| 4. Macromedia Flash muhitida elektron darslik yaratish
Flash bilan Macromedia ko'plab kuchli g'oyalar va texnologiyalarni bitta dasturga birlashtirdi va foydalanuvchilarga Internet orqali butun multimedia taqdimotlarini olish imkoniyatini yaratdi.Vektorli grafikani standart grafik rejim sifatida ishlatish Flashni ajralmas veb-ishlab chiqish vositasiga aylantiradi. Vektorli grafikalar - bu matematik tenglamalar yoki vektorlar bilan aniqlangan, ular hajmi, shakli, rangi, chegarasi va joylashuvi haqida ma'lumotni o'z ichiga oladi. Bu grafika bilan ishlashning kuchli usuli, natijada murakkab chizmalar bilan ham nisbatan kichik fayllar paydo bo'ladi. Bundan tashqari, vektorli grafikalar ob'ekt ko'rib chiqiladigan piksellar soniga bog'liq emas.Vektorli grafika bugungi kunda deyarli barcha turdagi kompyuterlarda (Pc, Mac, NoteBook) va monitorlarda bir xil samaradorlikdagi tasvirlarni namoyish etishga imkon beradigan veb-saytlarni rivojlantirish uchun ideal yechimdir. Odatda, rastr tasvir minglab, hatto yuz minglab nuqtalardan iborat bo'lib, ularning har biri rang va joylashuvi haqidagi ma'lumotlar faylda mavjud bo'lib, ushbu ma'lumotlarga asoslanib, tizim rasm yaratadi. Shuning uchun yuqori sifatli, ko'p rangli raster tasvirlar juda ko'p joyni egallaydi. Aslida, vektor bu nuqtadan nuqtaga yo'naltirilgan to'g'ri chiziq, chunki vektor tasviri chiziqlar o'tadigan burchak nuqtalarining koordinatalaridan iborat. Rastr formatida oddiy chiziqni tasvirlash uchun siz ushbu satrning har bir nuqtasining joylashgan joyini ko'rsatishingiz kerak; vektorda bir xil chiziqni ko'rsatish uchun faqat ikkita nuqta va ular orasidagi masofani, shuningdek chiziq qalinligi va uning rangini ko'rsatishingiz kerak. Tabiiyki, ko'plab raqamli parametrlar bir necha bor takrorlanadi va ular vektorli tasvirlarni ikki yoki uch marta siqishni osonlashtiradi.
Internetda hamma joyda mavjud bo'lgan GIF va JPEG kabi bitmap formatlaridan farqli o'laroq, vektorli rasmlar - grafiklar, matnlar, diagrammalar va animatsiyalar tezda yuklanadigan va tarkibni uzatishga qodir bo'lgan juda ixcham SWF (Shock Wave Flash) fayllariga osongina eksport qilinadi. Flashni ishlab chiqish yondashuvi, shuningdek, fayl hajmini kichik tutib, murakkab multimedia prezentatsiyalarini yaratishni osonlashtiradi. Vektorlar, bitmapalar va tovush kabi elementlar bir xil loyihada odatda bir necha marta ishlatilganligi sababli, Flash o'zining ichki Symbol Conversation funktsiyasi tufayli har safar yangisini yangitdan yaratish o'rniga qayta ishlatilishi mumkin bo'lgan ob'ektning bitta nusxasini yaratishga imkon beradi. Ushbu yondashuv loyiha faylining hajmini sezilarli darajada kamaytiradi.
Library - kutubxona. Bu chizilgan belgilar ham, import qilingan grafikalar va tovushlar ham bo'lishi mumkin bo'lgan barcha ishlatilgan doimiylarning ro'yxati. Kutubxona yordamida qaysi qatlam yoki ramkada bo'lishidan qat'i nazar, har qanday elementga murojaat qilishingiz mumkin. Ranglar palitrasi va gradientlarning boshqa grafik dasturlardan (masalan, Macromedia Fireworks va Adobe Photoshop) import qilinishi (eksport qilinishi) mumkin. Palet .fla faylida saqlanadi va eksport qilingan .swf fayl hajmiga ta'sir qilmaydi. Odatiy bo'lib, Flash veb-xavfsiz palitradan foydalanadi.
Symbol Conversation texnologiyasining xususiyatlaridan foydalangan holda foydalanuvchilardan ma'lumot to'plash uchun barcha shakllarni yaratish uchun parollarni kiritish, ro'yxatdan o'tish, so'rov o'tkazish va hokazo. Flash loyihasini namoyish etish paytida ma'lumotlarni kiritish imkonini beradigan matn maydonlarini yaratishingiz mumkin, bu eng muhim yangilik va to'liq veb-saytlarni yaratish uchun qadam. Bundan tashqari, maydonlar matnni dinamik ravishda almashtirish uchun ishlatiladi. Ushbu xususiyat doimiy ravishda yangilanib turadigan ma'lumotlarni namoyish qilish uchun ishlatilishi mumkin: aktsiyalar, sport turlari, ob-havo ma'lumotlari. Foydalanuvchi matn maydonini yaratganda, unga o'zgaruvchini tayinlaydi. Shu bilan birga, videoning turli xil sahnalariga o'zgaruvchilarni uzatish, ma'lumotlar bazalariga kiritish uchun server tomonidagi dasturlarga va hatto yangi ma'lumotlarni yuklash mumkin.
Flashning elektron darslikni ishlab chiqish uchun tez yuklanadigan multimediya dasturlarini yaratish qobiliyatining asosiy belgilovchisi bu oqim tarkibidir. Boshqa afzalliklariga qaramay, ushbu xususiyat bo'lmasa, Flash deyarli elektron darslikda foydalanish uchun amaliy bo'lar edi.
Kontentni oqimli uzatish - bu zaruratdan kelib chiqqan texnologiyaning yana bir misoli. Bu texnologiya paydo bo’lishidan oldin axborot uzatishning cheklangan tezligi foydalanuvchilarga barcha ma’lumotlar kompyuterga to'liq yuklab olinmaguncha fayllarni ko'rish yoki tinglash imkoniyatini bermasdi. Biroq, ishlab chiquvchilar foydalanuvchilarga har bir baytni bir vaqtning o'zida ko'rish yoki eshitish shart emasligini angladilar. Oqimli uzatish imkoniyatlari shuni anglatadiki, tovushli, animatsion va bitmaplarga ega bo'lgan katta hajmdagi fayllar ham darhol (to’liq yuklanmasdan) namoyish qilinishi mumkin.
Dhtml, html yoki boshqa har qanday standartni ovozli fayllar bilan integratsiyalash mumkin emasligi isbotlangan. BGSOUND yoki EMBED teglari vositasida bog’lanadigan fon ovozi mid yoki wav formatida bo'lishi mumkin. Birinchi formatdagi audioning sifati yaxshi emas, , ammo uning xajmi kattaligi Internet uchun juda mos keladi. Wav formatidagi tovushlar sifatli, ammo o'lchamlari o'zini sezadi, saytning yuklanishini sekinlashtiradi, bu albatta ovoz yozish davomiyligiga bog'liq.Ovoz bitta kadrda boshqariladi va uning qo'llanilishi faqat tasavvur bilan cheklanadi. Flash ovozni bir necha usulda ijro etadi. Vaqtga qaramasdan yoki animatsiyani soundtrack bilan sinxronlash bilan ijro etiladi. Bundan tashqari, har bir kanal uchun ovoz balandligini o'zgartirish va o'chish va o'chirish effektini qo'llash imkoniyati mavjud. Shunday qilib, Flash ikkita tovush turidan foydalanadi - voqea bilan bog'liq tovushlar va oqim tovushlari. Ularning asosiy farqi shundaki, birinchisi to'liq yuklangan bo'lishi kerak, ikkinchisi esa dastlabki kadrlar bilan sinxronlash uchun zarur bo'lgan ma'lumot olinishi bilanoq o'ynay boshlaydi. Eksport qilinadigan .swf faylining hajmiga siqishni nisbati sezilarli darajada ta'sir qiladi, bu 8 dan 160 kBps gacha bo'lishi mumkin va Publish Settings oynasida ko'rsatilgan. Flash AIFF, WAV va MP3 formatidagi audio fayllarni import qiladi.
Nazorat savollari va topshiriqlari:
Macromedia Flash texnoligiyasining pedagogik dasturiy vositlar yaratish uchun qanday imkoniyatlari bor?
Macromedia Flash ning ishlash prinstipi nimalardan iborat?
Macromedia Flash muhitida stenariylar deganda nimani tushunamiz?
Macromedia Flash muhitida elektron darslik yaratishda qaysi uskunalardan foydalanilishi mumkin?
|
