1 – amaliy mashg’ulot
Temir yo’l transporti xodimlarining umumiy vazifalari.
Inshoot va qurilmalarga qo’yilgan umumiy talablar. Gabarit
1.1. Harakat xavfsizligi va tashilayotgan yuklarning butligini ta’minlagan holda yo’lovchilar va
yuklarning tashishlarga bo’lgan ehtiyojlarni qondirish, texnik vositalaridan samarali foydalanish,
atrof muhitni asrash talablariga amal qilish temiryo’l transporti xodimlarining asosiy vazifalari
hisoblanadi.
1.2. Poyezd harakati bilan bog’liq bo’lgan har bir xodim o’z vazifalari doirasida Texnik
foydalanish qoidalarining bajarilishi va harakat xavfsizligi uchun javob beradi.
Temiryo’l transporta xodimlarining Texnik foydalanish qoidalariga amal qilishi bo’yicha
javobgarlik tegishli bo’linmalarning rahbarlariga yuklatiladi.
Temiryo’l transporti xodimlarining Texnik foydalanish qoidalarini buzishi amaldagi
qonunchilik bo’yicha javobgarlikka tortilishiga olib keladi.
1.3. Temiryo’l transportining har bir xodimi inson hayoti va salomatligi yoki harakat
xavfsizligiga xavf tug’diruvchi vaziyatlarda poyezd yoki manyovrdagi tarkibga to’xtash ishoraini
uzatishi va ularni to’xtatish uchun kerakli choralarni ko’rishi kerak. Qurilma va inshootlarda
Harakat xavfsizligiga xavf soluvchi yoki atrof muhitning ifloslanishiga olib keluvchi nosozliklar
aniqlanganida xodim tezkorlik bilan xavfli joyni to’sib qo’yish va nosozliklarning bartaraf etish
uchun choralar ko’rishi kerak.
1.4. Temiryo’l transporti xodimlari yo’lovchilar xavfsizligini ta’minlashlari, ular uchun kerakli
qulayliklar yaratishlari, vokzal va poyezdlarda madaniyatli xizmat ko’rsatishlari, temiryo’l
transporti xizmatlaridan foydalanuvchi barcha shaxslar bilan muloqotda xushmuomalali bo’lishlari
va,
shu bilan birga, ulardan amaldagi temiryo’l transporti qoidalarini bajarishlarini talab qilishlari
kerak.
1.5. Temiryo’l transporti xodimlari ish joylarini va ularga ishonib topshirilgan texnik
vositalarni tartibda saqlashlari kerak.
Xodimlar uchun kasb kiyimi va ajratish nishonlari belgilangan bo’lsa, ular “UTY” AJning
temiryo’l transporti xodimlarining intizomi haqidagi nizomga ko’ra kasb kiyimi bo’yicha
kiyinishlari kerak.
Temiryo’l transportining har bir xodimi bajarayotgan ishlariga qarab belgilangan texnika
xavfsizligi, yong’in xavfsizligi va ishlab chiqarish sanitariyasi bo’yicha qoidalar va
yo’riqnomalarga amal qilishlari kerak. Bu qoida va yo’riqnomalarning ijro etilishiga javobgarlik
tegishli bo’linmalarning ijrochi va rahbarlariga yuklatiladi.
1.6.
Lokomotivlar, motorvagon poyezdlar, avtomotrisa, drezina va boshqa harakat
birliklarining boshqaruv kabinalariga, ishora, strelka, apparat, mexanizm va boshqa poyezdlar
harakat xavfsizligini ta’minlovchi qurilmalarni,
shuningdek, ishora va shu kabi qurilmalarni
boshqarish xonalariga kirish huquqi bo’lmagan shaxslarning kiritilishi man etiladi.
Lokomotivlar, motorvagon poyezdlar, avtomotrisalar, drezina va boshqa harakat birliklari,
ishora, apparat, mexanizm va boshqa poyezdlar harakat xavfsizligini ta’minlovchi qurilmalarni
boshqarishni, shuningdek, strelkalarni o’tkazishni shu ishlarga javob beruvchi xodimlargina o’z
xizmat vazifalari vaqtida bajarish huquqiga egadirlar.
Belgilangan tartibda ikkinchi shaxs sifatida tajriba oshirayotgan temiryo’l transporti xodimlari
lokomotivlar, motorvagon poyezdlar, avtomotrisa, drezina va boshqa harakat birliklari, ishora,
strelka,
apparatlar, mexanizm va boshqa poyezdlar harakat xavfsizligini ta’minlash bilan bog’liq.
qurilmalarni boshqarishga bevosita shu qurilmalarda xizmat qiluvchi xodimlarning shaxsiy
javobgarligi va ularning kuzatuvi ostida qo’yilishi mumkin.
1.7. Temiryo’l transportiga poyezdlar harakati bilan bog’liq bo’lgan ishga qabul qilinuvchi
shaxslar kasb ta’limi olishlari kerak, lokomotiv brigadalar esa, bundan tashqari, kasbiy saralash,
sinovdan o’tishlari va keyinchalik quyidagilarni bilishlari davriy tekshirilib turishi kerak:
ushbu Texnik foydalanish qoidalari;
Kompaniya temir yo’llaridagi ishoraizatsiya bo’yicha yo’riqnoma;
Kompaniya temir yo’llarida poyezdlar harakati va manyovr ishlari bo’yicha yo’riqnoma;
lavozim yo’riqnomalari va xodimlar vazifalarini belgilovchi boshqa hujjatlar;
texnika xavfsizligi va ishlab chiqarish sanitariyasi bo’yicha qoida va yo’riqnomalar;
temiryo’l transporti xodimlarining intizomi haqidagi nizomlar.
Qolgan barcha xodimlar ushbu Qoidalarda ko’zda tutilgan temiryo’l transporti xodimlarining
umumiy vazifalari, texnika xavfsizligi va ishlab chiqarish sanitariyasi bo’yicha qoidalar,
lavozim
yo’riqnomalari va xodimlar vazifalarini belgilovchi boshqa xujjatlarni bilishlari kerak.
Ish kunini zichlashtirish yoki o’rindoshlik bo’yicha poyezdlar harakati bilan bog’liq bo’lgan
qo’shimcha vazifalar yuklatilgan temiryo’l transporti xodimlari tegishli qoida va yo’riqnomalar
bo’yicha bilimlari sinovdan o’tkazilgandan so’ng bu ishlarga qo’yiladi.
Xodimlarning sinovlardan o’tishi kerak bo’lgan ushbu moddada ko’rsatilgan lavozim va
kasblarning ro’yxati, har bir lavozim uchun bilim hajmi, ishga qabul qilishdagi sinov va davriy
sinovlarni olib borish tartibi AJ raisi qarori bilan belgilanadi.
1.8. Temiryo’l transportiga poyezdlar harakati bilan bog’liq bo’lgan lavozimlarga ishga
keluvchi shaxslar tegishli ishlarni bajarishga yaroqli ekanliklarini aniqlash uchun tibbiy ko’rikdan
o’tishlari kerak. Keyinchalik ushbu xodimlarning davriy tibbiy ko’riqdan o’tishlari «UTY» AJ raisi
o’rnatgan tartibda amalga oshirilishi kerak.
18 yoshdan kichik bo’lgan shaxslar bevosita poyezdlar harakati bilan bog’liq bo’lgan quyidagi
lavozim va kasblarga qo’yilmaydi: lokomotiv, motorvagon poyezdlar, avtomotrisalar, harakatdagi
yuk ko’taruvchi kranlarning mashinistlari va ularning yordamchilari drezina haydovchilari va
ularning
yordamchilari, dispetcherlar, bekat, park navbatchilari, saralash
operatorlari, bekat
navbatchilari oldidagi operatorlar, poyezd konduktorlari, tuzuvchi brigada xodimlari,
vagonlar
harakat tezligini muvofiqlashtiruvchilar, ishorachilar, markazlashtirilgan post operatorlari, strelka
posti navbatchilari, yo’l, ko’prik va er osti yo’li ustalari, yo’l brigadirlari, obxodchiklar, yo’l
montyorlari (ikkinchi va undan yuqori razryadlar), kesishma yo’l navbatchilari, SMB va saralash
kontakt qurilmalariga xizmat ko’rsatuvchi elektrmexaniklar va elektrmontyorlar, vagon
ta’mirlovchi-tekshiruvchilar, vagon tekshiruvchilari, vagonlarga texnik xizmat ko’rsatish punkti
operatorlari, yo’lovchi poyezdlari boshliqlari (mexanik brigadirlar), vagon kuzatuvchilari, vagonlar
ajratilmaydigan ta’mirlashdagi usta va ishchilar, poyezd elektrmexaniklari, elektr ta’minoti
masofasi ustasi va elektrmexaniklari, refrijerator poyezd va sektsiya mexaniklari, defektoskop va
yo’l o’lchash vagonlarining sozlovchilari, yo’l mashina va mexanizmlari mashinistlari, defektoskop
aravachalarning operatorlari, yo’l o’lchovlari bo’yicha operatorlar va ularning yordamchilari.
1.9. Temiryo’l transporti xodimlari ularga ishonib topshirilgan temiryo’l
mulkini va
tashilayotgan yuklarni asrashlari kerak.
1.10. Temiryo’l transporti xodimlarining alkogol, toksik va narkotik kayf ostida o’z
vazifalarini bajarishlari man etiladi. Bu holda aniqlangan shaxslar darhol ishdan chetlashtirilib,
javobgarlikka tortiladi.
