|
1. Ma’ruza Mavzu: Algoritmlarni loyihalashga kirish. Algoritmlarni vaqt va hajm bo ‘yicha baholash. Ko‘phadlar qiymatlarini hisoblashda Gorner sxemasi
|
| bet | 1/2 | | Sana | 21.05.2024 | | Hajmi | 71,41 Kb. | | #249018 |
Bog'liq 1. Ma\'ruza
1. Ma’ruza
Mavzu: Algoritmlarni loyihalashga kirish. Algoritmlarni vaqt va hajm bo ‘yicha baholash. Ko‘phadlar qiymatlarini hisoblashda Gorner sxemasi
Bizga ma’lumki algoritm sо`zi mashxur yurtdoshimiz Muxammad al-Xorazmiy nomidan kelib chiqqan. Bobokalonimiz tufayli о`nlik sanoq sistemasi avvaliga butun yevropa bо`ylab, keyinchalik esa butun dunyoga tarqalgan. О`sha davrda bu sanoq sistemasida amallar qoydalarini kiritishni albatta “al-Xorazmiy aytganidek” degan sо`zlar bilan boshlashar edi. Bu jumla lotin transkripsiyasida algoritm sо`zidek talaffuz qilinishidan, keyinchalik fanda algoritm termini (sо`zi) paydo bо`ldi. Quyida biz algoritm sо`zini ma’nosini aks ettiruvchi ta’rifni keltiramiz.
Algoritm –bu belgilangan maqsad yoki masala yechimiga keltiruvchi zarur xarakatlarning tartiblangan ketma-ketligidir.
Ta’rifga izoh berish uchun misollar keltiramiz.
Birinchi masala. Biror labirintda A nuqtadan B nuqtagacha yul izlanishi masalasini kо`raylik. Bundaylarga ommaviy axborot vositalarida hamda ilmiy-ommabop nashrlarda kо`p marotaba duch kelgan bо`lishingiz mumkin. Bu yulni tanlashda A nuqtadan chiquvchi kо`plab marshrutlar orasidan ma’qulini qidirish talab etiladi. Topilgan variant yoki bunday marshrut variantlari qо`yilgan masala yechimining algoritmi bо`ladi.
Ikkinchimasala. Tomonlari uzunligi a, b, c bulgan uch burchak yuzasini topish masalasini kо`raylik. Bu masala yordamida e’tiborimizni algoritmlarga qо`yiladigan talablarga qaratmoqchimiz: universalligi, ya’ni ma’lum turdagi masalalar sinfiga qо`llanilishi, masala javobi mavjudligi. Algoritmlarni baholash uchun boshqa me’zonlar ham mavjud bulib, biz ularni keyinroq keltiramiz.
Algoritm termini ilmiy – texnik izlanishlarning barcha yunalishlariga shu darajada chuqur kirib borganki, ba’zi xollarda biz algoritmning о`zi ustida bosh qotirib ham о`tirmaymiz. Tez - tez uchraydigan masalalar sinflarining yechish algoritmlari va ularni dasturlari deyarli barcha hisoblash mashinalari (kompyuterlar) ning operatsion tizimlariga kiritilgan bо`lib, kerak bо`lganda yechim qidirishga qiynalmasdan biz ulardan foydalanishimiz mumkin. Shu bilan birgalikda biz bu algoritmlarni va ularga mos dasturlar modullarini insonlar yaratganini yodda tutishimiz kerak. Ushbu kursdan maqsad ham algoritmlar yaratilish jarayonini yoritish, ularni sifat va samaradorligini tekshirishdadir.
Yuqorida ayti bо`tilganlarni inobatga olgan xolda, tomonlari ma’lum bо`lgan uch burchak yuzasini hisoblash masalasiga qaytamiz. Masalani yechish uchun Geron formulasidan foydalanadigan bо`lsak , buyerda . Avval bunday uch burchak mavjudligini tekshirib olishimiz kerak. Ma’lumki, tomonlari a, b, c, bо`lgan uch burchak mavjud bо`lishi uchun uch burchak tengsizligi bajarilishi kerak: , ya’ni ikkita tomon yig`indisi uchinchi tomondan katta bо`lishi kerak. Bu tengsizliklarning birortasi bajarilmasa, bunday uch burchak mavjud bо`lmaydi. Demak algoritm tо`liq bо`lishi uchun bu shartlar ham algoritmda xisobga olinishi kerak va tuziladigan algoritm quyidagi blok sxema kо`rishida berilishi mumkin:
Kirish a,b,c
Rasm1.1
a+b>c ʌ a+c>b ʌ b+c>a
A6
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
1. Ma’ruza Mavzu: Algoritmlarni loyihalashga kirish. Algoritmlarni vaqt va hajm bo ‘yicha baholash. Ko‘phadlar qiymatlarini hisoblashda Gorner sxemasi
|
