1-amaliy ish: 1-topshiriq




Download 86,88 Kb.
bet3/3
Sana10.01.2024
Hajmi86,88 Kb.
#134076
1   2   3
Bog'liq
1-Amaliy 1-topshiriq-Режаббоев-11

Tirada jadvali.

0

1

2

3

4

5

6

7

000

001

010

011

100

101

110

111

 
Tetrada jadvali.

0 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

A

B

C

D

E

F

0000

0001

0010

0011

0100

0101

0110

0111

1000

1001

1010

1011

1100

1101

1110

1111



Amaliy qism
Turli asosli sanoq sistemasidagi sonlarni 10 asosli sanoq sistemasiga o'tkazish uchun sonlarni mazkur sanoq sistemasi asosi darajalari bo'yicha yoyish formulasi
N = akqk+ak-1qk-1+ak-2qk-2+ · · · +a1q1+a0q0+a-1q-1+a-2q-2+ · · ·
dan foydalaniladi, bu yerda :
ak , ak-1, · · ·, a0 – sonning butun qismi yoyilmasi koeffitsientlari;
a-1 ,a-2, · · · , a-k – sonning kasr qismi yoyilmasi koeffitsientlari;
q- sanoq sistemasi asosi .
1-misol. Ikkilik sanoq sistemasidagi 100110 sonini o'nlik sanoq sistemasiga o'tkazing.
Yechish: Bunda
ao=0, a1=1, . . . , a5=1, q=2 
ekanligidan, yuqoridagi formulaga asosan
100110=1·25+0·24+0·23+1·22+1·21+0·20=32+0+0+4+2+0=3810

hosil bo'ladi, yoki: 


100110=25+22+21=32+4+2=3810
Javob: 3810.

2- misol. Ikkilik sanoq sistemasidagi 101,101 sonini o'nlik sanoq sistemasiga o'tkazing.


Yechish: 
101,101=22+20+2 -1+2 -3=4+1+1/2+1/8=5+5/8=5,62510
Javob: 5,62510. 

3- misol. Sakkizlik sanoq sistemasidagi 376 sonini o'nlik sanoq sistemasiga o'tkazing.


Yechish:
376=3·82+7·81+6·80=3·64+7·8+6·1=192+56+6=25410
Javob: 25410.

4- misol. Sakkizlik sanoq sistemasidagi 426,31 sonini o'nlik sanoq sistemasiga o'tkazing.


Yechish:
426,31=4·82+2·81+6·80+3·8 -1+1·8 -2=
=4·64+2·8+6·1+3·1/8+1·1/64 =
= 256+16+6+25/64 = 278+0,390625 = 278,39062510
Javob: 278,39062510.
5- misol. O'n oltilik sanoq sistemasidagi 2AF sonini o'n asosli sanoq sistemasiga o'tkazing.
Yechish:
2AF=2·162+A·161+F·160=2·256+10·16+15·1=512+160+15=68710
Javob: 68710.
6- misol. O'n oltilik sanoq sistemasidagi A3,0C sonini o'nlik sanoq sistemasiga o'tkazing.
Yechish:
A3,0C = 10·161+3·160+0·16 -1+12·16 -2=160+3+0,046875=163,04687510 .
Javob: 163,04687510 .


Misollar.(Variantlar)
1. Ikkiliik sanoq sistemasidagi 10011001111000 berilgan. Shu sonni o’nlik sistemasidagi 8 ga bo’lganda hosil bo’ladigan sonni sakkizlik sanoq sistemasida ko’rsating.
2. Sakkizlik sanoq sistemasidagi 7354527 berilgan. Shu sonni o’nlik sistemasidagi 16 ga ko’paytirganda hosil bo’ladigan sonni o’n oltilik sanoq sistemasida ko’rsating.
3. O’n oltilik sanoq sistemasidagi FABCD9541 berilgan. Shu sonni o’nlik sistemasidagi 4 ga ko’paytirganda hosil bo’ladigan sonni sakkizlik sanoq sistemasida ko’rsating.
4. O’n raqamli sanoq sistemasida berilgan 137 sonning ikki raqamli sanoq sistemasidagi ifodasini toping.
5. Ikki raqamli sanoq sistemasida berilgan 0,01101 sonning o’n raqamli sanoq sistemasidagi ifodasini toping
6. Sakkiz raqamli sanoq sistemasidagi 765 va 675 sonlarini ko’paytirganda qanday son olinadi?
7. Ikkilik sanoq sistemasida berilgan 1100110 sonni o’nlik sanoq sistemasidagi 2 soniga bo’lganda hosil bo’ladigan sonni ko’rsating
8. O’n oltilik sanoq sistemasida berilgan 4CE va 21F sonlarining yig’indisini hisoblang.
9. O’n oltilik sanoq sistemasida berilgan 90D va 13D sonlarining ayirmasini hisoblang.
10. O’n oltilik sanoq sistemasida berilgan 1F va 64 sonlarining ko’paytmasini hisoblang.
11. O’n oltilik sanoq sistemasida berilgan 1A va 14 sonlarining ko’paytmasini hisoblang.
12. O’nlik sanoq sistemasida berilgan 224 sonni to’rt asosli sanoq sistemasiga o’tkazing.
13. To’rt asosli sanoq sistemasida berilgan 321,02 sonni o’n asosli sanoq sistemasiga o’tkazing.
14. O’nlik sanoq sistemasida berilgan 23,3125 sonni to’rt asosli sanoq sistemasiga o’tkazing.
15. To’rt asosli sanoq sistemasida berilgan 121 va 13 sonlarining ko’paytmasini hisoblang.
16. To’rt asosli sanoq sistemasida berilgan 31230 va 30320 sonlarining yig’indisini hisoblang.
17. Sakkizlik sistemadagi 14 va 23 sonlarning o’zaro ko’paytmasini toping.
18. Sakkizlik sistemadagi 732 va 324 sonlarning yig’indisini toping.
19. Sakkizlik sistemadagi 23,4 sonini 12,2 soniga ko’paytmasini toping.
20. Sakkizlik sistemadagi 11730 sonini 24 soniga bo’ling.
21. Ikkilik sistemada 110101110 sonini 1010 soniga bo’ling.
22. Ikkilik sistemada 10111 sonini 101 soniga ko’paytiping.
23. Ikkilik sistemada 101,01 sonidan 10,10 sonini airing.
24. O’nlik sistemadagi 75 sonini ikkilik sistemadagi ko’rinishini toping.
25. O’n oltilik sanoq sistemasida berilgan 12FD sonini o’n asosli 2 ga bo’lganda hosil bo’ladigan sonni sakkizlik sanoq sistemasida ko’rsating.
26. O’n oltilik sanoq sistemasida berilgan 12FD sonini o’n asosli 4 ga bo’lganda hosil bo’ladigan sonni sakkizlik sanoq sistemasida ko’rsating.
27. O’n oltilik sanoq sistemasida berilgan 12FD sonini o’n asosli 8 ga bo’lganda hosil bo’ladigan sonni sakkizlik sanoq sistemasida ko’rsating.
28. O’n oltilik sanoq sistemasida berilgan 1AFD sonini o’n asosli 2 ga bo’lganda hosil bo’ladigan sonni sakkizlik sanoq sistemasida ko’rsating.
29. O’n oltilik sanoq sistemasida berilgan 1AFD sonini o’n asosli 4 ga bo’lganda hosil bo’ladigan sonni sakkizlik sanoq sistemasida ko’rsating.
30. O’n oltilik sanoq sistemasida berilgan 1AFD sonini o’n asosli 8 ga bo’lganda hosil bo’ladigan sonni sakkizlik sanoq sistemasida ko’rsating.
31. O’n oltilik sanoq sistemasida berilgan 12FD sonini o’n asosli 2 ga ko’paytirganda hosil bo’ladigan sonni sakkizlik sanoq sistemasida ko’rsating


Topshiriq: Har bir talaba guruh jurnali bo‘yicha o‘zini tartib raqamidagi misolni ishlaydi.
Мени журнал буйича тартиб ракамим 22 яни
Ikkilik sistemada 10111 sonini 101 soniga ko’paytiping. Мисолни ишлашим керак. Мисолни ишлаш учун С++ дастурлаш тилидан фойдаланамиз.
#include
using namespace std;

int binaryToDecimal(int n) {


int decimal = 0;
int base = 1;
while (n > 0) {
int lastDigit = n % 10;
n /= 10;
decimal += lastDigit * base;
base *= 2;
}
return decimal;
}

int decimalToBinary(int n) {


int binary = 0;
int base = 1;
while (n > 0) {
int lastDigit = n % 2;
n /= 2;
binary += lastDigit * base;
base *= 10;
}
return binary;
}

int multiplyBinaryNumbers(int num1, int num2) {


int decimal1 = binaryToDecimal(num1);
int decimal2 = binaryToDecimal(num2);
int product = decimal1 * decimal2;
return decimalToBinary(product);
}

int main() {


int num1 = 10111;
int num2 = 101;
int result = multiplyBinaryNumbers(num1, num2);
cout << "Product in binary: " << result << endl;
return 0;
}
Математик купайтириш жараёни эса куйидагича булади

10111 (101)


x 101
-----
10111 (qisman натижа: 10111)
00000 (qisman натижа: 00000, chapga 1 toifagacha o'zgartirilgan)
10111 (Qisman натижа: 10111, chapga 2 toifaga o'tish)
--------
11011011 (Натижа: 11011011)
Download 86,88 Kb.
1   2   3




Download 86,88 Kb.