|
Sapa qásiyetlerin ólshew kórsetkishleri
|
| bet | 2/6 | | Sana | 10.06.2024 | | Hajmi | 25,25 Kb. | | #262241 |
Bog'liq sapa5. Sapa qásiyetlerin ólshew kórsetkishleri.
6. Sapa qásiyetlerin ólshew hám bahalaw qásiyetleri.
7. Ólshew procesiniń qásiyetleri. Kórsetkish kriteryaları.
8. Programmometrika haqqında ulıwma maǵlıwmat.
9. Programmometrika haqqında ulıwma maǵlıwmat.
10. Metrika túsinigi, zárúrlilik dárejesi hám olardı qóllaw usılları.
11. Algoritmik quramalılıqtıń xarakteristikası.
12. Algoritmik quramalılıqtıń túsinigi hám qásiyetleri.
13. Programmalıq támiynatlardıń analizi.
Programmalıq támiynattı analiz qılıw usılları
Manuel usıllar :
• Jeke tekserisler
• Kod tekseriwi
• Juplıq programmalastırıw
• Qolda tekseriw
Dinamikalıq usıllar programmanı orınlaw nátiyjelerinen paydalanadı:
• Sınaq
Modullı;
Sistemalı;
yuk
• Monıtorıń
• Profil jaratıw
• Ámelge asırıw analizi
Statikalıq usıllar programmalıq támiynattı proektlestiriw processinde
alınǵan túrli artefaktlardan paydalanadı (talaplar, specifikaciyalar,
programmanıń derek kodı )
• Rásmiy tekseriw usılları :
Deduktiv tekseriw
Modelge tiykarlanǵan tekseriw
• Statikalıq derek kodın analiz qılıw
Gibrid usıllar bir neshe qıylı usıllardan paydalanadı.
• Statikalıq analiz tiykarında testler jaratıw
• Modeldi tekseriwdiń rásmiy usılları qollanılatuǵın modellerdi
avtomatikalıq jaratıw ushın statikalıq analiz
• Modeldi tekseriw usılları menen statikalıq analiz nátiyjelerin
anıqlawtırıw
• Nátiyjelerdiń anıqlıǵın asırıw ushın statikalıq analiz hám test
nátiyjelerin birlestiriw
Programmalıq ónim sapasın " paydalanıw ushın jaramlılıq" dep tariyplew
múmkin. Sapa islep shıǵıw procesi menen kepillikleniwi kerek.
Programmalıq ónim sapasın baqlaw - bul pútkil programmalıq ónimnen
paydalanıwǵa jaramlılıǵın tastıyıqlaytuǵın sistemalı iskerlik.
Sapa qadaǵalawınıń maqseti programmalıq támiynat sistemasınıń
sapasın muǵdarlıq ólshewlerin támiyinlew bolıp tabıladı. Programmalıq
támiynattıń ózgesheligi ( xarakteristikası ) astında biz programmalıq
támiynattıń (programmalar hám hújjetler) onı islep shıǵıw, isletiw hám
texnikalıq xizmet kórsetiw processinde kórinetuǵın bolatuǵın ob'ektiv
ózgeshelikin túsinemiz. Programmalıq támiynat qásiyetlerin shártli túrde
funktsional hám konstruktivge bolıw múmkin. Funktsional ayrıqshalıqlar
programmanı qóllaw múmkinshilikleri hám ayriqsha qásiyetlerin
sáwlelendiredi jáne onıń mólsherlengen maqsetine muwapıqlıq dárejesin
belgileydi. Olar programmanı tiykarınan qanday islewi menen
xarakteristikalaydı. Programmanıń dizayn qásiyetleri onıń funksionallıǵı
hám maqsetine kóbirek yamasa kemrek baylanıslı. Olar programmanı
tiykarınan qanday jaratılǵanlıǵı menen xarakteristikalaydı.
Programmalıq támiynat sapasın ob'ektiv bahalaw ushın onıń qásiyetlerin
muǵdarlıq xarakteristikalaw kerek. Programmalıq támiynat sapası
kórsetkishi programmalıq támiynat ózgeshelikiniń muǵdarlıq
xarakteristikası bolıp, onıń sapasınıń bir bólegi bolıp, onı jaratıw, isletiw
hám texnikalıq xizmet kórsetiwdiń arnawlı bir shártleri menen baylanıslı
halda kórip shıǵıladı. Sapa kórsetkishleri menen bir qatarda belgiler dep
atalatuǵın sapa (awızsha) bahalawdan paydalanıw múmkin.
Belgilengen ayrıqshalıqlar sanı boyınsha sapa kórsetkishleri bir hám
quramalı bolıwı múmkin (gruppa). Bir kórsetkish tek bir ózgeshelikti
ańlatadı, quramalı kórsetkish bolsa bir neshe programmalıq
ayrıqshalıqlardı xarakteristikalaydı.
Programmalıq támiynat qásiyetlerin bahalaw usılları. Programmalıq
támiynat sapası kórsetkishlerin anıqlaw usılları parıq etedi:
• dasturiy támiynat haqqında maǵlıwmat alıw usılları boyınsha -
ólshew, dizimge alıw, organoleptik, esaplaw;
• ma'lumot alıw dárekleri boyınsha - dástúriy, ekspert, sotsiologik.
Ólshew usılı ásbaplar járdeminde programmalıq támiynattıń qásiyetleri
hám qásiyetleri haqqında maǵlıwmat alıwǵa tiykarlanǵan. Mısalı, bul usıl
járdeminde programmalıq támiynat muǵdarı anıqlanadı -
programmalardıń dáslepki kodınıń qatarları sanı hám qatarlar sanı -
túsindiriwler, operatorlar hám operandlar sanı, orınlanǵan operatorlar
sanı, filiallar sanı, programma, kirisiw (shıǵıw) noqatları sanı, programma
bóliminiń atqarılıw waqtı, reakciya waqtı hám basqa kórsetkishler.
Dizimge alıw usılı sınaqtan ótkeriw yamasa programmalıq támiynattıń
islewi waqtında, málim hádiyseler dizimge alınǵan hám esaplanǵanda,
mısalı, buzılıwlar hám buzılıwlar waqtı hám sanı, basqarıwdı basqa
modullarǵa ótkeriw waqtı, jumısqa túsiriw hám tawısıw waqıtları
haqqında maǵlıwmat alıwǵa tiykarlanǵan. jumıs.
Organoleptik usıl sezim aǵzalarınıń (kóriw, esitiw) aqılın analiz qılıw
nátiyjesinde alınǵan maǵlıwmatlardan paydalanıwǵa tiykarlanǵan bolıp,
paydalanıw qolaylıǵı, nátiyjelililik hám basqalar sıyaqlı kórsetkishlerdi
anıqlaw ushın isletiledi.
Esaplaw usılı teoriyalıq hám empirik baylanıslılıqlardan (islep shıǵıwdıń
dáslepki basqıshlarında), programmalıq támiynattı sınaqtan ótkeriw,
isletiw hám texnikalıq xizmet kórsetiw processinde tóplanǵan statistikalıq
maǵlıwmatlardan paydalanıwǵa tiykarlanǵan. Esaplaw usılı járdeminde
esap -kitaplardıń dawam etiw waqti hám anıqlıǵı, reakciya waqtı hám
zárúr resurslar anıqlanadı.
Ekspert usılı mashqalanı basqa ámeldegi usıllar menen sheshiw múmkin
bolmaǵan yamasa basqa usıllar talay mashaqatlı bolǵan jaǵdaylarda
qollanıladı. Programma hújjetleriniń ayqınlıǵı, tolıqlıǵı hám paydalanıw
múmkinshiligi, úyreniw qolaylıǵı hám dúzilisi kórsetkishlerin anıqlawda
ekspert usılınan paydalanıw usınıs etiledi. Qánige usılı boyınsha
programmalıq támiynat sapası kórsetkishleriniń bahaların anıqlaw bul
mashqalanı sheshiwde maman bolǵan ekspertler toparı tárepinen olardıń
tájiriybesi hám intuitivligi tiykarında ámelge asıriladı.
Sotsiologik usıllar arnawlı anketalarni qayta islewge tiykarlanǵan.
Programmalıq támiynat sapasın bahalaw turmıs ciklınıń basqıshlarında
ámelge asıriladı hám kórsetkishler nomenklaturasini tańlaw, olardı
bahalaw hám bazalıq bahalar menen salıstırıwlaw nátiyjesinde alınǵan
kórsetkishler bahaların salıstırıwlawdı óz ishine aladı.
Sapa kórsetkishleri tórt dárejeli sistemaǵa birlestirilgen. Hár bir joqarı
dáreje strukturalıq bólimler retinde tómen dárejedegi kórsetkishlerdi óz
ishine aladı. Hár bir dárejege qosımsha kórsetkishlerdi kirgiziwge ruxsat
beriledi.
Sapa kórsetkishleri gruppaları ushın pútin bahalawdı alıw
múmkinshiligin támiyinlew ushın sapa faktorları (1-dáreje) qollanıladı:
programmalıq támiynattıń isenimliligi, turaqlılıǵın, paydalanıw qolaylıǵı,
nátiyjelililik, kóp qırlılıq (maslasıwshanlıq) hám tuwrılıǵı. Hár bir sapa
faktorı tómende keltirilgen sapa kriteryalarınıń málim bir kompleksine
(quramalı kórsetkishler - 2-dáreje) sáykes keledi. Sapa kriteryaları bir
yamasa bir neshe kórsetkishler menen belgilenedi (3-dáreje). Eger sapa
kriteryası bir kórsetkish menen anıqlansa, ol halda metrikaning dárejesi
ótkerip jiberiledi. Kórsetkishler bahalaytuǵın elementlerden ibarat
(birden-bir kórsetkishler - 4-dáreje), olar metrikada kórsetilgen
ózgeshelikti anıqlaydı. Kórsetkishke kiritilgen bahalaw elementleri sanı
shegaralanbaǵan.
Barlıq dárejedegi sapa kórsetkishleri (faktorlar, kriteryalar, kórsetkishler,
bahalaw elementleri) ushın 0 den 1 ge shekem bolǵan birden-bir bahalaw
shkalası qabıl etiledi .
|
| |
