Graphical Network Simulator
-
so‘zma so‘z tarjima qilinganda grafik tarmoq
simulyatorini anglatadi, lekin aslida bu emulyator. Bu to‘g‘ridan
-
to‘g‘ri
kompyuteringizda turli xil tarmoq topologiyalarini yaratishga imkon beradi.
Ko‘pincha GNS laboratoriya dastgohi sifatida ishlatiladi, b
u yerda u yoki bu
texnologiya yoki sxemani sinab ko‘rish mumkin (1
-rasm).
1.rasm. GNS3 Emulyatori
GNS3
- b
u
turli tarmoq topologiyalarida tarmoq qurilmalarining o‘zaro
ta’sirini kuzatish imkonini beruvchi eng mashhur tarmoq emulyatsiyasi
dasturlaridan biridir. Bu xalqaro sertifikatlashtirish o‘qitish tarmog‘ining
integratsiyalashgan segmenti bo‘lgan dasturiy ta’
minot. Muvaffaqiyatli tarmoq
modellashtirish haqida gap ketganda, ushbu dasturiy vosita qanchalik zamonaviy
va keng qamrovli ekanligini ko‘rsatish uchun bu faktning o‘zi kifoya. O‘rnatish va
amalga oshirish oson, bu ham havaskorlar, ham professional darajadagi mashhur
tanlovdir.
EVE-NG:
Emulated Virtual Environment Next Generation yoki EVEN-NG - bu
kichik biznes va jismoniy shaxslar uchun mo‘ljallangan yagona tarmoq simulyatori.
Ushbu virtual tarmoq simulyatsiya vositasini amalga oshirish ham pullik, ham
bepul. Bepul versiyada har bir laboratoriya uchun 63 tugun chegarasi mavjud.
Tarmoq qurilmalarini virtualizatsiya qilish, bog‘lash va sozlash uchun serverdan
tashqari qo‘shimcha ilovani yuklab olish va o‘rnatishning hojati yo‘q. Tarmoq
topologiyalarining barcha dizayni, ulanishi va boshqaruvi integratsiyalangan HTML5
mijozi yordamida osongina bajarilishi mumkin (2-rasm).
2.rasm. EVE-NG -simulyatori
EVE-NG ni tarmoqni modellashtirishning eng yaxshi vositalaridan biriga
aylantiruvchi muhim omil shundan iboratki, u bir vaqtning o‘zida tarmoq
topologiyasiga o‘zgartirishlar kiritish imkonini berib, vaqtni tejaydi. Bundan
tashqari, u Ethernet va ketma-ket interfeyslar uchun ham mos keladi.
Cisco Packet Tracer - bu Cisco Systems tomonidan ishlab chiqarilgan
ma’lumotlar tarmog‘i simulyatori. Ishlaydigan tarmoq
modellarini yaratish, (Cisco
IOS buyruqlari yordamida) marshrutizatorlar va kalitlarni sozlash, bir nechta
foydalanuvchilar o‘rtasida (bulut orqali) o‘zaro ishlash imkonini beradi.
Simulyatorda (3-rasm) Cisco 800, 1800, 1900, 2600, 2800, 2900
marshrutizatorlari va Cisco Catalyst 2950, 2960, 3560 kalitlari, shuningdek, ASA
5505 xavfsizlik devori amalga oshiriladi. nuqtalar va uyali minoralar. Bundan
tashqari, DHCP, HTTP, TFTP, FTP, DNS, AAA, SYSLOG, NTP va EMAIL serverlari, ish
stantsiyalari, kompyuterlar va routerlar uchun turli modullar, IP telefonlar,
smartfonlar, hublar, shuningdek, WANni taqlid qiluvchi bulut mavjud. Tarmoq
qurilmalari har xil turdagi kabellar, masalan, oldinga va teskari yamoq kabellari,
optik va koaksial kabellar, ketma-ket kabellar va telefon juftlari yordamida ulanishi
mumkin.
3.rasm. Cisco Packet Tracer Simulyatori
Bu sizga hatto murakkab tarmoqlar sxemalarini yaratishga, tarmoq
topologiyasini ishlash qobiliyatini tekshirishga imkon beradi. Biroq, qurilmalarning
amalga oshirilgan funksionalligi cheklangan va haqiqiy uskunaning barcha
imkoniyatlarini ta’minlamaydi. Ci
sco Packet Tracer Cisco Networking Academy
dasturi a’zolariga bepul taqdim etiladi.
Cisco Packet Tracer ning GNS3 ga nisbatan o‘quv jarayonida asosiy afzalligi
shundaki, GNS3 da hech qanday kalit yo‘q, GNS3 tizimi resurslariga ham yuqori
talablarga ega. Shuning uchun “Kompyuter tarmoqlari” fanidan amaliy mashg‘ulot
darslari Cisco Packet Tracer simulyatoriga asoslangan.
|
