2- улчовли массивлар билан ишлаш

C/C++ tilida matrisalar bilan ishlash

C/C++ tilida ko’p o’lchovli massivlar bilan ham ishlash mumkin. Agar massiv o’z navbatida yana massivdan iborat bo’lsa, u ikki o’lchovli massib, ya’ni martisa deyiladi. Massivning o’lchovi kompyuterning ishlashiga to’sqinlik qilmaydi, chunki ular xotirada chiziqli ketma-ket elementlar sifatida saqlanadi.

Matrisalar ham dasturda e’lon qilinishi shart. Indeks sifatida avval satrlar soni, keyin ustunlar soni alohida [ ] [ ] qavslarda ko’rsatiladi. Masalan: int a [10][10];

Matrisalar elementlarining son qiymatlarini klaviaturadan kiritish / chiqarish ichma-ich joylashtirilgan parametrli takrorlanishlar yordamida amalga oshiriladi, ya’ni 1-sikl satrlar uchun, 2-sikl ustunlar uchun. Masalan:

for ( i = 0; i < = 3; i++)

for ( j = 0; j < = 3; j++)

cin > > a[i][j];

Klaviaturadan ixtiyoriy son qiymatlarini PROBEL bilan yoki ENTER bilan kiritish mumkin. Masalan:

Klaviaturadan ixtiyoriy son qiymatlarini PROBEL bilan yoki ENTER bilan kiritish mumkin. Masalan:

• 2 3 4 5 6 7 8 9 (enter) yoki

 1

2

3

4

5

6

7

8

9

Bundan tashqari massiv elementlarining son qiymatlarini inisalizasiya qilish ham mumkin. Masalan:

Bundan tashqari massiv elementlarining son qiymatlarini inisalizasiya qilish ham mumkin. Masalan:

float A[2][2] = {{2.3, -1.4},{-0.99, 5}};

int a[3][3] = {{1,2,3},{4,5,6},{7,8,9}};

int c[3][2] = {{55, 2},{9, 43},{0,-20}};

Natijalarni ekranga chiqarishni quyidagicha tashkil etilsa, natijalar tushunarli va chiroyli chiqadi:

for ( int i = 0; i < 3; i++ )

{ for ( int j = 0; j < 3; j++)

cout << ” a[ “ << i <<” , ”<< j<<” ]= ”<< a[i][j];

cout < < endl; }

getch ( );

}

Massiv elementlariga son qiymat berishda kompyuter xotirаsidagi tasodifiy butun sonlardan ham foydalanish mumkin. Buning uchun standatr kutubhonaning rand ( ) funksiyasini ishga tushirish kerak.

rand ( ) funksiyasi yordamida 0 ÷ 32767 oraliqdagi ixtiyoriy sonlarni o’zlashtirish mumkin. Bu qiymatlar mutlaqo tasodifiydir.

Tasodifiy qiymatlarni ishlatish uchun faylini ulash kerak. Har safar yangi-yangi tasodifiy qiymatlarni hosil qilish uchun srand ( ) funksiyasi ishlatiladi. Bu funksiyani kompyuter soatiga bog’lash uchun

Tasodifiy qiymatlarni ishlatish uchun faylini ulash kerak. Har safar yangi-yangi tasodifiy qiymatlarni hosil qilish uchun srand ( ) funksiyasi ishlatiladi. Bu funksiyani kompyuter soatiga bog’lash uchun

srand ( time (NULL)) yozish maqul, NULL yoki 0 deb yozilsa, qiymatlar sekundlar ko’rinishida beriladi. Vaqt bilan ishlash uchun ni ulash kerak. srand (time (NULL)) funksiyasi dasturda bir marta yozilsa kifoya qiladi.

Tasodifiy qiymarlarni turli ko’rinishlarda hosil qilish mumkin. Masalan: a[i] = 1050 – rand( ); a[i] = rand ( ) – 1000; a[i] = rand ( ) /10; a[i] = rand ( ) / 1.55;

# include

# include

# include

# include

void main ( )

{ srand ( time (0));

int a[5], b[5], i;

for (i = 0; i < 5; i++)

a[i] = rand ( );

for (i = 0; i < 5; i++)

{ b[i] = a[i] + 64;

cout << “b=”<