SO*Z BOSHI
Ushbu darslik talabalar va mustaqil o ‘rganuvchilami zamonaviy
grafik dasturlar hisoblangan PHOTOSHOP, CorelDRAW, Macromedia
Flash, 3ds MAX, va AutoCAD amaliy dasturlari bilan tanihtirish, ular
haqida m a’lumot berish, hamda AutoCAD dasturida 2 va 3 oicham da
grafik
tasvirlar, chizmalar bajarishga oid zaruriy bilim berish va ko‘-
nikmalar hosil qilishni oigatadi.
Darslikda grafik tasvirlami bajarish algoritmlari ishlab chiqilgan
bo‘Hb, bu talabalaming kelajakda kompyuter imkoniyatlaridan foyda
lanib AutoCAD dasturida 2D va 3D formatlarda chizmalar ba-
jarishlariga yordam beradi.
Darslikda har bir mavzuning mazmuniga oid keltirilgan ko‘r-
satmali materiallarni matn sahifasida joylashtirishni qulaylashtirish va
ulardan foydalanishni osonlashtirish maqsadida boblardagi har bir qism
uchun
keltirilgan
rasmlaming
tartib
raqami
alohida-alohida
belgilangan.
Darslikning 1-5-15—§ lari S.Tursunov, 16-^24 § lari F.Alimov,
25*34-§ lari U.Hodjayeva, 35-^44-§ lari X.Rixsibayeva, kirish, 45^46-
§ lari T.Rixsiboyev tomonidan yozjlgan.
Mualliflar ushbu darslikning qo‘lyozmasi bilan tanisliib qimmatli
maslahatlar berib, Uni sifatli b o iish ig a hissa qo‘shgan A. Eminov va
Q Xolliyevlarga hamda taqrizchilar N.Xurboyev va S.Saydaliyevlarga
o‘z minnatdorchiliklaiini bildiradilar.
3
KIRISH
Bugungi
kunga kelib, barcha rivojlangan mamlakatlarda fan va
texnika, ishlab chiqarish vositalari hamda texnologik jarayonlar deyarli
to ‘liq kompyuterlashtirilgan. Shuningdek, dunyoning barcha ishlab chi
qarish korxonalarida hamda ta’lim tizimida, yangi texnika va tex-
nologiyalami yaratishda loyihalash ishlarini
avtomatlashtiruvchi juda
katta imkoniyatlarga ega b o ig a n grafik dasturlar asosida kompyuterdan
foydalanib kelinadi.
XXI asr «Axborot texnologiyalari» asri deb bejizga aytilmagan.
Kundalik turmushimizning har bir jabhalarini kompyutersiz tasavvur
qilib bo‘lmaydi. Buning natijasida, 0 ‘zbekiston Respublikasi ta’lim ti-
zimiga zamonaviy axborot texnologiyalariga asoslangan yangi peda
gogik texnologiyalar kirib keldi. Zamonaviy axborot texnologiyalari
deganda, multimediya, internet,
WEB -texnologiya, elektron virtual ku-
tubxona, masofadan turib ta iim berish, taqdim etish va boshqa tex
nologiyalar nazarda tutiladi.
Bu esa, bugungi kunda pedagog kadrlardan nafaqat o‘z sohasi
bo‘yicha, balki zamonaviy axborot texnologiyalaridan ham m a iu m
bilimlarni chuqur egallashni va ulami yoshlarga, ayniqsa o ‘quvchi ham
da talabalarga o‘rgatishni talab qiladi. Shu bois um um taiim maktab,
KHK va 0 0 ‘Yularida faoliyat ko‘rsatayotgan
har bir professor-
o ‘qituvchilar zimmasiga zamonaviy grafik dasturlardan foydalanib
grafik tasvirlami kompyuterda bajarishga o ‘rgatish vazifasini yuklaydi.
4
Hozirgi kunning talabidan kelib chiqadigan bo'lsak, muhandislik
grafikasi fanlari o cqituvchilari asosiy zamonaviy grafik dasturlar, y a’ni
PhotoSHOP, CorelDRAW, Macromedia Flash, 3ds MAX,
va AutoCAD
dasturlari kabilardan dastlabki m a’lumotlarga ega bo‘lishlari va ulardan
foydalanib chizmaning primitiv-elementlarini kompyuterda loyihalashni
bilishlari lozim. Chunki, har qanday zamonaviy elektron animatsiyali
o‘quv ishlanma va videolavhalami ishlab cliiqishni bu dasturlarsiz
tasaw ur qilib bo‘lmaydi.
Shuning uchun ham, elektron o ‘quv
ishlanmalami mukammal
yaratish uchun chizmachilik o ‘qituvchilaridan yuqorida keltirilgan grafik
dasturlar to'g'risida dastlabki tushunchalariga ega bo‘lishi hamda juda
bo‘lmaganda bittasini to‘liqroq bilishni taqazo etadi. Shu bois darslik-
ning birinchi bobida PHOTOSHOP, CorelDRAW, Flash, 3ds MAX va
AutoCAD dasturlari to‘g ‘risida umumiy m a’lumotlar berilgan.
Ikkinchi
bobida esa, loyihalash ishlari avtomatlashtirilgan xalqaro dastur hisob-
langan AutoCAD dasturida 2D va 3D formatlarda grafik tasvirlarni
qurish algoritmlari batafsilroq bayon qilingan.
5
