|
2 Zoogeografiya fanidan ma’ruza mavzulari va mazmuni
|
| bet | 33/36 | | Sana | 15.11.2023 | | Hajmi | 256,18 Kb. | | #99297 |
Bog'liq AMIR TEMURNING XOKIMIYATGA KELISH ARAFASIDA MOVAROUNNAHRDAGI SIYOSIY VAZIYATO’zbekiston. O’zbеkiston faunasi 677 tur umurtqali hayvonlar (sutemizuvchilar- 108, qushlar – 432, sudralib yuruvchilar – 58, amfibiyalar – 2 va baliqlar – 77 ) va 32484 tur umurtqasiz hayvon turlaridan iborat.
Yer yuzining barcha qismlarida bo’lgani kabi yurtimizda ham ayrim hayvonlarning soni keskin kamayib ketgan, bunda albatta insonning ta’siri juda kattadir. Turon yo’lbarslari, Osiyo gepardlari kabi hayvonlar butunlay qirilib ketgan.
O’zbеkistonda «Qizil kitob» 1983 yili chop etilgan, unga 22 tur sut emizuvchi, 31 tur qushlar, 5 tur sudralib yuruvchi va 5 tur baliq turi kiritilgan. Ularning eng muhimlari: katta shomshapalak, shalpangvuloq, ko’rshapalak, oq suqur, qo’ng’ir ayiq, sirtlon, silovsin, qoplon, irbis, xongul, jayron, Ustyurt qo’yi, Qizilqum yovvoyi qo’yi, arxar, oq va qora laylak, burgut, qirg’iy, boltayutar, lochin, itolg’i, ov turna, tuvalov, bizg’aldoq, qumchumchug’i, echkеmar, O’rta Osiyo kobrasi, kulrang echkemar, Stsink gekkon, Farg’ona chipor kaltakesagi, Xentau qurbaqaboshi, Orol bakra balig’i, Amudaryo va Sirdaryo soxtakurakburun baliqlari, so’gan baliqlari
Umurtqasizlardan – tunlamlar: Catocala Timur, C.optima va boshqa hayvonlardir. Yangi nashr qilingan O’zbеkiston “Qizil kitobi” ga hayvonlarning 184 turi kiritilgan
Yangi nashr qilingan “Qizil kitob” esa bu hayvonlarning qatoriga yana ko’plab turlar kiritlgan.
Markaziy Osiyodagi biosfera qo’riqxonalari quyidagilardir:
Dashti-Jum. 2. Amudaryo. 3. Badxiz. 4. Kopetdog’. 5. Nurota. 6.Chotqol.
7. Aksu-Jabag’li. 8.Sarichelak
O’zbekiston qo’riqxonalari – Baday-To’qay, Payg’ambar-orol, Nurota, Chotqol, Zarafshon, Xisor, Qizilqum, Amudaryo, Zomin
O’zbekistondagi pitomniklar – Buxoro jayron pitomnigi, Oqqo’rg’on baliqchilik pitomnigi va boshqalar
O’zbekiston Respublikasida 1992 yil 9 dekabrda “Tabiatni muhofaza qilish to’g’risida”,“O’rmon to’g’risida” (1999 y.), “Hayvonot dunyosini muhofaza qilish va undan foydalanish to’g’risida” (1997 y.) qonunlari qabul qilingan. Hayvonlarni muhofaza qilish uchun qo’riqxonalar va buyurtmaxona, parvarishxonalar tashkil etilgan.
O’zbеkiston Rеspublikasida hozirgi kunda 9 qo’riqxona , 2 milliy bog’, 9 davlat buyurtmaxonalari, 1 ekomarkaz faoliyat ko’rsatayapti.
|
| |
