xotirasi - bufer sifatida ishlatiladigan protsessorning ichki xotirasi (operativ xotira
bilan aloqada uzilishlardan himoya qilish uchun).
IBM-ga mos keladigan shaxsiy kompyuterlarda
ishlatiladigan Intel
protsessorlari mingdan ortiq ko'rsatmalarga ega va kengaytirilgan buyruqlar
to'plamiga ega protsessorlar deb nomlanadi - CISC-protsessorlari (CISC -
Comprehensive Instruction Set Computing).
1.1
Yuqori samarali hisoblash. Parallelizm
Hisoblash texnologiyasining rivojlanish sur'atini osongina aniqlash mumkin:
soniyada bir necha ming operatsiyani bajaradigan ENIAC (umumiy foydalanish
uchun birinchi elektron raqamli kompyuter) dan Tianhe-2 superkompyuteriga
(sekundiga 1000 trillion suzuvchi nuqta operatsiyalari). Demak,
hisoblash tezligi
60 yil ichida trillion marta oshgan. Yuqori samarali hisoblash tizimlarini yaratish
eng qiyin ilmiy va texnik muammolardan biridir. Hisoblash texnikasining tezligi
atigi bir necha million marta oshgan bo'lsa, hisoblashning
umumiy tezligi
trillionlab marta oshdi. Ushbu ta'sir hisoblashning barcha bosqichlarida
parallellikdan foydalanish orqali erishiladi. Parallel hisoblash xotirani oqilona
taqsimlashni, ma'lumotlarni uzatishning ishonchli
usullarini va hisoblash
jarayonlarini muvofiqlashtirishni izlashni talab qiladi.