―Proqram mühəndisliyinin aktual elmi-praktiki problemləri‖ I respublika konfransı, Bakı, 17 may 2017-ci il
113
Müasir Veb Texnologiyaların Ġmkanları Və
Problemləri Haqqında
Fidan Sadıqova
Ġnformasiya Texnologiyaları Ġnstitutu, Bakı, Azərbaycan
fidansadiqova2@gmail.com
Xülasə— Məqalədə müasir veb texnologiyaları araşdırılıb, onlar
asaındakı fərq və çatışmamazlıqlar qeyd edilib. Veb
texnologiyaları sahəsində olan problemlər analiz olunaraq
müəyyənləşdirilib.
Açar sözlər— veb texnologiyalar, veb proqramlaşdırma, veb
səhifələr, PHP, Javasript, SQL Server
I.
GĠRĠġ
Veb
texnologiyalar
müasir
dünyada
insanların
fəaliyyətində mühüm rol oynayan vasitəyə çevrilmiĢdir. Artıq
biz həyatımızı internetsiz təsəvvür edə bilmirik. Ġnternet-
layihələr insanların müxtəlif sahələrdə: tədrisdə, biznesdə,
maketiqdə və s. vacib platforma olmuĢdur. Qısa müddət
ərzində veb-texnologiyalar böyük sürətlə inkiĢaf edərək,
qlobal informasiya fəzasının bütün istiqamətlərini əhatə edən
Ümumdünya Hörümçək Toru (World
Wide Web, WWW)
yaratmıĢdır [1].
Virtual
mühitdə
toplanan
informasiyanın
t
ez-tez
dəyiĢdirilməsi,
tipinə,
formatına, strukturuna və s.
parametrlərə görə müxtəlif verilənlərdən təĢkil olunması veb
texnologiyaların üzərinə əlavə vəzifələr qoyur. Məsələn,
minlərlə veb-səhifəyə malik hər hansı bir internet-layihədə
səhifələrin, səhifədəki sözlərin, hiperistinadların, media-
faylların sayı tez-tez dəyiĢir. Belə bir Ģəraitdə müasir veb
texnologiyaların tədqiqatlarda təhlükəsizlik,
zaman faktoru,
tranzaksiya sürəti, verilənlərin tipi mühüm rol oynayır.
Məqalədə verilən araĢdırmalar istifadəçinin tələbinə uyğun
veb-resurs yaratmaq üçün hansı veb texnologiyadan istifadə
edilməsi sualına cavab verməyə yardım edə bilər.
II.
MÜASĠR VEB TEXNOLOGĠYALAR
Hazırda bir çox veb texnologiyalar var ki, onların üzərinə
düĢən əsas vəzifələr kontentin təhlükəsizliyi, istifadəçilərin
rahatlığı, dizayn və rahat interfeys kimi tələblərə cavab
verməkdir. Hər veb texnologiya öz üslubunda yazıldığı
proqram platforması üçün tələb olunan funksiyaları həyata
keçirir. Hazırda bir çox veb proqramlaĢdırma mövcuddur.
Onlardan misal olaraq Hypertext Preprocessor (PHP),
Active
Server Pages (ASP.NET), Cold Fusion Markup Language
(CFML), Java, Python və s. göstərmək olar.
Web proqramlaĢdırmanın 2 növü var: Server tərəfdə
proqramlaĢdırma, Klient tərəfdə proqramlaĢdırma.
Server
tərəfdə proqramlaĢdırma dilləri kimi əsasən PHP, PERL,
JAVA, C++, ASP və digər AD-dən istifadə olunur. Klient
tərəfdə isə JavaScript, VbScript, JScript və s. bu kimi AD-dən
istifadə olunsada, bütün Web browserlər tərəfindən əsasən
JavaScript problemsiz istifadə olunur.
