1 – LABORATORIYA MASHG’ULOTI
Mavza: Oddiy tarmoqni qurish va sozlash (2 soat)
Laboratoriya majg’ulotini maqsadi:
1.
Oddiy tarmoqni loyihalash;
2. Ping utiliti bilan tanishish va ping-jarayonini ishga tushirish.
Majg’ulotini bajarilish tartibi
1. Boshlong‘ich ma’lumotlarni olish.
2. Mavzu bо‘yicha nazariy va umumiy ma’lumotlar bilan tanishish.
3. Berilgan ma’lumotlarni kompyuterga kiritish.
4. Xisob ishlarini bajarish.
5. Tegishli xulosa chiqarish.
Kerakli jixozlar
1. Kompyuter.
2. Cisco Packet Tracer dasturi.
Umumiy ma’lumotlar
IP-tarmoqlarida adresatsiyalash. Tarmoqdagi kompyuterlarning adress
tiplari
TCP/IP tarmog‘idagi har bir kompyuter OSI
modelining turli sathlariga
tegishli bolgan uch turdagi adresga ega:
Fizik adres
Tarmoq adresi
Belgili adres
•
Tugunning fizik adresi, lokal tarmoq qurilgan
texnologiya yordamida
aniqlanadi. Tugunning fizik adresi kanal sathining MAC ost sathiga tegishli. Fizik
adresga misol qilib tarmoq adapterining yoki marshrutizator portining MAK-
adresini olishimiz mumkin. Ethernet tarmoqlarida adres 6-bayt uzunligiga ega. 3
baytdan katta qismi ishlab chiqaruvchi
firmani identifikatsiyalaydi, 3 baytdan
kichik qismi esa ishlab chiqaruvchilar uchun unikal hisoblanadi va ular tomonidan
beriladi. Shunday qilib bir nechta bir xil adreslarning paydo bo‘lish
ehtimoli
bartaraf etiladi. Masalan, 58-10-37-S0-V6-5A.
•
Tarmoq adreslariga misol bo‘lib 4 baytdan iborat bo‘lgan IPX adres yoki
IP-adreslari bo‘lishi mumkin, masalan 107.42.7.252. Mazkur adres tarmoq sathida
ishlatiladi. U kompyuter va marshrutizatorlarni konfiguratsiyalash mobaynida
administrator tomonidan beriladi. IP-adres ikki qismdan iborat bo‘ladi:
tarmoq
nomeri va tugun nomeri. Tarmoq yoki tugun nomerini kodlovchi baytlar miqdori,
tarmoq sinfi bilan aniqlanadi. Tugun bir nechta IP-tarmoqlariga kirishi mumkin.
Bunday hollarda tugun tarmoq aloqalarining soniga qarab, bir nechta IP-adreslarga
ega bo‘lishi kerak bo‘ladi. Shunday qilib, IP-adres
alohida kompyuter yoki
marshrutizatorni emas, balki bitta tarmoqni xarakterladi.
•
Belgili adres administrator tomonidan tayinlanadi va bir nechta qismdan
iborat bo‘ladi, masalan mashina nomeri,
tashkilot nomi, domen nomi. Bunday
DNS-adres
deb nomlanuvchi adres, amaliy sathda ishlatiladi, masalan,
FTP yoki
telnet protokollarida. Masalan, IS.MGUP.RU.
