bo’lmaydi.
TERMO ELEKTRON EMISSIYA
Reja:
Richardson effekti— oʻtkazgichlar, qattiq va baʼzan suyuq jismlardan
issiklik energiyasi taʼsirida elektronlarning vakuum yoki boshqa
muxitlarga chikish hodisasi. Bu hodisa vakuumda toza metallar (W,
Mo, Ta) dan 2000—2500 K trada va murakkab yarimutkazgichli
katodlardan 1000 K trada kuzatiladi. Elektronlar jism sirti (emitter)
dan tashqariga chiqishi uchun jism chegarasidagi potensial toʻsiqni
yengishi zarur; past tralarda bu toʻsiqni yenga olmaydi. Metall
qizdirilganda elektronlarning kinetik energiyasi ortib, sirtdan oʻtib,
sirt atrofida fazoviy zaryad hosil qiladi. Fazoviy zaryadning elektr
maydoni Termoelektron emissiya jarayonini susaytiradi. Buning oldini
olish uchun fazoviy zaryaddan maʼlum masofada elektrod (anod)ga
musbat potensial berilib, fazoviy zaryad tortib olinadi, yaʼni
termoelektron tok hosil qilinadi. Termoelektron tok emitter — katod
xossasiga, anod kuchlanishiga va traga bogʻliq. Termoelektron
emissiya tokining maksimal toʻyinish qiymatining kuchlanishga
bogʻlikligi Chayld — Lengmyur formulasi bilan ifodalanadi.
Termoelektron emissiya koʻpgina elektrovakuum asboblar va ion
asboblar ishlashining asosi hisoblanadi. Uni dastlab 1900—01 yillarda
O.U. Richardson oʻrgangan. Richardson — Deshman formulasi
yarimoʻtkazgichli emitterlar uchun ham oʻrinli, ammo bunda
Termoelektron emissiya hodisasining mohiyati metallarnikidan farq
qiladi. Termoelektron emissiya katodlar ishlab chiqarish,
elektrovakuum va gazrazryad qurilmalarning asosini tashkil etadi.
http://fayllar.org
