|
2-bob. Boshlang’ich sinflarda dizayn bulimining o’qitish usullari. Mavzu. Dizayn badiiy qurilish turi sifatida Reja
|
| bet | 1/8 | | Sana | 01.03.2024 | | Hajmi | 45.73 Kb. | | #165294 |
Bog'liq 2 bob Dizayn botir tamirlash 1, 8-Ma\'ruza, Azizbek Operatsion tizim, MTAdan Universal Baza Tuit Yordam Kanali uchun , Pul-kredit sektorining iqtisodiy tahlili-fayllar.org, 1. Buxgalteriya hisobining schetlari Reja Aktiv schyotlar (A) Ta-fayllar.org, 70-73 (1), Содержание УКПО, 8 ozb mavzuli 2019, Printir ichida yoki rangli bezak naqish yoki birnechta rangli bezak tortilgan oqimli plentirlar siyoqning purklovchi soqol mavjut foto prentirnig maxsus raqamli foto apratlar bilsan ishlashga moljalash gan foto pre, PEDAGOGIKA YUZKKKK, My family, Оценка экономической и социальной эффективности управления на предприятии, Fizika 3 kitob Optika, atom va yadro fizikasi M O\'lmasova 1 (5), MUS ISH
2-BOB. BOSHLANG’ICH SINFLARDA DIZAYN BULIMINING O’QITISH USULLARI.
Mavzu. Dizayn badiiy qurilish turi sifatida
Reja
1. Dizayn tushunchasi, xususiyatlari va turlari
2. Dizayn va shakllanish tarixi
Mavzuning qisqacha mazmuni
«Disegno» dizayn tushunchasi, xususiyatlari va turlari - bu tushuncha, reja, niyat, maqsad, chizma, eskiz, eskiz, chizma, naqsh, model, naqsh, asosiy diagramma, kompozitsiya. Zamonaviy texnologiyalarning jadal rivojlanishi munosabati bilan dizayn tushunchasi yangi, kengroq ma’noga ega bo’lib, endi nafaqat bitta mavzuni, balki zamonaviy inson faoliyatining barcha sohalarida qo’llaniladigan butun yo’nalishni anglatadi. Dizayn madaniyati kundalik ob’ektlar va atrof-muhitning badiiy dizayni sohasi sifatida bugungi kunda haqli ravishda zamonaviy tsivilizatsiyaning ko’rsatkichi hisoblanadi.
Dizayn - bu qulaylik, tejamkorlik, ergonomika va go’zallik tamoyillariga asoslangan narsalar, avtomobillar, interyerlar va boshqalarni loyihalash. Bu dizayn natijalariga yuqori iste’mol xususiyatlari, estetik fazilatlarni berish va ularning inson va jamiyat bilan o’zaro munosabatlarini optimallashtirish va uyg’unlashtirish maqsadida sub’ekt-fazoviy muhitni, shuningdek, hayotiy vaziyatlarni ishlab chiqish va loyihalash bo’yicha faoliyat turi. ” Barcha ta’riflar, birinchidan, «dizayn» ning faol, o’zgaruvchan, ijodiy mohiyatini aks ettiradi, ikkinchidan, bu faoliyat uyg’un muhitni rivojlantirish va yaratishga qaratilganligiga e’tibor qaratiladi. Harmonik, ya’ni. qulay, funktsional, ishonchli va chiroyli, bu haqiqatan ham insonning estetik, ijtimoiy, psixologik va boshqa afzalliklarini to’liq qondirishga imkon beradi. Bugungi kunda dizayn san’atning integratsiyalashuv tendentsiyalari bilan tavsiflanadi: rasm, grafika, haykaltaroshlik, fotografiya, adabiyot, musiqa. Bugungi kunda vizual axborot tizimlari alohida o’rin egallaydi: kompyuter grafikasi, televizor, foto, poli va golografiya, global Internet. Va bu jihatdan dizayn madaniyati dunyoni tushunishning integral usulidir. Bularning barchasi bizni dizayn - bu intellektual, mantiqiy, ratsional tamoyil va badiiy, hissiy va estetikani ajralmas tarzda birlashtirgan murakkab faoliyat ekanligiga ishontiradi. Hozirgi vaqtda inson faoliyatining dizayn ta’siriga ega bo’lmagan sohasi deyarli qolmadi. Zamonaviy dizaynning turlari va yo’nalishlari: grafik dizayn, fito-dizayn, moda dizayni, ekologik dizayn, sanoat, ko’rgazma, reklama, styling dizayni, veb-dizayn, futuro dizayn va boshqalar. Bu turlarning barchasini dizayn planar sifatida ajratish mumkin, deb aytishimiz mumkin. (matbaa, reklama), mavzu (kiyim-kechak, mebel), fazoviy (interyer, tashqi), aralash (dekorativ va fazoviy dizayn, bu bolalar bilan ishlashda juda samarali). Dekorativlikni go’zallikni ifodalash shakli sifatida, badiiy tafakkurning alohida turi sifatida tushunish, bolalar va bolalar ijodiyotida dizayn sanoatidan foydalanishning qonuniyligini tan olish kerak. Bu erda ikkita tushunchani ko’rib chiqishimiz mumkin - «bolalar uchun dizayn» va «bolalar dizayni». Birgalikda “bolalar uchun dizayn” va “bolalar dizayni” asosiy pedagogik maqsadlarga javob beradi: ular bolani o’rab turgan muhitning estetikasini shakllantiradi, uning ijodini rag’batlantiradi va uni jamiyat hayotiga tayyorlaydi. Bolalar uchun kiyim dizayni, masalan, bolaning tashqi qiyofasini estetiklashtiradi, shkaf, soch turmagi va boshqalar madaniyatini rivojlantiradi. Kattalar bolalar uchun parallel sanoat deb ataladigan mahsulotlarni yaratadilar: reklama va tibbiyot, galantereya va parfyumeriya, pazandachilik, brendlar va boshqalar. bolalarga qaratilgan savdo belgilari. Dizayner loyihalashtiradi, ishlab chiqaruvchilar yaratadi va o’qituvchi atrof-muhitning estetikasini saqlaydi, bu ishga bolalarni jalb qiladi. Bundan kelib chiqadiki, bolalar uchun ishlaydigan dizayner ularning aqliy va badiiy rivojlanishining o’ziga xos xususiyatlarini bilishi va bolaning ijodiy qobiliyatlarini shakllantirishning o’ziga xos xususiyatlarini hisobga olishi kerak. Bolalar dizayniga kelsak, u “boshlang’ich maktab o’quvchilarini badiiy-estetik tarbiyalash sohasidagi vazifalarni bajarishga qaratilgan. Lakonik dizayn formulasi keng tarqalgan: «go’zallik + foyda», qaysi eng ilg’or ob’ektlar ishlab chiqilganligini hisobga olgan holda. Dizayn tadqiqotlari ishonchli tarzda isbotlaydiki, eng uyg’un narsalar ham o’zining utilitar funktsiyasini yaxshiroq bajaradi. Boshqacha qilib aytishimiz mumkin: o’zining asosiy vazifasini bajarish nuqtai nazaridan yaxshiroq o’ylangan ob’ektlar tashqi ko’rinishida ham mukammalroq va chiroyli. Aniq narsalarni ishlab chiqish jarayonida dizaynning asosiy printsipi juda aniq talablar orqali amalga oshiriladi:
− kompozitsion yaxlitlik;
− mahsulotda u ishlab chiqarilgan materialning barcha imkoniyatlarini maksimal darajada aniqlash;
− mahsulotni ishlab chiqishda rangning dekorativ, psixologik, fiziologik va boshqa imkoniyatlarini hisobga olish;
− buyumdagi bezaklarning mosligi.
Qulay va chiroyli narsalar ishlab chiqiladigan asosiy talablarni umumiy ma’noda ko’rib chiqib, dizayn faoliyatining barcha tarkibiy qismlarini bog’laydigan inson omiliga qisman to’xtaldik. Ushbu omil bilan bog’liq holda, ob’ekt muhiti nafaqat utilitar va estetik maqsadga muvofiqlik, balki butun bir qator juda o’ziga xos fazilatlarga ega bo’ladi. Shunday qilib, atrof-muhitni ijtimoiy-mafkuraviy qadriyatlar nuqtai nazaridan ko’rib chiqish, tarixiy va milliy xususiyatlarni, individual didni afzal ko’rishni (va shunday qilib, insonning madaniy va psixologik xususiyati sifatida harakat qiladi) va hatto davrning ekologik fonini aks ettiradi. Shunday qilib, dizayn ta’limi muammosi chuqur falsafiy tusga ega. Dizayn va shakllanish tarixi Dizayn madaniyati kundalik ob’ektlar va atrof-muhitni badiiy loyihalash sohasi sifatida bugungi kunda haqli ravishda zamonaviy tsivilizatsiya ko’rsatkichi hisoblanadi. Dizayn san’atining zaruriy shartlari quyidagilardan iborat: insonning go’zallikka bo’lgan tabiiy istagi, shuningdek, yangi va tobora mukammal tasvirlarni o’zida mujassamlashtirish istagi, shuningdek, dizaynni rivojlantirish uchun ulkan motiv bo’lgan iqtisodiy foyda. Dizayn madaniyatining kelib chiqishini insoniyatning uzoq o’tmishidan topish mumkin. «Dizayn» so’zi qachon paydo bo’lganligini nisbatan aniq aytishimiz mumkin, ammo dizaynning o’zi qachon, qaerda va qanday paydo bo’lganligini aytish deyarli mumkin emas. Ehtimol, u insoniyat sivilizatsiyasi bilan birga paydo bo’lgan va rivojlangan. Ko’p asrlar va hatto ming yillar davomida hunarmandlar har doim qulaylik (foydalanish) va tashqi ekspressivlikni (go’zallik) birlashtirgan turli xil ob’ektlarni yaratishni o’rgandilar. Agar tasodifan alohida ob’ektda uni etarli darajada qulay bo’lmagan, shuningdek, ortiqcha, da’vogar narsa paydo bo’lgan bo’lsa, u ushbu ob’ekt bilan birga nobud bo’lgan. Natijada zamon tomonidan tasdiqlangan eng mukammal, qulay va go’zal shakllar hunarmandchilik sirlari bilan birga avloddan-avlodga o’tib bordi. Garchi «dizayner» so’zi yoki shunga o’xshash narsa bo’lmasa ham, hunarmandlar dizayn qonunlari va qoidalariga qat’iy rioya qilganlar. Dizaynning tug’ilishi birinchi dizayn maktablarining paydo bo’lishi bilan bir vaqtga to’g’ri keladi. Ulardan eng ko’zga ko’ringanlari: Germaniyadagi Bauhaus (1919 - 1933) va Sovet davrida Rossiyadagi VXUTEMAS (1920 - 1930). Bu maktablarda dizayn sanʼatining asosiy tamoyillari (funksionalizm/konstruktivizm) ishlab chiqildi va birinchi professional dizaynerlar tayyorlandi. Birinchi dizayn firmasi 20-asr boshlarida AQShda paydo boʻlgan. Zamonaviy faoliyat bilan bevosita bog’liq bo’lgan dizaynning paydo bo’lishi Ikkinchi jahon urushidan keyingi davrda sodir bo’ladi. Bundan tashqari, u Yaponiyada eng tez rivojlana boshladi. Rossiyaga kelsak, «dizayn» so’zi rus tilida nisbatan yaqinda paydo bo’ldi. Mamlakatimiz tarixida 73 ta «Dekorativ san’at» yoki «Texnik estetika» kabi dizayn belgilariga ham duch kelgan. Turli mamlakatlarda «dizayn» atamasining idrok etilishi va turlicha qo’llanilishi har bir madaniyatning o’ziga xosligi va ushbu san’at turiga alohida munosabati haqida gapiradi. Dizayndagi eng muhim tushuncha bu shakl. Dizayn shakli ob’ektning barcha tashqi idrok etilgan belgilari (haqiqiy geometrik shakl, kontur, tekstura, tekstura, dinamika, statika, yorug’lik va soyaning o’ynashi, ritm, simmetriya, kontrast va boshqalar) hisoblanadi. Dizayndagi shakl har doim maqsadga bog’liq va maqsad shaklni belgilaydi. Siz tabiiy shakllar asosida loyihalashingiz mumkin (bu yo’nalish bionika deb ataladi); va insonning qulayligiga asoslangan (ergonomika).
|
| |
