1 Katta hajmdagi ma`lumotlar bilaan ishlash texnologiyalari va zamonaviy vs code dasturlash tilining ilkonyatlarini tahil qilib kelib qisqacha mazmunini so`zlab berish

Download 38.87 Kb.
Sana	04.03.2024
Hajmi	38.87 Kb.
	#166376

Bog'liq
2023 22222222
електротехника, ITS Template Assignment (2) (2)

1. .Katta hajmdagi ma`lumotlar bilaan ishlash texnologiyalari va zamonaviy VS Code dasturlash tilining ilkonyatlarini tahil qilib kelib qisqacha mazmunini so`zlab berish.
2. Milliy iqtisodiyotni turli sohalarda blokcheyn texnologiyasidan foydalanish yo`llari va Googleda akkaunt ochishni bajarib kelish va qisqachamazmunini so`zlab berish.
3. OLX tijorat sayti, Payme, click evolutsion dasturlarida ishlashni va simsiz aloqa tizimlarida axborot himoyasi yuzasida amaliy ish daftarga kanspekt qilish hamda qisqacha mazmunini so`zlab berish.

1. Big Date printsipi asosida ishlaydi: ma'lum bir mavzu yoki hodisa haqida qanchalik ko'p bilsangiz, shunchalik ishonchli yangi tushunchaga erisha olasiz va kelajakda nima bo'lishini bashorat qila olasiz. Ko'proq ma'lumotlar nuqtalarini solishtirish avval yashiringan munosabatlarni yaratadi va bu munosabatlar bizga o'rganish va yaxshiroq qarorlar qabul qilish imkonini beradi. Bu ko'pincha biz to'plashimiz mumkin bo'lgan ma'lumotlardan modellar yaratishni o'z ichiga olgan jarayon orqali amalga oshiriladi va keyin har safar ma'lumotlar nuqtalarining qiymatlarini moslashtiradigan va ular bizning natijalarimizga qanday ta'sir qilishini kuzatadigan simulyatsiyani ishga tushiradi. Bu jarayon avtomatlashtirilgan – zamonaviy analitik texnologiyalar millionlab ushbu simulyatsiyalarni amalga oshiradi va ular ustida ishlayotgan muammoni hal qilishga yordam beradigan model yoki g‘oyani topmaguncha barcha mumkin bo‘lgan o‘zgaruvchilarni moslashtiradi. Hammasi raqamli asrning boshidan beri biz yaratgan ma'lumotlar hajmining portlashi bilan boshlandi.Bu ko'p jihatdan kompyuterlar, Internet va atrofimizdagi dunyodan ma'lumotlarni "o'zlashtira oladigan" texnologiyalarning rivojlanishi bilan bog'liq. Ma'lumotlarning o'zi yangi ixtiro emas. Kompyuterlar va ma'lumotlar bazalari davridan oldin ham biz qog'oz tranzaksiya yozuvlari, mijozlar yozuvlari va ma'lumotlar bo'lgan arxiv fayllaridan foydalanganmiz. Kompyuterlar, ayniqsa elektron jadvallar va ma'lumotlar bazalari bizga ma'lumotlarni keng miqyosda saqlash va tartibga solishni osonlashtirdi. To'satdan sichqonchani bir marta bosish bilan ma'lumotlar paydo bo'ldi.Biroq, biz asl jadvallar va ma'lumotlar bazalaridan uzoq yo'lni bosib o'tdik. Bugun, har ikki kunda, biz boshidan 2000 yilgacha olganimizdek ko'p ma'lumot yaratamiz. To'g'ri, har ikki kunda. Va biz yaratadigan ma'lumotlar miqdori tez o'sishda davom etmoqda; 2020 yilga kelib, mavjud raqamli ma'lumotlar miqdori taxminan 5 zettabaytdan 20 zettabaytgacha oshadi. Sensor ma'lumotlari, matn, ovoz, foto va video ma'lumotlari haqidagi doimiy ravishda o'sib borayotgan ma'lumotlar oqimi biz ma'lumotlardan bir necha yil oldin tasavvur qilishning iloji bo'lmagan usullarda foydalanishimiz mumkinligini anglatadi. Bu deyarli barcha sohalarda ishbilarmonlik dunyosini inqilob qilmoqda. Bugungi kunda korxonalar qaysi turdagi xaridorlar va qachon xarid qilishni xohlashlarini ajoyib aniqlik bilan bashorat qilishlari mumkin. Big Data, shuningdek, kompaniyalarga o'z bizneslarini yanada samaraliroq qilishda yordam beradi. Hatto biznes doirasidan tashqarida ham, Big-Data bilan bog'liq loyihalar allaqachon dunyomizni turli yo'llar bilan o'zgartirishga yordam bermoqda: Sog'liqni saqlashni yaxshilash - ma'lumotlarga asoslangan tibbiyot kasalliklarni erta aniqlash va yangi dori vositalarini ishlab chiqishga yordam beradigan modellar uchun katta hajmdagi tibbiy ma'lumotlar va tasvirlarni tahlil qilishga qodir? Big Date printsipi asosida ishlaydi: ma'lum bir mavzu yoki hodisa haqida qanchalik ko'p bilsangiz, shunchalik ishonchli yangi tushunchaga erisha olasiz va kelajakda nima bo'lishini bashorat qila olasiz. Ko'proq ma'lumotlar nuqtalarini solishtirish avval yashiringan munosabatlarni yaratadi va bu munosabatlar bizga o'rganish va yaxshiroq qarorlar qabul qilish imkonini beradi. Bu ko'pincha biz to'plashimiz mumkin bo'lgan ma'lumotlardan modellar yaratishni o'z ichiga olgan jarayon orqali amalga oshiriladi va keyin har safar ma'lumotlar nuqtalarining qiymatlarini moslashtiradigan va ular bizning natijalarimizga qanday ta'sir qilishini kuzatadigan simulyatsiyani ishga tushiradi. Bu jarayon avtomatlashtirilgan – zamonaviy analitik texnologiyalar millionlab ushbu simulyatsiyalarni amalga oshiradi va ular ustida ishlayotgan muammoni hal qilishga yordam beradigan model yoki g‘oyani topmaguncha barcha mumkin bo‘lgan o‘zgaruvchilarni moslashtiradi.Hammasi raqamli asrning boshidan beri biz yaratgan ma'lumotlar hajmining portlashi bilan boshlandi. Bu ko'p jihatdan kompyuterlar, Internet va atrofimizdagi dunyodan ma'lumotlarni "o'zlashtira oladigan" texnologiyalarning rivojlanishi bilan bog'liq. Ma'lumotlarning o'zi yangi ixtiro emas. Kompyuterlar va ma'lumotlar bazalari davridan oldin ham biz qog'oz tranzaksiya yozuvlari, mijozlar yozuvlari va ma'lumotlar bo'lgan arxiv fayllaridan foydalanganmiz. Kompyuterlar, ayniqsa elektron jadvallar va ma'lumotlar bazalari bizga ma'lumotlarni keng miqyosda saqlash va tartibga solishni osonlashtirdi. To'satdan sichqonchani bir marta bosish bilan ma'lumotlar paydo bo'ldi.Biroq, biz asl jadvallar va ma'lumotlar bazalaridan uzoq yo'lni bosib o'tdik. Bugun, har ikki kunda, biz boshidan 2000 yilgacha olganimizdek ko'p ma'lumot yaratamiz. To'g'ri, har ikki kunda. Va biz yaratadigan ma'lumotlar miqdori tez o'sishda davom etmoqda; 2020 yilga kelib, mavjud raqamli ma'lumotlar miqdori taxminan 5 zettabaytdan 20 zettabaytgacha oshadi.Sensor ma'lumotlari, matn, ovoz, foto va video ma'lumotlari haqidagi doimiy ravishda o'sib borayotgan ma'lumotlar oqimi biz ma'lumotlardan bir necha yil oldin tasavvur qilishning iloji bo'lmagan usullarda foydalanishimiz mumkinligini anglatadi. Bu deyarli barcha sohalarda ishbilarmonlik dunyosini inqilob qilmoqda. Bugungi kunda korxonalar qaysi turdagi xaridorlar va qachon xarid qilishni xohlashlarini ajoyib aniqlik bilan bashorat qilishlari mumkin. Big Data, shuningdek, kompaniyalarga o'z bizneslarini yanada samaraliroq qilishda yordam beradi.Hatto biznes doirasidan tashqarida ham, Big-Data bilan bog'liq loyihalar allaqachon dunyomizni turli yo'llar bilan o'zgartirishga yordam bermoqda:
Sog'liqni saqlashni yaxshilash - ma'lumotlarga asoslangan tibbiyot kasalliklarni erta aniqlash va yangi dori vositalarini ishlab chiqishga yordam beradigan modellar uchun katta hajmdagi tibbiy ma'lumotlar va tasvirlarni tahlil qilishga qodir.

2. Internet milliardlab odamlarga o‘z ishini boshlash uchun zarur bo‘lgan moliyaviy vositalarga ulanish imkonini bermadi. Albatta, tadbirkor bo‘lish hammaning ham taqdiriga bitilgan emas, lekin munosib pul ishlab topishga harakat qilayotgan hatto o‘rtacha statistik insonga ham moliyaviy operatsiyalarn amalga oshirish imkoniyti yo‘qligi va davlat cheklovlarining kuchayib ketganligi ancha xalal beradi.Bu albatta, murakkab muammo, lekin blokcheyn ko‘p jihatdan tadbirkorlikka va mos ravishda, biznesni gullab-yashnashga kuch-quvvat baxsh etishga qodir. Endi, muhim ahamiyatga ega bo‘lish hamda o‘z jamiyatidan tashqarida ishbilarmonlik faoliyati yuritish imkoniyatiga ega bo‘lish uchun rivojlanayotgan mamlakatlardagi o‘rtacha statistik fuqaro internetga ulangan qurilmaga ham ega bo‘lishi zarur. Global iqtisodiyotga Internetga ulanishni kreditlash va moliyalashtirish manbalari, ta’minotchilar, hamkorlar va investitsiyalash uchun imkoniyatlarning keng miqyosdagi ochiqligini anglatadi. Har qanday iqtidor, har qanday resurs, hatto eng kichik bo‘lsada, blokcheynda monetizatsiya qilinishi mumkin. Yangi platforma biz nimani va qanday qilib onlayn amalga oshirishimiz mumkinligini, bunda kim 119 ishtirok etishini, shu tariqa eng dolzarb ijtimoiy va iqtisodiy muammolarni hal qilish uchun texnologik sharoitlar yaratishga imkon beradi.Agar bu vazifani uddalashning imkoni bo‘lmasa, ko‘p narsa va’da qiladigan blokcheyn texnologiyasi cheklanadi yoki umuman yo‘q qilinadi. Bundan ham yomoni, u kuchli institutlar qo‘lidagi qurolga aylanishi mumkin bo‘lib, uning yordamida ular o‘z holatini saqlab qoladi, yoki, agar unga hukumat ulanish imkoniga ega bo‘lsa, blokcheyn yangi total kuzatuv jamiyati uchun bir vositaga aylanadi. Taqsimlangan dasturiy ta’minot, shifrlash, mustaqil agentlar va hatto sun’iy intellekt chambarchas bog‘langan texnologiyalarinazorat ostidan chiqishi va o‘z yaratuvchilariga qarshi ishlashi ham mumkin. Tarmoqda blokcheyn va ishbilarmonlik axloqi Ishonch – jarayonning tashqi emas, ichki elementi hisoblanadi. Blokcheynning asosi esa barcha qatnashuvchilar orasidag ishonchga asoslanga. Unda ma’lumotlar bir bosqichda kodlashtiriladi va bitta qatnashchi tomonidan nazorat qilinmasdan, balki nazorat barcha qatnashchilar o‘rtasida taqsimlanadi. To‘g‘ridan-to‘g‘ri qadriyatlar almashinish ikkinchi tomon odob-axloq doirasida harakat qilishini kutgan holda amalga oshiriladi. Shunday qilib, ishbilarmonlik axloqi qadriyatlari – ishda va so‘zda halollik, o‘zgalarning manfaatlarini hisobga olish, o‘z qarorlari va harakatlarining oqibatlari uchun javobgarlik, qaror qabul qilish va harakatlar shaffofligi – qaror qabul qilish huquqlari, rag‘batlantirish tuzilmalari va operatsiyalarning o‘zi ham kodlanadi, shunday ekan, blokcheynda jamoa odob-axloq me’yorlarini buzishning imkoni bo‘lmaydi, yoki bu katta vaqt, pul, kuch-quvvat va nufuz harajatlarini talab qiladi. Internetda bevosita biznes yuritish yoki tranzaksiya amalga oshirishshu paytgacha oddiy bir sababga ko‘ra imkonsiz bo‘lgan, chunki pul o‘z tabiatiga ko‘ra boshqa axborot tovarlari va intellektual mulkdan farq qiladi. Hamma do‘stlarga bitta selfini yuborish mumkin, lekin kimgadir to‘lab bo‘lingan bir dollarni do‘stingizga yubora olmaysiz. Pul sizning hisobraqamingizdan chiqarilishi va do‘stingizning hisobraqamiga o‘tkazilishi lozim. Pul bir vaqtning o‘zida ikkita joyda bo‘la olmaydi, katta miqdordagi pul haqida esa gapirmasak ham bo‘ladi. 120 Turli joylarda raqamli valyuta birligini ikki marta sarflash riski bor – shunda ulardan biri to‘lanmagan chek kabi to‘lov uchun qabul qilinmaydi. Bu aktivni ikki marta sarflash muammosi deb ataladi.Bitkoynblokcheynida tarmoqdagi bitkoyin egasi muayyan bitkoyinni sarflagan birinchi tranzaksiyaga belgi qo‘yadivabu bitkoyndan takroriy foydalanishga to‘sqinlik qiladi, shu tariqa ikki marta sarflash imkoniyatini bartaraf qiladi. Tarmoq qatnashchilari, bitkoynto‘liq funksional boshqaruvchilari, maynerlar, eng yangi tranzaksiyalar haqida ma’lumot to‘playdi va ularni har o‘n daqiqa ma’lumotlar bloki ko‘rinishida saqlaydilar. Har bir blok faqat undan oldingi blok mavjudligidagina amalda bo‘ladi. Bayonnomalarga shuningdek,har bir uzel blokcheynni to‘laligicha saqlashi uchun disk makonini regeneratsiya qilish usuli kiritiladi. Nihoyat, blokcheyn ommaviydir, chunkiundagi tranzaksiyalar qanday o‘tishi hammaga ko‘rinib turadi. Shunday qilib, tranzaksiyaniyashirishning hech ham imkoni yo‘q, bitkoynni kuzatish oddiy pulni kuzatishdan osonroqdir.Mayning jarayonlari – tranzaktsiyalar blokini yig‘ish, resurslar sarflash, masalani hal qilish (boshqorimalar ketma-ketlikda bo‘lganima’qul), murosa (consensus)ga erishish, tashqi registr nusxasini qo‘llabquvvatlash shu qadar muhimki, ayrimlar bitkoyn blokcheynini huddi internet kabi foydali deb aytadi va uni ommaviy qo‘llab-quvvatlashga chaqiradi. Endi esa bu holatlar blokcheynniiqtisodiyotda qo’llash masalasida nimalarni anglatadi, degan savolni ko’rib chiqamiz. Odamlar shaxsini tasdiqlash va ularning hozircha dog‘ tushmagan nomiga kafillik berishni yirik kompaniyalar va davlat muassasalariga ishonib topshirish o‘rniga bu funksiyalarni tarmoqqa ishonamiz. Butun tarix davomida birinchi marta tranzatsiyalarga va ikkinchi tomon harakatlaridan qat’i nazar, yozilgan axborotlarning katta qismiga ishonchni ta’minlaydigan blokcheyn ko’rinishidagi ochiq platforma paydo bo’ldi.Tizim ma’lumot saqlash va uni boshqarish jarayonini yagona nazorat markazi bo‘lmagan bir rangdagi tarmoqda amalga oshiradi ma’lumotlarni tarmoq bo‘yicha taqsimlaydi. Bironta tomon ham tizimni buzishga qodir emas. Agar bironta hukumat organibitta qatnashchi yoki qatnashchilar guruhini uzib qo‘yish yoki alohida ajratishga erisha oladigan bo‘lsa, tizim ishlashda davom etaveradi. Agar tarmoqning katta qismi uning ustidan 121 nazoratni qo‘lga kiritadigan bo‘lsa, nima ro‘y berayotganini hamma ko‘rib turadi.Internet paydo bo‘lgan paytda xodimlar, fuqarolar, mijozlar yoki boshqa tashkilotlardan iborat katta foydalanuvchilar bazasiga ega bo‘lgan bironta yirik institut o‘zining ijtimoiy majburiyatlari haqida o‘ylamasdi. Markazlashgan hukumat organlari muntazam ravishda bu haqida xabardor qilmasdan foydalanuvchilar fikriga zid ravishda harakat qilish, ularning ma’lumotlarini to‘plash va tahlil qilish, ularni davlat talabi bo‘yicha taqdim etish, foydalanuvchilar roziligisiz keng ko‘lamli o‘zgarishlar joriy qilishga tayyorligi va qodirligini namoyish etib kelar edi.Bitkoyn blokcheynini nazorat qilishga urinish harajatlariolinishi mumkin bo‘lgan moliyaviy foydadan ancha katta bo‘lishi mumkin. Satosi Nakomoto foydalanuvchidan tarmoqni himoya qilish va yangi bitkoinlar ishlab chiqarish uchun katta hisoblash quvvatlari (demak, ko‘p elektr energiyasi) sarflashni talab qiladigan ishni isbotlash usulini joriy qildi. Shu sababli, vositachilarga ehtiyoj yuzaga keladi. Blokcheyn faoliyatining eng yaxshi namoyon bo‘lishga sabab ommaviy hamkorlikdir. Har bir kishi o‘z axboroti, o‘z mulki va o‘zining ishtirok etish darajasi ustidan hukmronlik qiladi. Taqsimlangan hisoblash quvvatlari taqsimlangan jamoaviy hukumat tashkil qilishga imkon beradi.Ehtimol, bunday platforma ne’matlar yaratishning yangi taqsimlangan modellari sari yo‘l ochib berar. Ehtimol, to‘g‘ridan-to‘g‘ri nomarkazlashgan hamkorlik yangi usullari jamiyatda yuzaga kelgan muammolarni hal qilishga imkon berar. Ehtimol, ishonchsizlik inqirozini va hatto hozirgi institutlarda noqonuniylikni bartaraf qilish, piar-qadamlar o‘rniga so‘zda emas, ishda muvaffaqiyatga erishish va jamiyat hayotida ishtirok etishga imkon beradigan aholi qo‘liga real hokimlik qilishni topshirishga erishilishi mumkin. Blokcheyn tizimi barcha manfaatdor shaxslarning motivatsiyasini o’zaro muvozanatlashtiradi. Bitkoyn yoki qandydir qiymatni aks ettiradigan token – nufuz bilan bog‘liq munosabatlarning ajralmas qismdir. Satosi Nakomoto tizimda ishlaydiganlarni mukofotlashni dasturiy asoslab berdi va hamma uning saqlanishi haqida qayg‘urishi uchun hokimlik qilishni tokendan foydalanuvchi barcha jamoaga topshirdi. Blokcheyn – moliyaviy ma’noda, global taqsimlangan savatlardagi tuxumlardir. Hulosa qilib aytganda, «hamma narsa interneti»ga «hamma narsa registri» kerak boladi. Biznes, savdo va iqtisodiyotga ham raqamli hisoblashlar talab etiladi. Barchaga ma’lumki, tadbirkorlik iqtisodiyotning rivojlanishi va jamiyatning gullab-yashnashi uchun juda muhimdir.Internet tadbirkorlarga yirik kompaniyalarning meros bo‘lib qolgan madaniyatini, rivojlanishdan to‘xtagan ish jarayonlarini va o‘tmishning og‘ir ballasti kabi muammolarini emas, balki imkoniyatlar va vositalar taqdim etgan holda tadbirkorlikni tom ma’noda ozod qilishi lozim. Biroq o‘z egalarini milliarderga aylantirgan dotkomlarning ovoza bo‘lgan muvaffaqiyatlari yoqimsiz bir haqiqatni niqoblab turadi: ko‘plab rivojlangan iqtisodiyotlardatadbirkorlik va yangi kompaniyalar paydo bo‘lishi oxirgi o‘ttiz yilda kuchli pasayishni his qilmoqda. Har kuni bozorlar butun dunyo bo‘ylab umumiy qiymati trillionlab dollarni tashkil qiladigan moddiy aktivlarni ayirboshlashga imkon beradi. Savdo bu – investitsiyalash, birjada o‘ynash, xedjirlash va arbitraj, jumladan, bitimdan keyingi kliring tsikli, tartibga solish va saqlash maqsadida aktivlar va moliyaviy vositalar sotish va sotib olishdir. Blokcheyn har qanday tranzaksiyalarni tartibga solish vaqtini hafta va kunlardan daqiqa va soniyalargacha qisqartiradi. 130 Homiylik va investitsiyalar. Moliyaviy institutlar ipotekadan tortib, qisqa muddatli veksellargacha kreditlar berishni: kredit kartalari, ipoteka kreditlari, korporativ, munitsipal vadavlat obligatsiyalari, aktivlar bilan ta’minlangan qimmatli qog‘ozlarni bilan ishlash jarayonini ancha soddalashtiradi.

3. Bugungi kunda tez rivojlanib borayotgan kompyuter hamda axborot texnologiyalari bizning kundalik hayotimizning barcha jabhalariga sezilarli o’zgarishlarni olib kirmoqda. Xozirda “axborot tushunchasi” sotib olish, sotish, biror boshqa tovarga almashtirish mumkin bo’lgan maxsus tovar belgisi sifatida tez-tez ishlatilmoqda. Shu bilan birga axborotning bahosi ko’p hollarda uning o’zi joylashgan kompyuter tizimining bahosidan bir necha yuz va ming barobarga oshib ketmoqda. Tarmoq texnologiyalari rivojining boshlang’ich bosqichida viruslar va kompyuter hujumlarining boshqa turlari ta’siridagi zarar kam edi, chunki u davrda dunyo iqtisodining axborot texnologiyalariga bog’liqligi katta emas edi. Hozirda, axborotdan foydalanish va almashishning elektron vositalariga bog’liqligi sharoitida mashina vaqtining yo’qolishiga olib keluvchi xatto ozgina xujumdan kelgan zarar juda katta raqamlar orqali hisoblanadi. Simsiz aloqa texnologiyasining keng qo'llanilishi odamlarga katta qulaylik keltiradi, ammo xavfsizlik va maxfiylik muammolari ham paydo bo'ladi. Simsiz tarmoqlar va foydalanuvchi qurilmalari xavfsizligini baholash va kafolatlash uchun simsiz qurilmalarni aniqlash asosiy vazifaga aylanadi. Hozirda qurilmani samarali identifikatsiya qilish hali ham qiyin masala bo‘lib qolmoqda, chunki qurilma barmoq izini olish katta o‘quv ma’lumotlar to‘plamini talab qiladi va uni kengaytirish qiyin, qoidaga asoslangan identifikatsiya yetarlicha aniq va ishonchli emas. Simsiz qurilmalarni identifikatsiyalash uchun universal va kengaytiriladigan asos bo'lib, u foydalanuvchi shovqinisiz yuqori aniqlikdagi qurilma yorliqlarini samarali yaratishi mumkin. Biz birinchi navbatda qurilma ma'lumotlariga bog'liq tarmoq protokollari tushunchasini kiritamiz. WND-Identifikator bunday protokol xabarlarida tabiiy til xususiyatlaridan to'liq foydalanadi va xush kelibsiz sahifadagi qurilma tavsifi bilan birlashadi va shu bilan aniq qurilma yorliqlarini yaratish uchun chiqarish qoidalaridan foydalanadi. Hozirgi kunda dunyoning har bir burchagida WLAN orqali internetga ulanadigan portativ qurilmalar mavjud. Boshqa keng tarqalgan simsiz tarmoq texnologiyasi - uyali tarmoq bilan taqqoslaganda, Wi-Fi joylashtirish qulayligi va arzonligi jihatidan afzalliklarga ega. Shu sababli, ichki va xususiy mahalliy tarmoqlarni o'rnatishda Wi-Fi hali ham uy tarmog'i qurilmalarini, smartfon va noutbuklar kabi portativ qurilmalardan veb-kameralar kabi aqlli uy qurilmalarigacha ishonchli va qulay qo'llab-quvvatlashni ta'minlaydigan afzal texnologiya hisoblanadi. WND-identifikator WND-identifikator tarmoqqa ulangan qurilmalarda (masalan, administratorning shaxsiy kompyuteri yoki foydalanuvchi smartfoni) ishlash uchun mo'ljallangan va tarmoq kartasini monitoring rejimiga o'rnatishning hojati yo'q. Tarmoq ma'murlari WND-identifikatoridan zararli qurilmalarni aniqlash, zaif qurilmalarni aniqlash va butun boshqariladigan tarmoq xavfsizligini baholash uchun foydalanishlari mumkin. Oddiy foydalanuvchi yangi ulanish nuqtasiga ulanganda, WND-identifikator simsiz kirish nuqtasi soxta emasligini ta'minlaydi va foydalanuvchi xavfsizligi va maxfiyligini kafolatlash uchun tarmoqda yashiringan zararli qurilmalarni skanerlaydi. WNDidentifikatori asosan uchta komponentga bo'lingan. Ma'lumot yig'ish moduli WLANdagi trafikni ushlab turish uchun tarmoq kartasini boshqaradi va ma'lumotlar paketini oldindan qayta ishlagandan so'ng, WND-identifikator qurilma ma'lumotlariga tegishli protokol paketlaridan asosiy ma'lumotlarni chiqaradi va uskunani, shu jumladan ishlab chiqaruvchi va qurilma modelini aniqlaydi. Protokol xabarlaridagi qurilma ma'lumotlari to'liq bo'lmagan yoki soxta bo'lishi mumkinligini hisobga olib, biz turli qurilmalardan paket matnlarini modellashtirish va tasniflash uchun muayyan dastur mantig'iga aloqador bo'lmagan boshqaruv va konfiguratsiya trafigining barqarorligi va qurilmaning o'ziga xosligidan foydalanamiz. . Shunday qilib, Wi-Fi qurilmalarini samarali aniqlashga erishish mumkin Foydalanuvchi qurilmasi simsiz ulanish nuqtasiga ulanadi va oddiy foydalanuvchi sifatida administrator huquqlariga ega bo'lgan shaxsiy tarmoq va umumiy Wi-Fi kabi WLAN-dagi ma'lumotlar paketlarini to'playdi. Shuni ta'kidlash kerakki, aeroportlar, mehmonxonalar va boshqa jamoat joylari tomonidan taqdim etilgan ochiq Wi-Fi uchun malda biz Tcpdump, Wireshark va boshqa paketlarni tahlil qilishdan foydalanamiz. ma'lumotlarni yig'ish uchun vositalar. Keyingi bosqichda biz ma'lumotlar paketlarida dastlabki filtrlashni amalga oshiramiz. Maʼlumotni qayta ishlash komponentimiz qurilma identifikatsiyasiga aloqador boʻlmagan trafikni (tarmoqdagi unicast trafik kabi) eʼtibordan chetda qoldiradi va yetarlicha tabiiy til xususiyatlariga ega boʻlmagan trafikni filtrlaydi va shu bilan qurilma maʼlumotlariga oid protokolni tekshiradi Aniq qurilma yorlig'i bizga simsiz qurilmaning identifikatorini tezda tanib olish imkonini beradi, lekin u ba'zan to'liq bo'lmasligi yoki soxta bo'lishi mumkin. Shunday qilib, qurilmaga juda xos bo'lgan va qurilmalarni aniqlash uchun aldash qiyin bo'lgan xususiyatlardan yanada foydalanish ajralmas vazifadir. Bizning matn tasnifiga asoslangan qurilmani identifikatsiyalash komponentimiz konfiguratsiya va boshqaruv ma'lumotlar paketlaridan matn tarkibini ajratib oladi, ular maxsus dastur mantig'iga aloqador bo'lmagan. Qoidalarga asoslangan qurilma identifikatsiyasi qurilmani maxsus yorliqlash uchun qurilma maʼlumotlari bilan bogʻliq protokol paketlaridagi tabiiy til xususiyatlaridan toʻliq foydalanishga qaratilgan. Oldingi ishlarda qurilmalardan matnli maʼlumotlarni olish uchun bannerlarni tortib olish va qoidalar qoʻllaniladi. Biroq, ushbu yechimlar qurilmaga aniqlashlarni faol ravishda yuborishi va xavfsizlik devori qoidalari bilan osongina bloklangan tahlil uchun javob ma'lumotlarini to'plashi kerak. Ushbu maqolada biz tarmoq ma'lumotlari paketlarini passiv tarzda qo'lga kiritamiz va tahlil qilamiz va Wi-Fi qurilmalarining qurilma yorliqlarini yaratish uchun qurilma ma'lumotlarini tahlil qilish uchun avtomatlashtirilgan qazib olish qoidalarini ishlab chiqamiz. WND-identifikator simsiz tarmoq qurilmasining aniq matnli ma'lumotlarini olish uchun qoidaga asoslangan qurilma identifikatsiyasidan foydalanadi. Jarayon tomonidan yaratilgan qurilma yorlig'ini sotuvchi, qurilma turi va mahsulot modeli sifatida belgilaymiz. Biz foydalanuvchi qurilmasini o'ziga xos tarzda belgilovchi universal va avtomatlashtirilgan yechim topishni maqsad qilganmiz. Biz foydalanadigan funksiyalar Wi-Fi qurilmalarining xush kelibsiz interfeysidagi qurilma maʼlumotlari bilan bogʻliq protokol paketlaridagi maxsus maydonlarni va qurilma maʼlumotlarini oʻz ichiga oladi. Shuning uchun, qoidaga asoslangan qurilmani identifikatsiyalash jarayoni sifatida belgilanishi mumkin Odatda TCP/IP protokollar va standart Internet-ilovalar (e-mail, Web, FTP) asosida qurilgan korporativ va idora tarmoqlari suqilib kirishdan kafolatlanmaganlar. Simsiz qurilmalarni to’rtta kategoriyaga ajratish mumkin: noutbuklar, cho’ntak kompyuterlari, simsiz infratuzilma va uyali telefonlar. Simsiz aloqa tizimlarida masofadagi obyektlar o‘rtasida ma'lumotlar uzatish kanalini tashkil qilishda ma'lumotlarni yig‘ish va uzatishning avtomatlashgan tizimini ishlab chiqish ko‘pgina afzalliklarga ega. Jumladan, energiya resurslarini va suv xarajatlarini h, gaz, suv va elektr energiyasi hisoblagichlarini nazorat qilish, ko‘cha yoritgichlarini masofadan boshqarish orqali transport oqimlarini tartibga solish kabi imkoniyatlarni yaratadi. Bundan tashqari, ma'lumotlar simsiz aloqa uzatish kanallari savdo, tibbiyot va boshqa sohalarda ham keng qo‘llaniladi. Simsiz tarmoq tuzilmasi. Simsiz tarmoqlarda simli tarmoqda ishlatiladigan komponentlar ishlatiladi. Ammo, simsiz tarmoqlarda axborot xavo muhiti (medium) orqali uzatishga yaroqli ko’rinishga o’zgartirilishi lozim. Kompyuter qurilmalarining ko’pgina xillari simsiz tarmoq bilan ishlayoladi. Ba’zi kompyuter qurilmalari foydalanuvchilar uchun atayin qurilgan bo’lsa, boshqalari oxirgi tizim hisoblanadi. Noutbuklar - korporativ simsiz tarmoqlarda keng tarqalgan qurilma. Simsiz tarmoqlar odamlarga simli ulanishsiz o’zaro bog’lanishlariga imkon beradi. Bu siljish erkinligini va uy, shahar qismlaridagi yoki dunyoning olis burchaklaridagi ilovalardan foydalanish imkonini ta’minlaydi. Simsiz tarmoqlar odamlarga o’zlariga qulay va xoxlagan joylarida elektron pochtani olishlariga yoki Web-sahifalarni ko’zdan kechirishlariga imkon beradi. Simsiz tarmoqlarning turli xillari mavjud, ammo ularning eng muhim xususiyati bog’lanishning kompyuter qurilmalari orasida amalga oshirilishidir. Kompyuter qurilmalariga shaxsiy raqamli yordamchilar (Personal digital assistance, PDA), noutbuklar, shaxsiy kompyuterlar, serverlar va printerlar taalluqli.

Download 38.87 Kb.