2-Ma’ruza
O’zbekiston respublikasida energiya
tejamkorligini boshqarish.
Energiya tejamkorligi siyosatining umumiy yo‘nalishlari.
Chiqarilayotgan mahsulotning energiya sig‘imdorligini pasaytirish maqsadida
Respublikada energiya tejash doirasida davlat siyosatini o‘tkazish uchun asos hisoblangan
energiya tejashning ustuvor yo‘nalishlari ishlab chiqilmoqda.
Ustuvor texnik yo‘nalishlar, Respublika ahamiyatiga ega bo‘lgan energiya tejash
bo‘yicha tadbirlar ro‘yxati va energiya
tejashning hududiy dasturi, sohalar doirasidagi
energosamaradorlik loyihalarini investitsiya qilish yo‘li bilan amalga oshiriladi.
Energiya tejash sohasida ustuvor yo‘nalishlarga quyidagilar kiradi:
Tashkiliy - iqtisodiy yo‘nalishlar:
Noan’anaviy va tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanish to‘g‘risidagi qonunni
ishlab chiqish va qabul qilish;
Yoqilg‘i-energetika resurslarini ishlab chiqish va foydalanish doirasida me’yoriy
huquqiy bazani takomillashtirish;
Davlat sektorida energiya tejashni moliyalashning
yangi bozor mexanizmlarini
rivojlantirish;
Energiya tejashning respublika, soha va ratsional dasturlarini ishlab chiqish va bajarish
mexanizmining samaradorligini oshirish;
Soha iqtisodiyoti va loyihaviy rivojlantirishning energetik samaradorligini, davlat
ekspertizasini takomillashtirish;
Energetik ko‘ruvdan o ‘tkazish natijalari bo‘yicha rejalashtirilgan tadbirlarni o‘z
vaqtida bajarish ustidan nazoratni ta’minlash. YOER sarfining rivojlanish - me’yorlash
tizimini rivojlantirish.
Mahsulotni energo sig‘imdorligi va energiya iste’moli bo‘yicha sertifikatlash;
Qaytarish asosida innovatsion fond mablag‘idan energiya
tejamlash tadbirlarini
moliyalashtirish ulushini ko‘paytirish;
Energiya samarador innovatsion loyihalarni tatbiq etish uchun bank kreditlaridan
foydalanishning kengaytirish sharoitlarini
yaratish;
Ilmiy texnik dasturi ko‘lamida ishlab chiqarilgan yangi energiya samarador
texnologiyalar, jihoz va materiallarini faol tatbiq etish;
Barcha
iste’molchilardaenergiyadan
oqilonafoydalanganligi
uchun
maxsus
rag‘batlantirish tadbirlarini o‘tkazish. Bu rag‘batlantirish davlat xo‘jalik
hisobidagi
tashkilotlari va byudjet
mablagiari hisobidan amalga oshiriladi;
Noan’anaviy va qayta tiklanuvchi energiya manbalarini, keng masshtabda tatbiq etish
uchun, ularning xarajatini qoplash muddatini pasaytirish
maqsadida iqtisodiy va
institutsional sharoitlarni yaratish;
Energiya tejash doirasi uchun kadrlar bilimi va tayyorgarligi sifatini oshirish hamda 0
‘zbekistonda energiya tejash faoliyatining
axborot ta’minotini oshirish.
Texnik yo‘nalishlar:
Iqtisodiyotning barcha sohalarida mahsulot ishlab- chiqarishning yangi energo
samarador texnologik jarayonlarini tatbiq etish;
Elektr generatsiya qiluvchi manbalami modernizatsiyalash. Qozonxonalarda elektr
generatsiya qiluvchi jihozlarni harakatga keltirish, mini (mitti) IEM yaratish;
Yuqori va o‘rta haroratli ikkilamchi issiqlik resurslarini issiqlik ta’minoti sxemalarida
ishlatib, maqsadga muvofiq iqtisodiy samara olishni amalga oshirish;
Issiqlik tarmoqlarining
ish samaradorligini oshirish, issiqlik ta’minoti sxemasini
optimallash, issiqlik yuklamalarini korxona qozonxonalaridan IEMlarga berish. Uzun
issiqlik trassalarini bartaraf qilish, issiqlik ta’minotini markazlashtirishdan chiqarish;
Elektr qozonxonalar va elektr isitkichlami qozon qurilmalar bilan iloji boricha
almashtirish;
Qozonxonalarning ishlash samaradorligini oshirish va modemizatsiya qilish;
0 ‘zgaruvchan yuklamali mexanizmlarda rostlanuvchi elektr yuklamalami tatbiq etish;
Siqilgan havo, suyuqlikni ishlab chiqaradigan va foydalaniladigan energiya samarador
qurilmalami tatbiq etish;
Texnologikjarayonlami avtomatlashtirish vaYOER iste’mol
qilishni boshqarishning
avtomatlashgan tizimini tatbiq etish;
Quvvati 50 MVt dan ortiq bo‘lgan qozonxonalardan havo atmosferasiga chiqarib
tashlashni uzluksiz nazorat qilish tizimini
tatbiq etish;
Energiya samarador yoritgichlarni va yoritishni boshqa-rishning avtomatik tizimini
tatbiq etish;
Lokal isitish va texnologik jarayonlar uchun infraqizil nurlami qo‘llash.
