5. Fanlararo va fan ichidagi bog’liqlik
Fanlararo bog’liqlik:
Dars davomida olingan bilimlar normal va patologik anatomiya, gistologiya, normal va patologik fiziologiya, bioximiya, reanimatologiya yo’nalishlarida kerak bo’ladi.
Fan ichidagi bog’liqlik:
Dars davomida olingan bilimlar kardiologiya, pul`monologiya fanlarini o’rganilganda kerak bo’ladi.
-
Mashg’ulot mazmuni
6.1 Nazariy qism
Aritmiyalar – bu юrak ritmining buzilishi bulib xisoblanadi. Bularga kuyidagilar sababchi buladi.
Aritmiyalar юrakning asosiy funktsiyalari, avtomatizm, kuzgaluvchanlik, utkazuvchanlik va kiskaruvchanlikning buzilishi natijasida kelib chikiladi.
Aritmiyalar kelib chikish sabablariga kura xar xil buladi. Ularning bir xillarini be`morlar uzlarida sezmasliklari mumkin, lekin ikkinchi xil aritmiyalar tufayli bemorlar xayotdan kuz юmushlari xam mumkin. SHuning uchun aritmiyalarni bilish biz uchun katta axamiyat kasb etadi.
Sabablari. Юrak ritmining buzilishiga olib keluvchi sabablar kuyidagilar bulib xisoblanadi.
-
Юrakning organik kasalliklari (ЮIK, revmatizm, miokardit, kardiomiopatiya, юrak illatlari, gipertoniya kasalligi va boshkalar).
-
Funktsional kasalliklar (vegetativ asab tizimi labilligi).
-
Fizik va ximik ta`sirotlar (tananing xaddan tashkari kizib ketishi, al`kogol`, digitalis bilan zararlanish, simpatomimetiklar va siydik xaydovchi vositalar ta`sirida).
-
Юrak ritmining idiopatik buzilishi.
Meyorida юrak kiskarishlari uchun impul`slar sinus tugunidan chikariladi. Sinus tuguni 1-tartibdagi ritm xaydovchisi bulib xisoblanadi. Sinus tugunidan meyorida 1 dakikada 60-90 impul`slar chikariladi. Sinus tugunidan chikkan impul`slar Baxman, Venkebax, Torrel tolalari orkali bulmachalarga va atrioventrikulyar (AV) tugunga uzatiladi. AV tugundan impul`slar Giss tutuami orkali Purkin`e tolalariga va miokard mushaklariga uzatiladi. AV birikma 2 tartibdagi ritm xaydovchisi bulib 1 dakikada 40-60 ta impul`slar ishlab chikaradi. Giss tutami pastki kismlari va Purkin`e tolalari esa 3 tartibdagi ritm xaydovchisi bulib xisoblanadi va 1 dakikada 20-40 tagacha impul`slar ishlab chikaradi.
Юrak kuzgalishlari meyorida sinus tugunidan chikkan impul`slar xisobiga юzaga keladi. CHunki sinus tuguni meyorida uzidan pastda joylashgan ritm xaydovchilarining avtomatizmini susaytirib turadi. Maboda sinus tugunida zararlanish paydo bulganda ritm xaydovchisi funktsiyasini pastda joylashgan II va III tartibdagi avtomatizm markazlari olishi mumkin.
|
