|
1-Lekciya Tema: Algoritmlerdi proektlestiriwge kirisiw. Algoritmlerdı waqıt hám kólem boyınsha bahalaw. Kóp aǵzalılardıń mánislerin esaplawda Gorner sxeması
|
| bet | 1/2 | | Sana | 26.03.2024 | | Hajmi | 69.75 Kb. | | #177998 |
Bog'liq 1-Lekciya Safarboyev Rahimbek, 1-tema Komp.Arxitekturasi, Sandug\'ash-WPS Office, qMU, 5120100 Каракалпак тили панлер дизими (3), 166666666, Ólshew ásbaplarınan Beletler 2022 j Taza, Ешбаева Н2, 1111111111 (3), Qoraqalpoq davlat unversiteti Yuridik fakultet 104 (2), TOY STOLL, 1, 1515151111441444, АРЗА, Tuproq geografiyasidan mustaqil ishi. ABDULLAYEVA INOBAT
1-Lekciya
Tema: Algoritmlerdi proektlestiriwge kirisiw. Algoritmlerdı waqıt hám kólem boyınsha bahalaw. Kóp aǵzalılardıń mánislerin esaplawda Gorner sxeması
Bilgenimizdey algoritm sózi ataqlı jerlesimiz Muhammed al-Xorezmiy atınan kelip shıqqan. Usı babamız sebepli onlıq sanaq sisteması aldın pútkil evropa boylap, keyinirek bolsa dúnyaǵa tarqalǵan. Sol dáwirde bul sanaq sistemasında ámeller qaǵiydalarin kirgiziwdi álbette “al-Xorezmiy aytqaninday” degen sózler menen baslar edi. Bul gáp latin transkripsiyasinda algoritm sózi sıyaqlı aytılıwınan, keyinirek pánde algoritm termini (sózi) payda boldı. Tómende biz algoritm sózin mánisin sáwlelendiriwshi tariypni keltiremiz.
Algoritm -bul belgilengen maqset yamasa másele sheshimine keltiretuǵın zárúr háreketlerdiń tártiplengen izbe-izligi bolıp tabıladı.
Tariypge túsindirme beriw ushın mısallar keltiremiz.
Birinshi másele. Qandayda bir labirintda A noqattan B noqatqa shekem jol izlew máselesin kóreyik. Bundaylarǵa ǵalaba xabar qurallarında hám de ilimiy-kópshilikke arnalǵan baspalarda kóp márte dus kelgen bolıwıńız múmkin. Bul joldi tańlawda A noqattan shıǵıwshı kóplegen marshrutlar arasınan maqulin izlew talap etiledi. Tabılǵan variant yamasa bunday marshrut variantları qoyılǵan másele sheshiminiń algoritmı boladı.
Ekinshi másele. Tárepleri uzınlıǵı a, b, c bolǵan úsh múyesh maydanın tabıw máselesin kóreylik. Bul másele járdeminde itibarımızdı algoritmlerga qoyılatuǵın talaplarǵa qaratpaqshimiz: universallıǵı, yaǵnıy málim túrdegi máseleler klasına qollanılıwı, másele juwabı bar ekenligi. Algoritmlerdı bahalaw ushın basqa kriteriyalari da bar bolıp, biz olardı keyin keltiremiz.
Algoritm termini ilimiy - texnikalıq izertlewlerdiń barlıq jónelislerine sol dárejede tereń kirip barǵan, ayirim jaǵdaylarda biz algoritmnıń ózi ústinde bas qotirip da otirmaymiz. Tez - tez ushraytuǵın máseleler klasslarınıń sheshiw algoritmlerı hám olardı programmaları derlik barlıq esaplaw mashinaları (kompyuterler) dıń operatsion sistemalarına kiritilgen bolıp, kerek bolǵanda sheshim izlewge qiynalmasdan biz olardan paydalanıwımız múmkin. Usınıń menen birgelikte biz bul algoritmlerdı hám olarǵa uqsas programmalar modulların insanlar jaratqanın este saqlawımız kerek. Bul kurstan maqset de algoritmler jaratılıw procesin jarıtiw, olardı sapa hám natiyjeliligin tekseriwde bolıp tabıladı.
Joqarıda aytip ótilgenlerdi inabatqa alǵan halda, tárepleri málim bolǵan úsh múyesh maydanın esaplaw máselesine qaytamız. Máseleni sheshiw ushın Geron formulasınan paydalanatuǵın bolsaq, bul jerde . Aldın bunday úsh múyesh bar ekenligin tekserip alıwımız kerek. Bilgenimizdey, tárepleri a, b, c, bolǵan úsh múyesh bar bolıwı ushın úsh múyesh teńsizligi orınlanıwı kerek: , yaǵnıy eki tárep jıyındısı úshinshi tárepten úlken bolıwı kerek. Bul teńsizliklerdiń qandayda-birı atqarılmasa, bunday úsh múyesh bar bolmaydı. Sonday eken algoritm tolıq bolıwı ushın bul shártler de algoritmde esapqa alınıwı kerek hám dúziletuǵın algoritm tómendegi blok sxema kórinisinde beriliwi múmkin:
Súwret1. 1
Kiriw a,b,c
a+b>c ʌ a+c>b ʌ b+c>a
A6
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
1-Lekciya Tema: Algoritmlerdi proektlestiriwge kirisiw. Algoritmlerdı waqıt hám kólem boyınsha bahalaw. Kóp aǵzalılardıń mánislerin esaplawda Gorner sxeması
|
