|
2-Mavzu. Kompyuterlarni tashkil qilishning raqamli mantiqiy asoslari
|
| bet | 6/8 | | Sana | 14.05.2024 | | Hajmi | 196,55 Kb. | | #230992 |
Bog'liq uyGTARA0F98e1sujOQ73Tvt03CohiNfURciqLYnbПараллел шиналар
Шина
|
Разрядлиги
|
Тактли частота (MГц)
|
Ўтказиш қобилияти (Мбайт/с)
|
USB 1.0
|
-
|
-
|
12
|
USB 2.0
|
-
|
-
|
12/480
|
PCI Express 1.0
|
-
|
2500
|
500
|
PCI Express 2.0
|
-
|
5000
|
1000
|
Serial ATA
|
-
|
-
|
300
|
Serial ATA 3
|
-
|
-
|
600
|
Serial SCSI (SaS)
|
-
|
-
|
600
|
HyperTransport 3.1
|
-
|
3200
|
51600
|
DMI
|
-
|
-
|
2000
|
QPI
|
-
|
1333
|
25600
|
2-жадвал
Кетма-кет шиналар
Умумий шина конфигурияси кўплаб қурилмаларни битта шу шинага улашни ўз ичига олади. Шу билан бирга, шинага бир вақтнинг ўзида фақат иккита қурилма мурожаат қилиш ҳуқуқига эга:
маълумотларни узатувчи ва қабул қилувчи.
Ишлатилган шиналар сони ва уларни процессорлар билан боғланишини ташкил қилиши бўйича учта конфигурация мавжуд (3, 4 ва 5-расм).
3-расм. Битта шинали тизим
УВВ – киритиш-чиқариш қурилмаси; ВЗУ – ташқи сақлаш қурилмаси
3-расмда кўрсатилган конфигурация SMP ва MPP архитектуралар учун хос. У Intel, AMD процессорларида, CRAY суперкомпьютерларида, Unisys, IBM, HP ва бошқа фирмаларнинг компьютерларида қўлланилади. Кўпгина қурилмалар ўртасида маълумотларни узатишда тизимли шиналарни ортиқча юкланишида юқори тезликни олиш имкони бўлмайди.
4-расм. Икки шинали кўринишдаги тизим
3-расмда тизимли шинани юкланишни тушириш учун киритиш-чиқариш контроллерлари унга эмас, балки махсус кенгайтирилган киритиш-чиқариш шиналарига уланган. Кегайтирилган шиналар тизим шиналарига адаптерлар орқали уланади.
5-расм. Уч шинали кўринишдаги тизим
Ўз навбатида, киритиш-чиқариш шиналари адаптер орқали кенгайтирилган шинага ва ундан кейин адаптер орқали процессорга уланиши мумкин (5-расм). Бу тизим шинасини ва кенгайтирилган шиналарни юкланишини туширишга имкон беради.
4 ва 5 расмдаги конфигурациялар Intel ва AMD процессорлари чипсетларида ишлатилади.
FSB (Front – Side Bus) шинаси процессорни асосий хотира билан боғлайди. Аниқроғи, FSB ТХ контроллерини ўз ичига олган чипсетнинг шимолий кўпригига уланган. Баъзи компьютерлар процессорни иккинчи даражали ташқи кэш-хотирага улаш учун алоҳида BSB (Back- Side Bus) шинасидан фойдаланадилар.
Intel процессорлари Quad Pumped FSB шинасидан фойдаланади.
Бу 64 разрядли шина, битта тактда тўртта маълумот пакетини узатади. У частотани икки баробар оширади ва такт импульсини олдинги ва кейинги фронтлари бўйлаб маълумот пакетини узатади.
FSB хусусиятлари 3-жадвалда келтирилган.
Тактли частота, МГц
|
FSB шинасининг самарали частотаси, МГц
|
Шинанинг ўтказиш қобилияти, GB/s
|
100
|
400
|
3,2
|
133
|
533
|
4,2
|
166
|
667
|
5,3
|
200
|
800
|
6,4
|
266
|
1066
|
8,5
|
3-жадвал
|
| |
