“Ekosistema” tushunchasi fanga kiritgan olim kim? A) J.Ryuve B) A.Tensli C) J.Tomson D) V.N.Sukechev 22

28.Tirik organizmlar o’z hayot faoliyati davomida
muhitning abiotik shart-sharoitlari (a) ga o’z
ta’sirini o’tkazib ………(b) ga o’zgartiradi.
1.ekosistema, 2.biogeotsenoz, 3.biotsenoz, 4.biotop,
5.ekotop, 6.klimatop
A) a-4, b-5
B) a-2, b-1
C) a-6, b-3
D) a-5, b-4
29. Ekosistemaning abiotik muhitini tashkil qiluvchi
tarkibiy qism(lar)i to’g’ri ko’rsatilgan qatorni
aniqlang? 1. O’simlik 2. Hayvon 3. Bakteriya 4.
Zamburug’ 5. Bosim 6. Harorat 7. Tuproq
A) 1,2,3,4 B) 7 C) 3,5,6 D) 1,2,3,4,5,6,7
30. Ekotop (I), klimatop (II) va edofatop (III) larga mos
bo’lgan javobni aniqlang?
1.tuproq 2.havo 3.namlik 4.abiotik muhit 5. Harorat
6.yorug’lik
A) I-4, II-2,3,6, III-1,5
B) I-1, II-2,3,4,5, III-4
C) I-1,4, II-2,3, III-5,6
D) I-4, II-2,3,5,6, III-1
31. Ekotop (I) va biotop (II) larga tegishli bo’lgan javobni
aniqlang?
1.tirik organizmlar tomonidan o’zgartirilmagan muhit
2.o’z tuprog’iga ega muhit 3.o’z iqlimiga
ega muhit 4.tirik organizmlar tomonidan o’zgartirilgan
5. Ma’lum turdagi o’simlik va hayvon turlari
yashaydigan hudud 6. Hali o’simlik va hayvon turlari
yashamaydigan hudud
A) I-2,3,4,5, II-1,2,3,6
B) I-1,2,3,6, II-2,3,4,5
C) I-1,6, II-2,3,6
D) I-1,5, II-2,3,5,6
32. Ekotopga xos bo’lgan hudud (lar) ko’rsatilgan
javobni aniqlang?
a) vulqon otilishidan hosil bo’lgan yangi hudud, b) tog’
jinslari ustida lishayniklar rivojlanayotgan
hudud, c) suvi turib qolgangan ko’lmakda
bakteriyalarning rivojlanishi, d) non ustida
zamburug’larning ko’payishi, e) yangi paydo bo’lgan
korall orollari, f) ko’lga yangi baliq turlarini olib kelish.
A) a,e B) b,c C) d,f D) b,c,d,f
33.Biotsenozning o’simlik (a), hayvon (b), zamburug’ (c)
va mikroorganizm (d) lariga xos javobni
aniqlang? 1.fitosenoz, 2.zoosenoz, 3.mikosenoz,
4.mikrobiotsenoz
A) a-1, b-2, c-4, d-3
B) a-2, b-1, c-3, d-4
C) a-1, b-2, c-3, d-4
D) a-4, b-3, c-2, d-1
34. Ekologik xususiyatlari bilan bir-biridan farq qiluvchi
ekosistemalarning funksional guruhlari
to’g’ri ko’rsatilgan javobni aniqlang?
A) Produtsent, konsument, redutsent
B) ekotop, biotop, klimatop
C) barcha hayvon, xemosintezlovchi bakteriyalar
D) fitosenoz, zoosenoz
35. Konsementlarga mansub bo’lgan qatorni ko’rsating?
1. Zarpechak, 2. Sachratqi, 3. Qoqio’t, 4. Qo’ypechak, 5.
To’qay mushugi, 6. Karnaygul
A) 1,4 B) 1,5 C) 2,3,5 D) 2,3,4,6
36. Konsementlarga mansub bo’lgan qatorni
ko’rsating?
1. Zarpechak, 2. Sachratqi, 3. Qoqio’t, 4. Qo’ypechak, 5.
To’qay mushugi, 6. Karnaygul
A) 1,4 B) 1,5 C) 2,3,5 D) 2,3,4,6
37. Redutsentlarga xos bo’lgan qatorni toping?
1. Organik birikmalarni onorganik moddalarga
aylantiradi, 2. Onorganik birikmalarni organik
moddalarga aylantiradi, 3. Geteratrof organizmlar, 4.
Xematrof organizmlar, 5. Qoldiq organik birikmalar bilan
oziqlanadi, 6. Mineral moddalar bilan oziqlanadi, 7. Ular
tomonidan hosil bo’lgan moddalar geteratroflar
tomonidan o’zlashtiriladi, 8. Ular tomonidan hosil
bo’lgan moddalar avtotroflar tomonidan o’zlashtiriladi
A) 2,4,6,7
B) 2,3,6,8
C) 1,3,5,8
D) 1,4,5,7
38. Suksessiyaga xos bo’lgan ta’riflar berilgan qatorni
aniqlang?
1. ekosistemani tashkil etgan turlarning tarkiban
o’zgarishi, 2. ekosistemani tashkil etgan
turlarning doimiyligi, 3. Jamoa tarkibiy tuzilishining izchil
asosida o’rin almashinishi, 4.
Tarkibning o’zgarmasligi,
A) 3,4 B) 1,2 C) 2,3 D) 1,3
39. Suv quyidagi qaysi xususiyatlari bilan ta’riflanadi?
a-yuqori zichlik, b-shaffoflik, c-issiqllik sig’imi kichik, d-
issiqlik o’tkazuvchanlik, e-muzlaganda
torayish, f-O
2
miqdori nisbatan kamligi, g-yorug’likni
ko’p o’tkazish.
A) a,b,d,f
B) a,b,c,d,f
C) a,b,d,e,f
D) a,b,d,g
40. Suv havzalarining sayoz qismlarida(a), chuqurroq
qatlamlarida(b), eng chuqur qatlamida(c)
qanday suvo’tlar o’sadi?
1-yashil suvo’t, 2-qizil, 3-qo’ng’ir
A) 1-c, 2-b, 3-a B) 1-a, 2-b, 3-c
C) 1-b, 2-c, 3-a D) 1-a, 2-c, 3-b
41. Qaysi o’simliklar ildizi substratga birikish vazifasini
bajaradi.
A) elodiya, qo’g’a B) qo’g’a, suv nilufari
C) suv nilufari, o’q barg D) qo’g’a, o’q barg
42. Plankton organizmlarni aniqlang.
a-boshoyoqli moluska, b-sodda hayvon, c-bo’shqichlilar,
d-mayda qisqichbaqasimonlar, e-baliq, g-baliq
tuxumlari, f-kurakoyoqlilar, j-baliq chaoqlari, h-moluska;
A) a,b,c,d,h
B) b,c,d,g,j
C) d,b,g,j,h
D) a,b,c,d,e
43. Quyiagi organizmlardagi moslanishlarni tanlang:
a-qisqichbaqa, b-omar, c-skat, d-zuluk, e-kambala, f-
lansetnik
1+xitin, 2-suv tubiga yopishuvchi moslama, 3-tanasi
yassilashgan, 4-qumga ko’milib yashash.
A) 1-a,b; 2-d, 3-c,e; 4-f
B) 1-a,c; 2-b,d; 3-e, 4-f

C) 1-a,b; 2-c,d; 3-e; 4-f

D) 1-b,c; 2-a,d; 3-e, 4-f
44. Faol harakatlanuvchi oqimga qarshi tura oladigan
organizmlar berilgan qatorni aniqlang.
A) boshoyoqli moluska, kitsimonlar, kurakoyoqlilar
B) baliqlar, bo’shliqichlilar, kurakoyoqlilar
C) boshoyoqli moluska, baliqlar, bo’shqichlilar
D) Moluskalar, boshoyoqli moluskalar, baliqlar
45. Suvda o’sadigan yuksak o’simliklarni quruqlik
o’simliklaridan farqini aniqlang.
A) o’tkazuvchi to’qima yo’q, ildizi kachli rivojlangan,
mexanik to’qima mavjud.
B) mexanik to’qima yo’q, ildizi kuchli rivojlangan,
Aerenxima mavjud
C) mexanik to’qima yo’q, o’tkazuvchi to’qima yo’q, ildizi
kuchsiz rivojlangan
D) Aerenxima mavjud, ildiz kuchli rivojlangan, mexanik
to’qima rivojlngan.
46. Tabiatning tirik organizmlariga ta’sir ko’rsatadigan
va ularda moslanishlarning hosil
bo’lishiga sabab bo’ladigan har qanday tarkibiy qism bu
…………………….
A) yashash muhiti B) adaptatsiya
C) komponenet D) ekologik omil
47. Suv qa’rida yashovchi, mustaqil harakatlana
oladigan organizmlar qatorini aniqlang.
A) boshoyoqli moluska, bo’shliqichli
B) o’troq dengiz halqali chuvalchangi, baliq
C) mayda qisqichbaqasimonlar, bo’shliqichli
D) o’troq dengiz halqali chuvalchangi, mayda
qisqichbaqasimonlar
48. Muayyan muhitda organizmlar yashab qolishi va
nasl qoldirishi bu - ……………………
A) yashash muhiti
B) muhit
C) ekologik omil
D) adaptatsiya
49. Qaysi organizmlar suvda yashash uchun tana
muskullari kuchli rivojlangan va tanasi suyri
shaklda?
A) kurakoyoqlilar, boshoyoqli moluska
B) bo’shliqichlilar, mayda qisqichbaqasimonlar
C) kurakoyoqlilar, bo’shliqichlilar
D) moluskalar, bo’shqichlilar
50. Gidrobiontlarni tanlang.
A) qizilto’sh, losos, asetr
B) kambala, manta, forel
C) gulmoyi, qizilto’sh, manta
D) kambala, forel, qalqontumshuq
51. Suv muhitida yashaydigan organizmlar uchun
tayanch vazifasini nima bajaradi?
A) suzgichlar B) mexanik to’qima
C) tanasining suyriligi D) suvning zichligi