|
Emlewxanalardı proektlestiriw tiykarları
|
| bet | 2/3 | | Sana | 13.01.2024 | | Hajmi | 0,49 Mb. | | #136914 |
Bog'liq 22-tema.orEmlewxanalardı proektlestiriw tiykarları
Emlewxanalarni proektlestiriwdegi tiykarǵı máselelerge: emlewxananıń ulıwma kompozitsion sxemasın jaratıw eń unamlı (optimal) kólemlik-keńislikdegi sheshimin tańlaw hám texnikalıq talapladı orınlaw kiredi. Emlewxananıń kompozitsion tiykarın anıqlawshı faktorlarǵa ulıwma qala qurılısı qıyallari, emlewxana maydanınıń bas tariyxi, strukturası (bólindiler sisteması) emlewxana sıyımlılıqı, eń nátiyjeli qabatliliǵin anıqlaw, bólindilerdiń óz-ara texnologiyalıq baylanısıwları, sanitariya-gigienik talaplarınıń xarakteri hám dárejesi kiredi. Bul faktorlardı proektlestiriw processindegi uliwmalasiwinda kórkem hám estetik mútajlikler ápiwayı hám hár tárepleme emlewxana ımaratları arxitekturasın jaratılıwda jónelgen ulıwma talaplardan kelip shıǵıwı zárúr. Emlewxananıń bas tariyxi korpuslar ornatılǵan aymaqtı zonalastiriwdi, ótiw hám kirisiw jaylarınıń dúziliwin, sonıń menen birge, átirap ortaliq abadanlastırıw hám ko'kalemzarlastiriw dárejesin názerde tutıwı kerek. Tiykarǵı másele nawqas ushın múmkin shekem qolay sharayatlardı jaratıp beriw bolıp tabıladı. Sol maqsette maydan emlewxana qıyabanı (baǵı ), ótiw jayları (nawqaslardı kórgeni keliwshiler, nawqaslardı qabıllaw hám basqalar ), tiykarǵı, ekinshi dárejeli, xizmetker jay hám imaratlarǵa ajratıladı. Emlewxanalardı qala, rayonlarda proektlestiriwde maydan daǵı basqa qurılmalar payızın múmkin shekem kemeytiw hám sol jol menen qala sharayatında qadrlenıwshı emlewxana qıyabanı maydanın keńeytiw kerek. Bunday sharayatlar ulıwma qala qurılısı talapları zárúrli rol oynaydı. Emlewxanaǵa tiyisli baǵ maydanları (uchastkaları ) dıń ólshemlerin qala, awıl hám xalıq jasaw punktleriniń jobası hám qurılıs talaplarına (normalarına ) kóre, sonıń menen birge, emlewxana sıyımlıg’ina baylanıslı túrde yaǵniy bir oringa 80 nen 350 m2 ge shekem bolǵan aralıqta anıqlanadı.
Emlewxana strukturası, yaǵnıy bólimler sisteması uzaq dáwir dawamında medicina pánleri hám texnikası erisken jetiskenliklerine baylanıslı túrde rawajlanıp keldi.
Zamanagóy emlewxana planlıq -texnologiyalıq sheshimdi quraydı hám de arnawlı belgilengen strukturalıq bólindiler kompleksi sıyaqlı kórip shıǵıladı.
Áyne waqıtta tómendegi tiykarǵı strukturalıq bólindiler ajratıladı : qabıl bólimleri hám awırıwlarǵa konsultatsiya beriw bólmeleri.palatalar bólimi, emlewkesellikti anıqlaw bólimleri hám bólmeleri, laboratoriyalar, oraylıq sterillew bólimi, dárixana, azıq-awqat tayarlaw xızmeti, patologo-anatomik bólim, basqarıw -xojalıq bólmeleri, kir juwıw bólmeleri. Birpara bólindiler óz gezeginde bólimlerden yamasa bólmeler toparınan shólkemlestiriledi. Mısalı, emlew-kesellikti anıqlawlaw bólimlerine rengenologik bólim, operatsion blok, salamatlıqtı qayta tiklew-emlew (fizioterapiya) bólimi hám basqalar kiredi. Palatalar bólimi óz modifikatsiyasına iye: úlkenler ushın, balalar ushın, juqpalı kesellikler menen awırǵan nawqaslar ushın hám basqalar. Basqarıw-xojalıq bólmeler toparı (vestibyullar, basqarıw bólmeler, kitapxana, arxiv, juwiniwxanalari, sklat hám taǵı basqa ) texnikalıq bólmeleri (esaplaw hám diktofon orayları, ustaxonalar, hawanı konditsiyalaw kameraları hám basqalar ) da óz ishine aladı.
Hár qanday strukturalıq bólindi óz mikrostrukturasina, yaǵnıy berilgen bólimdiń texnologiyasına juwap beretuǵın bólmeler kompleksine iye.
Rengenologik bólim bólmeleri, operatsion blok hám basqa emlew-kesellikti anıqlaw bólimleri emlewxana ko’leminde oraylastırıladı. Iri emlewxanalar hám sıyımlıq 1000 hám odan kóp bolǵan medicinalıq komplekslerde pútkil kompleksti názerde tutatuǵın ol yamasa bul oraylasqan xızmet túrleri bólek ımaratlarda joybarlanıwı múmkin.
Sıyımlıq emlewxananıń kompozitsion sheshimin anıqlawshı zárúrli kórsetkishlerden biri bolıp tabıladı. Eger medicinalıq mákemelerge yamasa medicinalıq qalashalarǵa salıstırmalı «emlewxana» túsinigi berilsa, olardıń sıyımlıqları 100 den 3000 orınǵa shekem aralıqta ózgeredi.
Kishi hám orta emlewxanalar (300-400 orın ) ushın barlıq yamasa kópshilik bólimleri (xojalıq zonası ) salıstırǵanda (ápiwayılaw konfiguratsiyadag’i) bir korpusda sáwlelengenlestiriw múmkin, 600 orınlı emlewxanalarda aralıq sheshimler qollanıladı. Iri emlewxanalar daǵı kólemlik-keńislikdegi qurılmanıń rawajlanıwı jáne de quramalı bolıp tabıladı. Eger anıq sharayatlar talap etse, kishi hám orta sıyımlılıqtaǵı emlewxanalardıń jobası hám kólemin quramalılastırıw múmkin.
Emlewxana imaratinin’ qabatlilig’i ulıwma qala qurılısı túsinikleri, konstruksiyanıń sıyımlılıg’ın spesifikatsiyasi (ózgesheligi) hám texnologiyalıq sharayatlar tiykarında anıqlanadi.
Hozirgi dáwirde emlewxanalardıń qabatlilig’i órt qawipsizligi texnikasınıń rawajlanıw dárejesine kóre shegaralanǵan bolıp 9 qabatǵa shekem belgilengen. Sonday bolıwına qaramastan, tiyisli tiykarlawlar hám órt hawipsizligi qaǵıydaları hám basqa menen kóp qabatlı ımaratlardı joybarlawg’a ruxsat etiledi
600-800 orınlı emlewxanalardı eń maqul túsetuǵın qabatlilig’i 7-12 qabattı quraydı. Iri emlewxanalar bolsa 20 hám odan kóp qabatlı bolıwı múmkin. Biraq olardıń biyikligi sheshimi birpara jaǵdaylarda maqsetke muwapıq bolmasa, olar bir neshe korpuslardan shólkemlesken komplekslerge aylantırıladı. Bóylama texnologiyalıq baylanıs qurallarına kóp sanlı liftler arqalı ıyelew, onsha nátiyjeli bolmaǵan gorizontal, yaǵnıy piyadalar háreketi kestesin (grafigin) qısqartip.jáne de kompakt sáwlelengen hám puxta rejeni alıwǵa múmkinshilik jaratadı.
Qala qurılısında emlewxana kompozitsiyasin jaratıwda sheshiwshi rol oynawı múmkin. Bul haqqında birdey texnologiyalıq talaplardı qandiriwshi qatar túrli kompozitsion sheshimler bar. Planlıq-texnologiyalıq talaplar emlewxana joybarında eki gruppaǵa bólinedi:
1. Imarattıń ulıwma texnologiyalıq sxemasına qo 'yilatug’in talaplar.
2. Bólek bólmeler toparına hám de ulaming úskeneleri joybarına qoyilatug’in talaplar. Ulıwma texnologiyalıq talaplar bólindiler hám nawqaslar, xizmetkerler, dári-dármanlar, azıq-awqat hám de túrli júkler aǵımınıń óz-ara baylanısına tiyisli bolıp tabıladı.
Ulıwma sxema sheshimindegi tiykarǵı texnologiyalıq princip bul bir-birinen maksimal izolatsiyalaniwi shárt bolǵan bólindiler arasında eń qısqa baylanıstı támiyinlew bolıp tabıladı. Bul máseleni sheshiw degi birinshi basqısh profili boyınsha túrlishe bolǵan palata bólindilerin palata bloklarına emlew kesellikti anıqlaw blokına planlıq birlestiriw bolıp tabıladı. Birlestiriw bólindi blokları kóleminde ótip bolmaytuǵın tárzde ámelge asıriladı. Keyingi basqıshda bolsa, bloklar arasındaǵı eń qısqa óz-ara tipologik baylanıs máselesi sheshiledi.
Bul talaplar emlewxanada zonalastırılg’an tolıq bólek bólmeler gruppasi texnologiyalarına da tiyisli bolıp tabıladı. Mısalı. tómendegi zonalar qoyılǵan : taza transport uzeli; palata bólindileri; palata bólindiniń koridori; palatalar; palata bólindindegi qayta baylanistiriwshi xanalar (perevyazochnaya). Yamasa operatsion blok kóleminde: sano'tkazgich (sanpropusknik); operatsiyadan aldınǵı (medicinalıq xızmetkerler ushın ). operatsion, sonıń menen birge narkoz bólmeleri (nawqaslar ushın ).
Emlewxana úskenelerinde injenerlik úskeneleri (konditsiyalaw sisteması. Hawa almastırıw ; suw támiynatı, kanalizaciya, energiya támiynatı hám baylanıs ) hám medicinalıq texnologiyalıq úskenelerdi parıqlaw zárúr. Medicinalıq texnologiyalıq úskeneler, yaǵnıy Priborlar (úskeneler), úskeneler hám arnawlı mebeller jasaw sharayatın, kesellikti anıqlawlawdı hám nawqaslardı emlewdi támiyinlewge xızmet etedi.
Emlewxana kompleksindegi hár bir strukturalıq bólindi planlıq -texnologiyalıq ayrıqshalıqlarǵa iye.
Qabıl bo'lminde nawqaslardı kórip shıǵıp keseligin anıqlap, nawqastı tiyisli palata bólimine jóneltiriw iskerligi ámelge asıriladı. Qabıl bólimi qasında travmatologik punkt hám kesellikti anıqlaw qoyılmaǵan nawqaslar ushın úlken bolmaǵan palatalar toparı dúziliwi kerek.
Qabıl bólimi ádetde birinshi qabatda (sokol qabatında yamasa pandus úskenesi menen ekinshi qabatda jaylastırılıwı múmkin) jaylastırıladı.
vestibyul aldında tez járdem mashinaları ushın jabıq tambur apparatı bolıwı maqsetke muwapıq. Bólim yamasa statsionar emlewxananıń tiykarǵı elementlerinen biri bolıp tabıladı. Palata bólimi sıyımlıg’i ádetde 60 orından ibarat bolıp, onı 90 -120 orınǵa shekem kóbeytiw yamasa 30-45 orınǵa shekem kemeytiw múmkin. Bólim hár biri 30 orınlı palata seksiyalarınan ibarat bolıp (hár bir palatada 1-4 orınǵa shekem), gezekshi miyirbiyke ushın jay, procedura, sanitar bólmeleri hám basqalardan dúziledi.
Palata seksiyasınıń jobası awırıwlarǵa xizmet kórsetiw hám emlew, qorǵaw rejimine ámel qılıwdı támiyinlewge qolay bolıwı zárúr hám de bir yamasa eki koridorda tuwrı múyeshli, kvadrat, úshmúyeshlikli, sheńber hám basqa sırtqı kórinislerde hal etiliwi múmkin.
Palata seksiyaların ekinshi qabattan baslap jaylastırıw maqsetke
muwapıq.
Operatsiya blokı emlewxananıń basqa bloklarınan tolıq ajıratılǵan bolıp, áyne waqıtta palata bólimleri hám oraylıq sterilizatsiyalaw bólimi menen qolay baylanısqan bolıwı zárúr. Shawqımnan hám shańdan operatsion blokın qorǵaw maqsetinde ol joqarı qabatlarda jaylastırıladı.Házirgi dáwirde operatsion blok úsh sterillik gruppalarına (zonalarǵa) bólinedi. Birinshi zona-operatsion zallar; ekinshisi-operatsiyadan alding’ı hám narkozlaw, úshinshisi-apparat, shıpakerler bólmeleri, járdemshi bólmelerden ibarat. Nawqas operatsion blokına shlyuz arqalı, medicinalıq xızmetkerler bolsa sanitariya ótiw joli arqalı kir ediler.
Iri emlewxanalarda operatsion blok iri ólshemlerge iye bolıp (24 x100 m átirapında), rejenin’ qáliplesiwinde zárúrli element esaplanadı. Operatsion palatalar (bloklar) basqa bólimlerge salıstırǵanda joqarılaw biyiklikte (3, 6 m) joybarlanadı. Emlewxanalardı qurıw ámeliyatında operatsion bloklardı da jasalma, da medicinalıq jaqtılıq menen jaqtılandıriw qollanıladı.
Rententologik bólim bir yamasa bir neshe bólmelerden shólkemlestirilip, statsionar yamasa poliklinika daǵı nawqaslar keselliklerin tekseriw hám emlew ushın qollanıladı. Bólmeler sanı statsionardag’i 150 orınǵa 1 bólme esabında qabıl etiledi. Rengentologik bólimdi emlew-kesellikti anıqlaw blokınıń qandayda bir qabatında jaylastırıw maqsetke muwapıq.
Salamatlıqtı qayta tiklew, emlew yamasa fizioterapevtik bólim túrli emlew usılları (suw menen, elektr menen, shıpabaxsh dene shınıqtırıw hám basqalar) ótkeriletuǵın bólmelerden ibarat bolıp, emlewxana bólimleri arasında maydan tárepinen eń iri bólimlerden biri, esaplandai.
Bólmeler quramı hám maydanı statsionarindag’i orın ushın 0, 6 procedura hám poliknikag’a 1 sapar ushın 0, 4 procedura esabınan, proceduralardı emlew túrleri boyınsha tómendegishe bólistiriw tiykarında anıqlanadı (procent esabında): elektr menen emlew -40 -35%; jaqtılıq menen emlew -20 -25%; ıssılıq menen emlew -10 -12, %; suw menen emlew -16 -18%; suyıq aralas menen emlew -10%.
Klinikalıq (tekseriw) laboratoriya izertlewlerin ámelge asırıw bólmeleri hám járdemshi bólmelerden dúziledi. Tiykarǵı islep shıǵarıw bólmelerine gematologik, biologiyalıq, ulıwma klinikalıq hám bioximiya laboratoriyalar kiredi. Olardıń hár biri preparat, stirillew jumısları ushın boks, juwıw, tartıw hám material bólmelerinen dúziledi. Baktereologik laboratoriya basqa laboratoriya bólmelerinen ajaratilg’an bolıp, bólek kiriw jayına ıyelewi zárúr.
Oraylıq sterilizatsiyalaw bólimi emlewxananı sterillang’an ásbaplar, operatsion bikel, baylaw materialları menen támiyinlep turadı. Bólim eki «toza» hám «steril» zonadan ibarat.
Dárixana islep shıǵarıw hám qosımsha járdemshi bólmelerden shólkemlestiriledi. Islep shıǵarıw bólmelerinde assistentler tárepinen, materiallar tiykarında distillengen suw tayarlaw jumısları atqarıladı, dáriler tayarlanadı. Qosımsha járdemshi bólmelerge: paketlerden alıw (ajıratıw), xızmetkerler xanasi, sklatlar kiredi. Dárixananı birinshi qabatda proyektlestiriw qolaylı esaplanadı.
Patologoanatomik bólim (morg) laboratoriya, seksion jumıslar hám qosımsha bólmeleri bolǵan motam (ta'ziya) zalinan shólkemlestiriledi.
Xızmet bólmeleri hám xojalıq bólmeler emlewxanada bir neshe bólmeler toparınan shólkemlestiriledi. Vestibyul toparı emlewxana daǵı orınlardıń 70% ga salıstırǵanda kelisiwler sanı arqalı esaplanadı. Vestibyullardan tısqarı bularǵa : sıpatlama beriw xanasi, nawqaslar hám emleytuǵın, shıpakerler menen sáwbetlesiwshi hám de awırıwlarǵa alıp kelingen ónimlerdi usınıs etiwshıler ushın bólmeler kiredi.
Xızmet bólmeleri toparına: emlewxana administraciyasınıń kabinetleri, diywanxana, buxgalteriya, medicinalıq arxiv, statistika kabineti, shıpakerler hám nawqaslar ushın kitapxana, shınıǵıwlar ótkeriw bólmeleri, xızmetkerler ushın asxana kiredi. Konferens-zal ulıwma xızmetkerler sanınıń 50% ga teń orınlı bolıp, universal tárzde joybarlanadı.
Emlewxana kompozitsiyasinda vestibyul toparın hám iri konferens-zaldi anıqlaw úlken rol oynawı múmkin.
Mısalı proektlestiriwde yotiq qaplardı saqlaw xanasi shashtárezxana, sanitar punkti, xızmetkerler ushın garderoblar, medicinalıq úskenelerdi on’law ustaxanasi kiredi.
Xojalıq-xızmet bólmeleriniń jaylasıwı emlew procesine irkinish etpewi kerek. Basqarıw bólmeler zonasınan tranzitga (ótiwge) ruxsat etilip, bul emlewxana ishindegi háreket grafigi sheshimin jeńillestiredi.
Awqatlanıw blokları bólek korpuslarda jaylastırılıp, olar palata blokı bolǵan ótiw jaylarında yamasa tiykarǵı korpus janında joybarlanadı. Awqat tayarlawdıń eki sisteması: oraylastırılǵan hám oraylastirilmag’an sisteması bar.
Kir juwıw bólmeleri qarıydarlar kontingentine (juqpalı kesellikler bólimi, 1 jasqa deyingi balalar bólimi, akusher bólimleri) kóre, tazalaw procesiniń túrlerin inabatqa alǵan halda joybarlanadı.
Emlewxana áynekleriniń oriyentatsiyasi qálegen qabıl etiledi. Biraq shekleniwler ámeldegi atap aytqanda, balalar palatalari (3 jasqa deyingi balalar ushın) balalar oyın bólmeleri, sonıń menen birge, intensiv (turaqlı) terapiya bólmelerin batıs tárepke oriyentirlaewge ruxsat etilmeydi.
Tuberkulyoz hám juqpalı kesellikler emlewxanalaridag’i palatalardi batıs hám qubla-batıs tárepke oriyentirlawge ruxsat etilmeydi. Artıqsha ısıp ketiwden saqlaw maqsetinde operatsion hám reanimatsion bólmeleriniń áyneklerin arqa-shıǵısiy, yamasa arqa-batısiy táreplerge qaratıp oriyentirlew maqsetke muwapıq.
Eń zárúrli kompozitsion tema bul eki tiykarǵı gruppalardıń kólemlik-keńislikdegi óz-ara baylanısıwı ańlatpası bolıp tabıladı.
Óz stmkturasina kóre bir túrdegi palata bólimleri hám quramına múmkinshiligi barınsha kóbirek emlew bólimlerin kirgiziwge háreket etetuǵın blok emlew-kesellikti anıqlawlaw blokı bolıp tabıladı.
Palata blokı plandaǵı «tor» palata seksiyalarınan (bir jaqlama yamasa eki jaqlama qurılǵan koridorlari menen) hám «ken’» seksiyalardan dúziliwi múmkin (eki koridorli yamasa oraylıq xoll menen). Planlıq seksiyalar strukturası jáne de quramalılaw plastik palata blokları sheshimlerine múmkinshilik beredi.
Házirgi dáwirde bloklı yamasa erkin kompozitsiyalar dep atalıwshı tuwrı hám monoblok kompozitsion sxemalar keń tarqalǵan.
Erkin kompozitsiyalar, ádetde, assimetrik bolıp, bir noqatqa bag’darlang’an oqlar boyınsha qurıladı. Olar emlewxanalardı keńeytiw hám rekonstrukciya qılıw processinde transformaciyalarǵa jeńil boysunadı.
Ilimiy-texnika rawajlanıwınıń jedellesiwi hám eskirgen úskeneleri almastırılıwınıń tezleniwi menen házirgi waqıtta planlıq sheshimniń maslasıwshı bolıwına talap qáliplesip atır jáne bul óz gezeginde emlewxananıń eskirib qalmawın támiyinlewi múmkin. Sol maqsette qosımsha texnikalıq qabatlar hám injenerlik kommunikatciyalari ushun basınan joybarlanıp atır, sheship almastırilatuǵın (transformaciya) liftler hám perde diywallar qollanılıp atır. Pútkil emlewxana strukturasın ulıwma standart planlıq modulǵa boysındırıw maqsetinde izertlewler islenip atır. Bulardıń barlıǵı emlewxana kompozitsiyasida óz ko’rinisin tawip atır.
|
| |
