1. Elektromagnit sarf o`lchagichlar Ultratovushli sarf o`lchagichlar

Ifloslangan, tez kristallanadigan va agressivsuyuqliklar, shuningdek, tez o‘zgaruvchan vapulslanuvchi oqimlar, ayniqsa, elektr o‘tkazmaydngansuyuqliklar sarfini o‘lchashda induksion sarfo‘lchagichlarni ishlatib bo‘lmagan hollardaultratovushli qurilmalardan foydalaniladi. Sarfo‘lchashning ultratovushli usuli quvurga nisbatanultratovush tezligining oqim tezligiga bog‘liqligigaasoslangan. Tovush to‘lqinining harakatdagi muhitdatarqalishida tovushning manbadan qabul qiluvchi qurilmaga etib borish tezligi faqattovushning tezligiga emas, balki harakat qiluvchi muhitning tezligiga ham bog‘liqbo‘ladi. Sarf o‘lchashning ultratovushli prinsipi shunga asoslangan. Agar tovushto‘lqini oqim yo‘nalishida harakat qilsa, ularning tezligi qo‘shiladi, tovush oqimgaqarshi yo‘nalsa, tezliklar ayirmasi topiladi. Ultratovushning oqim bo‘yicha va ungaqarshi yo‘nalishdagi tezligining farqi oqim tezligiga, binobarin, oqayotgan suyuqliksarfiga mutanosib.

• Ifloslangan, tez kristallanadigan va agressivsuyuqliklar, shuningdek, tez o‘zgaruvchan vapulslanuvchi oqimlar, ayniqsa, elektr o‘tkazmaydngansuyuqliklar sarfini o‘lchashda induksion sarfo‘lchagichlarni ishlatib bo‘lmagan hollardaultratovushli qurilmalardan foydalaniladi. Sarfo‘lchashning ultratovushli usuli quvurga nisbatanultratovush tezligining oqim tezligiga bog‘liqligigaasoslangan. Tovush to‘lqinining harakatdagi muhitdatarqalishida tovushning manbadan qabul qiluvchi qurilmaga etib borish tezligi faqattovushning tezligiga emas, balki harakat qiluvchi muhitning tezligiga ham bog‘liqbo‘ladi. Sarf o‘lchashning ultratovushli prinsipi shunga asoslangan. Agar tovushto‘lqini oqim yo‘nalishida harakat qilsa, ularning tezligi qo‘shiladi, tovush oqimgaqarshi yo‘nalsa, tezliklar ayirmasi topiladi. Ultratovushning oqim bo‘yicha va ungaqarshi yo‘nalishdagi tezligining farqi oqim tezligiga, binobarin, oqayotgan suyuqliksarfiga mutanosib.

tafovutini o‘lchash;2) ultratovush tebranishlarining oqim bo‘ylab va unga qarshi yo‘nalishdagitebranishlari fazalarining siljishini o‘lchash;3) avtotebranishlar sxemasi vujudga qeltirgan va shu bilan birga oqimbo‘ylab hamda unga qarshi io‘nalishda hosil kilingan ultratovush tebranishlarichastotasining ayirmasini o‘lchash.Ultratovushli sarf o‘lchagichlardan birining tuzilish sxemasi 9 -rasmdako‘rsatilgan. Bu asbob ikki kanalli fazaviy sxema bo‘yicha ishlaydi. Ultratovushlisarf o‘lchagichlar quyidagi asosiy qismlardan iborat: UTG-ultratovush generatoriningta’minlash manbai; NO‘1, va NO‘2 nurlanuvchi o‘zgartkichlar; QP1 va QP2-qabulqiluvchi pezoo‘zgartkichlar; FQ-faza o‘zgartiruvchi qurilma, fazaviy siljishlarnio‘zgartgichlar kanali asimmetriyasi yo‘li bilan bartaraf etadi; K-elektronkuchaytirgich, O‘A -o‘lchash asbobi. O‘lchash asbobi sarf birligida darajalanadi.sifatida, ko‘pincha, bariy titanatdanishlangan plastinkalar ishlatiladi.Pezoelementlar kvars, titanatsirkoniy, sopol hamda magnitostriksion bo‘lishimumkin.

• tafovutini o‘lchash;2) ultratovush tebranishlarining oqim bo‘ylab va unga qarshi yo‘nalishdagitebranishlari fazalarining siljishini o‘lchash;3) avtotebranishlar sxemasi vujudga qeltirgan va shu bilan birga oqimbo‘ylab hamda unga qarshi io‘nalishda hosil kilingan ultratovush tebranishlarichastotasining ayirmasini o‘lchash.Ultratovushli sarf o‘lchagichlardan birining tuzilish sxemasi 9 -rasmdako‘rsatilgan. Bu asbob ikki kanalli fazaviy sxema bo‘yicha ishlaydi. Ultratovushlisarf o‘lchagichlar quyidagi asosiy qismlardan iborat: UTG-ultratovush generatoriningta’minlash manbai; NO‘1, va NO‘2 nurlanuvchi o‘zgartkichlar; QP1 va QP2-qabulqiluvchi pezoo‘zgartkichlar; FQ-faza o‘zgartiruvchi qurilma, fazaviy siljishlarnio‘zgartgichlar kanali asimmetriyasi yo‘li bilan bartaraf etadi; K-elektronkuchaytirgich, O‘A -o‘lchash asbobi. O‘lchash asbobi sarf birligida darajalanadi.sifatida, ko‘pincha, bariy titanatdanishlangan plastinkalar ishlatiladi.Pezoelementlar kvars, titanatsirkoniy, sopol hamda magnitostriksion bo‘lishimumkin.