13-Bilet
1. Ilova sathi va uning imkoniyatlari.
Ilova sathi, yani application platform, dasturlarni yaratish va ishga tushirish uchun kerakli qo'shimcha usullarni ta'minlaydigan texnologik platforma hisoblanadi. Ilova sathi, dasturchilar uchun o'zgaruvchan va yorqin xususiyatlarga ega bo'lib, ularning dasturlarni yaratish va ishga tushirish jarayonlarini tez va osonlashtiradi.
Ilova sathlari, bir nechta tilda yaratilishi mumkin va ko'plab qurilmalar uchun ishlatiladi. Bu sathlar, dasturchilar uchun o'zgaruvchan va yorqin xususiyatlarga ega bo'lib, ularning dasturlarni yaratish va ishga tushirish jarayonlarini tez va osonlashtiradi.
Ilova sathlarining imkoniyatlari quyidagilarni o'z ichiga oladi:
1. Mijozlarga yaxshi tajribani ta'minlash: Ilova sathlari, mijozlarga yorqin va yaxshi tajribani ta'minlash uchun yaxshi interfeyslar taqdim etadi.
2. Dasturchilar uchun osonlik: Ilova sathlari, dasturchilar uchun oson va o'zgaruvchan yaratish jarayonlarini ta'minlaydi. Bu sathlar, dasturchilar uchun qulay muhit yaratadi va ularning dasturlarni tezkor ishga tushirishiga imkon beradi.
3. Ilovalar uchun qo'shimcha funksiyalar: Ilova sathlari, dasturlarni ishga tushirish uchun qo'shimcha funksiyalar taqdim etadi. Bu funksiyalar, dasturlarni ko'proq yo'lga qo'yish, mijozlar bilan ko'proq aloqada bo'lish va dasturchilar uchun muhim ma'lumotlar olishni ta'minlaydi.
4. Ilovalarni ishga tushirishni osonlashtirish: Ilova sathlari, dasturlarni ishga tushirishni osonlashtirish uchun juda yaxshi imkoniyatlarga ega. Bu sathlar, dasturchilar uchun dasturlarni ishga tushirish jarayonini tez va osonlashtiradi.
5. Xavfsizlik: Ilova sathlari, dasturlarga xavfsizlikni ta'minlash uchun qo'shimcha xavfsizlik protokollari va funksiyalarga ega bo'lib, mijozlar va dasturchilar uchun xavfsizligi ta'minlaydi.
Ilova sathlari, ko'plab sohalarda ishlatiladi, masalan, mobil ilovalar, veb ilovalar, bulut ilovalari va boshqa sohalarda. Bu sathlar, dasturchilar uchun yaxshi imkoniyatlarga ega bo'lib, ularning dasturlarni tez va oson yaratish va ishga tushirish jarayonlarini osonlashtiradi.
Tarmoq sathi.
Tarmoq (yoki "network" deb ham ataladi) bir nechta qurilmalarni alohida topologiyalarda bog'lash orqali ma'lumot almashishni ta'minlaydigan texnologik tizimdir. Tarmoqlar foydalanuvchilar, qurilmalar, serverlar va boshqa qurilmalar o'rtasida ma'lumot almashish uchun xizmat qiladi. Bu tizimlar xuddi shu sabablarga ko'ra, katta kompaniyalar va tashqi foydalanuvchilar uchun o'zlarining tarmoqlarini o'rnatishlarida ham foydalaniladi.
Tarmoqni yaratishda turli protokollardan foydalaniladi. Protokollar ma'lumot almashish jarayonida ma'lumotlar paketlari yaratish, yuborish va qabul qilishni ta'minlaydi. Ba'zi mashhur protokollar, masalan, TCP/IP, HTTP, FTP va SSH kabi.
Tarmoqlar turli topologiyalarda o'rnatilishi mumkin, masalan, bus, star, ring va mesh topologiyalari kabi. Har bir topologiya o'zining xususiyatlariga ega bo'lib, har biri alohida maqsadlar uchun ishlatiladi.
Tarmoqlar katta tashqi tarmoqlardan kichik yashirin tarmoqlarga, hamda bir nechta tashqi tarmoqlar orasida bog'lanishni ta'minlash uchun ishlatiladi. Bu qurilmalar o'rtasidagi bog'lanishlar kompyuterlarga, printerlarga, routerlarga, switchlarga, hublarga va boshqa qurilmalarga bog'lanishni ta'minlaydi.
3. Tarmoqlararo ekran texnologiyalari.
Tarmoqlararo ekran — himoyalash vositasi bo‘lib, ishonchli tarmoq, va ishonchsiz tarmoq orasida ma’lumotlarga kirishni boshqarishda qo‘llaniladi. Tarmoqlararo ekran ko‘p komponentli bo‘lib, u Internetdan tashkilotning axborot zahiralarini himoyalash strategiyasi sanaladi. Ya’ni tashkilot tarmog‘i va Internet orasida qo‘riqlash vazifasini bajaradi. Tarmoqlararo ekranning asosiy funksiyasi ma’lumotlarga egalik qilishni markazlashtirilgan boshqaruvini ta’minlashdan iborat. Tarmoqlararo ekran quyidagi himoyalarni amalga oshiradi: o‘rinsiz trafiklar, ya’ni tarmoqda uzatiladigan xabarlar oqimini taqiqlash; qabo‘l qilingan trafikni ichki tizimlarga yunaltirish; ichki tizimning zaif qismlarini yashirish bilan Internet tomonidan uyushtiriladigan xujumlardan himoyalash; barcha trafiklarni bayonlashtirish; ichki ma’lumotlarni, masalan tarmoq topologiyasini, tizim nomlarini, tarmoq uskunalarini va foydalanuvchilarning identifikatorlarini Internetdan yashirish; ishonchli autentifikatsiyani taminlash. Ko‘pgina adabiyotlarda tarmoqlararo ekran tushunchasi brandmauer yoki FireWall deb yuritilgan. Umuman bo‘larning xammasi yagona tushunchadir. Tarmoqlararo ekran — bu tizim, umumiy tarmoqni ikki qismga ajratib, tarmoqlararo himoya vazifasini o‘taydi va ma’lumotlar paketining chegaradan o‘tish shartlarini amalga oshiradigan qoidalar to‘plami hisoblanadi. Odatda tarmoqlararo ekran ichki tarmoqlarni global tarmoqlardan, ya’ni Internetdan himoya qiladi. SHuni aytish kerakki, tarmoqlararo ekran nafaqat Internetdan, balki korporativ tarmoqlardan xam himoya qilish qobiliyatiga egadir.
Har qanday tarmoqlararo ekran ichki tarmoqlarni to‘liq himoya qila oladi deb bo‘lmaydi. Internet xizmati va hamma protokollarning amaliy jihatdan axborotlarga nisbatan himoyasining to‘liq bo‘lmaganligi muammosi bor. Bu muammolar kelib chiqishining asosiy sababi Internetning UNIX operatsion tizim bilan bog‘liqligida. TCP/IP (Transtnission Control Protokol/lnternet Protocol) Internetning global tarmog‘ida kommunikatsiyani ta’minlaydi va tarmoqlarda ommaviy ravishda qo‘llaniladi.
|
