos aynaǵa jazıladı hám Otpravit tuymeshesi basıladı. Eger xat tuwrı jiberilgen bolsa, ol halda ekranda Uspeshno otpravlen maǵlıwmatı payda boladı. Paydalanıwshı elektron mánzil arqalı kompyuter yadı daǵı qálegen fayllardı da jıberiwi múmkin. Onıń ushın Prikrepit tuymeshesi basıladı. Eger bir neshe fayldı jıberiw kerek bolsa, qalǵan fayllar da sol tártipte saylanadı. Paydalanıwshı elektron pochtasına kelgen xatlardı kóriwi ushın Vxodyashie buyrıǵı saylanadı. Ekranda pochtaǵa kelgen xatlar dizimi payda boladı. Ol jaǵdayda xat kimdan, teması, pochtaǵa qashan kelip túsken hám fayl ólshemi tuwrısında maǵlıwmat saqlanǵan. Paydalanıwshı xatni oqıwı ushın, Tema bandida tıshqanchaning shep tuymeshesi basıladı. Ekranda xat mazmunı payda boladı. Paydalanıwshı xatni oqıwı hám eger zárúriyat bolsa Fayl®Pechat' buyrıǵı arqalı printerde baspadan shıǵarıwı múmkin. Elektron pochta daǵı kereksiz xatni óshiriw ushın daslep ol belgilenedi hám Udalit tuymeshesi basıladı. óshirilgen fayl Korzinaga barıp túsedi. Korzinani tazalaw Ochistit Korzina buyrıǵı arqalı ámelge asıriladı. Xabarlardı kópshilikke jiberiw. Málim bir sebeplerge kóre birdey mazmundagi xabarlardı bir neshe mánzil yamasa pochta qutisiga jiberiw zárúriyatı payda boladı. SHunda, Komu túńligine xat jo'natilishi kerek bolǵan elektron mánziller “;” (noqat útir) belgileri menen ajratıladı, mısalı : (tuit@tuit. uz; tuit@inbox. uz; hám boshka mánziller), Kopiya túńligine, eger sol xat basqa adreske de jo'natilishi kerek bolsa, sol mánzil, Tema túńligine xat teması jazıladı. Bul wazıypadan qandayda bir elon yamasa jańalıqtı kópchillikka ese jiberiw ushın paydalanıladı. Spam túsinigi, spamlarning túrleri hám olarǵa karshi gúresiw. «Spam» termini jańa mazmunda jonga teguvchi elektron tarqatpalar yamasa pochta shıǵındıları degen mánisti ańlatadı. Spamlar 1993-jılda payda bolǵan. Usenet kompyuter tarmaǵı admınıstratori Richard Depyu jaratqan programmadaǵı qáte 1993-jıl 31-mart kúni konferensiyalardan birine eki júzta birdey xat jo'natilishini keltirip shıǵardı. Onıń narazı sáwbetlesleri jonga teguvchi xabarlarǵa demde - «spam» degen at taptılar. «Kasperskiy Laboratoriyası» túsinigine kóre, spam - bul so'ralmagan anonim ǵalabalıq tarqatpalar bolıp tabıladı. Spam (paydalanıwshı tárepinen so'ralmagan informaciya ) jiberiwshiniń (spamer) maqseti hám wazıypalarına qaray kommerciya informaciyaına ıyelewi yamasa oǵan hesh qanday baylanısı bolmawi múmkin. SHunday etip, mazmunına qaray, xabarlardıń «tijorat» spami - «unsolicited commercial e-mail» (ulıwma qabıl etilgen abbreviaturasi - UCE) hám «notijorat»- «unsolicited bulk e-mail» (UBE) túrleri bar. Anonim: barlıq kóbinese áyne jasırın yamasa jasamalastırılgan qayta baylanıs adresi kórsetilgen avtomatikalıq tarqatpalardan jábirlenedi. Ǵalabalıq: bul tarqatpalar áyne ǵalabalıq hám tek ǵana usılar spamerlar ushın haqıyqıy biznes hám de paydalanıwshılar ushın haqıyqıy mashqala esaplanadı. So'ralmagan:imzolangan tarqatpalar hám konferensiyalar biziń túsinikmizge kirmewi kerekligi ayqın túsinikli. Hár bir elektron pochta xızmeti óziniń paydalanıwshılarına spamdan qorǵawlanıw quralların usınıwadı. YA'ni spamga tiyisli bolǵan elektron mánziller spam filtrine kiritiledi hám bul mánzillerden kiyatırǵan spamlar xabarlar waqtınsha saqlanıwshı katalogǵa avtomatikalıq tárzde jaylastırıladı hám 30 kúnden keyin óshirip taslanadı. Filtrler hám qara ro'xat. Filtrler tiykarlanıp kiyatırǵan xatlardı saralaw, tártiplew funksiyasın atqaradı. Qara ruyxat bolsa xat jiberiwshi mánzildi arnawlı jurnalǵa kiritip bul mánzilden basqa xat almaslik maksadida isletiledi. Milliy elektron pochta xızmetlerin. Házirgi kúnde milliy pochta xızmetlerin de talay rawajlanıp barmokda. Ózbekstandaǵı hár bir Internet provayder óziniń pochta serveri hám xızmetine iye bulib, tiykarlanıp óziniń klientlerine xızmet kórsetedi, olardıń ishinen mail. uz, inbox. uz sıyaql'iları ochik esaplanadı jáne bul sistemadan qalelovchilar biypul paydalanıp xat hám xabarlar jo'natib qabıllawları múmkin. Xalıq aralıq pochta xızmetlerin: mail. ru, gmail. com, yahoo. com. Elektron pochta arqalı maǵlıwmat jiberiw ushın eki jónelis ámeldegi, bulardan biri biypul elektron pochta xızmeti dep júrgizilip, odan paydalanıw ushın Internette málim bir Web betleri bar bolıp tabıladı. Bular mail. ru, yahoo. som, mail. uz, gmail. com hám taǵı basqa. Paydalanıwshı daslep, pochta adresine ıyelewi kerek. Pochta adresin shólkemlestiriw ushın Internet Explorer programmasınıń tiykarǵı aynasına bul Web betlerinen biri shaqırıladı hám iske túsiriledi. Turmıs daǵı etika sıyaqlı elektron pochtada da etika bar. Olardıń geyparalarına toqtalıp ótemiz: - Pochtańızdı tez-tez oqıp turing. Kópchillik paydalanıwshılar óz xatların tek ǵana bos waqıtlaridagina oqıydılar. Bul korrespondentlarga salıstırǵanda bolǵan behurmatlik bolıp tabıladı. Bunıń áqibetinde siz oǵırı zárúrli bolǵan informaciyanı qoldan bay beriwińiz múmkin. Paydalanıwshı pochtasın mudamı, waqıtında oqıp barıwı kerek. − Xatda álbette bas bet (subject) kórsetiw zárúr bolıp tabıladı. Bul klientlerdi artıqsha jumıslardan qutqaradi. − Xatingizni alıwshın biling hám húrmet etiń. − Xatni qátesinińz jazıń. Grammatik hám orfografik qáteler menen jazılǵan xat jiberiwshi tuwrısında jaqsı tásirler qaldırmaydi. − Qısqa jazıń. Elektron pochtada jazayınotgan xatingizni mazmunın qısqa hám anıq kórsete biling. Xatingizdagi qáteler hám pikirden shıǵıp ketiw birinshi orında xatingizni emes, bálki sizdiń ózińizdi xarakterleydi. − Óz xatingizni basqa mánzillerge kóshiriwden saqlanıń. Óz xatingizni tek ǵana sol xat tiyisli bolǵan mánzillerge jo'nating. Keri jaǵdayda, xatlardı kóp mánzillerge jıberiw sheriklerińizde jaqsı tásirler oyatmasligi múmkin. − Kerek bolmaǵan táǵdirde óz xatingizga juwap hám sorawlar jibemang. Kerek bolmaǵan táǵdirde «iltimos juwap beriń» yamasa «iltimos xatni tastıyıqlang» sıyaqlı sorawlardı jibemang. − Sorawlarǵa tolıq juwap beriń. Sorawlarǵa juwap beriwde qısqa «ha» yamasa «yo'q» sıyaqlı juwap bermang. Bul hal xat alıwshında tushunmovchiliklarga alıp keliwi múmkin. Outlook Express programması elektron pochta xızmetin ámelge asıradı. Bul programmanıń ápiwayılıǵı hám qolaylıǵı ushın odan paydalanıw maqsetke muwapıq. Bul programmanı jumısqa túsiriw ushın WINDOWS qabıǵınıń jumısshı stoliga piktogramma kóriniste qoyılǵan bolsa, ol halda tıshqanshanı piktogrammaga alıp barıp shep tárepi bosilsa, ekranda ayna payda boladı. Aynanıń birinshi qatarında menyu buyrıqları, ekinshi qatarında ásbaplar paneliniń tuymechalari jaylasqan. Outlook Express programması júklengennen keyin aynanıń ulıwma dúzilisi qoyidagicha. Olardan Outlook Express programması menen islegende paydalanıladı. Qoyında elektron pochta programmasınıń tiykarǵı tuymechalari xarakteristikaın keltiremiz. Outlook Express sizdi xat-xabarlarıńızdı alǵannan keyin yamasa siz instrumentler panelinen Dostavit' pochtu ni bossangiz siz xabarlardı qálegen aynada yamasa kóriw salasında kóriwińiz múmkin. Panel degi Outlook ni basıń yamasa keste degi Vxodyashie ni basıń. Xabardı bólek aynada oqıw ushın xabarlar kesteinde onı eki ret basıń. Xabardı kóriw salasında oqıw ushın, xabarlar diziminde eki ret basıń. Xatni jıberiw tártibi. Endi xatni adreske jiberiń. Onıń ushın qoyidagilarni orınlań. «Otpravit'» tuymechasini tıshqansha járdeminde shertiń. Xatning «Isxodyashie» jildiga túskenligin tekseriń. «Dostavit' pochtu» tuymechasini basıń. Xatning «Isxodyashie» jildidan «Otpravlennie» jildiga túskenligin tekseriń. Internet texnologiyaları, sonıń menen birge, sanaat yamasa finanslıq texnologiyalar, málim maqsetlerge erisiw ushın adamlardıń birgeliktegi iskerligi ámelge asırilatuǵın qurallar hám sırtqı kórinislerdi belgileydi. Internet-texnologiyaları kóp sanlı qatnasıwshılardıń háreketlerinde jáne de izbe-izlikke erisiw, sonıń menen birge, olardıń keleshektegi háreketleriniń mazmunın anıqlaw anıqlaw ushın informaciya aǵısların birlestiradi. Internet texnologiyaları global kólemde adamlar ortasındaǵı baylanıs hám informaciya almasınıwın jaqsılaw ushın jańa keń shapaqlardı ashadı. Házirgi waqıtta Internet jedel rawajlanıp atır : hár bir yarım -eki jılda onıń tiykarǵı muǵdarlıq kórsetkishleri eki ese artadı. Bunda paydalanıwshılar sanı, jalǵanǵan kompyuterler sanı, informaciya hám trafik kólemi, informaciya resursları muǵdarı túsiniledi. Internet rawajlanıp atır hám sapa tárepinen. Onı insannıń ómirinde qóllaw shegaraları turaqlı túrde keńeyip barıp atır, tarmaq xızmetlerin hám telekommunikatsiya texnologiyalarınıń ulıwma jańa túrleri payda boladı. Zamanagóy jámiyet turmısı barǵan sayın kóbirek kompyuterlashtirilmoqda. Informaciya xızmetlerin natiyjeliligi hám isenimliligine qoyılatuǵın talaplar artıp barıp atır. Ilimpazlar global tarmaqlardıń tupten jańa formaların islep shıǵıp atırlar. Kompyuter tarmaqlarında mánzil túsinigi retinde tómendegi pikirlerdi keltiriw múmkin: 1. Mánzil kompyuter yadınıń bólimlerin, kompyuter kirgiziw-shıǵarıw qurılmaları portın, esaplaw tarmaǵı kompyuterlerin hám de taǵı basqa maǵlıwmat dáreklerin yamasa olardı uzatıw ushın belgilengen jaydı anıqlaydı. 2. Mánzil esaplaw tarmaqlarında uzatılıp atırǵan maǵlıwmatlardı qabıl etiwshi yamasa jiberiwshilerdi anıqlawshı maǵlıwmatlar izbe-izligi. Web-bet túsinigi hám forması. Internet adresi (URL) menen birdey mániste belgileniwshi logikalıq birlik. Ol web-sayttıń strukturalıq bólegi bolıp tabıladı. Web bet qandayda bir haqıyqatlıq, xodisa yamasa ob'ekt tuwrısında maǵlıwmatlardı ózinde jıynaǵan maǵlıwmatlar faylı bolıp tabıladı. Web serverler bazası web saytlardan ibarat bolsa, web saytlar bolsa óz gezeginde betlerden ibarat boladı. Fizikalıq kózqarastan ol HTML túrindegi fayl bolıp tabıladı. Web betler tekst, suwretler, animatsiya hám programma kodları hám basqa elementlerden ibarat bolıwı múmkin. Bet statikalıq hám dinamikalıq qáliplestirilgen bolıwı múmkin. Freymlardan (bólimler) ibarat betlerde hár bir freymga bólek bet sáykes keledi. Web-sayt túsinigi hám forması. Anglichan “site” (awdarması jay, jaylasıw ) sóziniń ózbekshe aytılıwı. Umumjaxon órmekshi tóri málim informaciyanı tabıw múmkin bolǵan hám kem ushraytuǵın URL mánziller menen belgilengen virtual jay. Usı mánzil web-sayttıń bas beti adresin kórsetedi. Óz gezeginde, bas bette web-sayttıń basqa betleri yamasa basqa saytlarǵa shaqırıwları ámeldegi boladı. Web-sayt betleri HTML, ASP, PHP, JSP, texnologiyaları járdeminde jaratılıp, tekst, grafik, programma kodı hám basqa maǵlıwmatlardan shólkemlesken bolıwı múmkin. Web-sayttı ashıw ushın brouzer programmasınan paydalanıp onıń mánzil maydanına kerekli web sayttıń adresi kiritiledi. Web-sayt jeke, kommerciya, informaciya hám basqa kórinislerde bolıwı múmkin. WWW túsinigi. WWW (World Wide Web) - pútkil jáhán o'rgamchak tóri dep atalıwshi tarmaq. WWW - bul Internetge jalǵanǵan túrli kompyuterlerde jaylasqan óz-ara baylanısqan hújjetlerge shaqırıq qılıwdı támiyinlep beretuǵın tarqaq sistema bolıp tabıladı. Áyne mine sol xızmet Internetten paydalanıwdı ápiwayılashtirdi hám ǵalabalıqlashtirdi. WWW tiykarında tórtew tiykar ámeldegi: 1. Barlıq hújjetlerdiń birden-bir formatı (forması ); 2. Gipertekst; 3. Hújjetlerdi kóriw ushın arnawlı programmalar (brouzer); 4. Birden-bir mánzildi kórsetiw sisteması (domen); Internet provayderlari hám olardıń wazıypaları. Internet provayder - Internet tarmaǵı xızmetlerin usınıs etiwshi shólkem bolıp tabıladı. Házirgi kúnde Internet prvayderlarining eki túri ámeldegi: Internetge jalǵanıw hám jalǵanıw kanalların usınıs etiwshi provayder hám Internet xızmetlerin usınıs etiwshi provayder. Internet xızmetlerin usınıs etiwshi provayderlar tárepinen www, elektron pochta, xosting (veb resursların jaylastırıw ) sıyaqlı Internet xızmetlerin kórsetilip atır. Internetge jalǵanǵan tarmaqlardı qurıwda odaǵı kompyuterlerge beriletuǵın mánziller (IP mánzil) provayder tárepinen usınıs etilgen aralıqtan tańlap alınadı. Provayder tárepinen berilgen mánzillerge iye bolmaǵan kompyuterler jergilikli tarmaqlar ushın rezervlangan aradaǵı mánzillerge ıyelewi hám jergilikli tarmaq kompyuterler menen islewi múmkin: 192. 168. 0. 1 192. 168. 255. 255 172. 16. 0. 1 172. 16. 255. 255 10. 0. 0. 1 10. 255. 255. 255 Paydalanılǵan ádebiyatlar: 3. S. Rahmonqulov “IBM PC jeke kompyuterinde islew”, T.: “Shıǵıs”, 1998. 4. A. Axmedov N. Taylaqov “Informatika”, Tashkent “Ózbekstan”, 2001. 5. A. Abduqodirov hám basqalar “Informatika”, T.: “Me'ros”. 2002. 6. A. Allanıń sıpatlarınıń biriov «Informatika hám informaciya texnologiyaları» Tashkent «Oqıtıwshı», 2002. 7. http://www. microsoft. com/ 8. http://www. zıyanet. uz/ 9. http://www. ref. uz/ lokal tarmaqqa xizmet kórsetiw diplom jumıs Download 79 Kb.

Download 79 Kb.