3-amaliy
1-masala
Uchburchak tоmonlarini a, b va c deb atayamiz. Uchburchak tomonlari orasidagi elektr maydonun kuchlanganligi, qo'yilgan qurg'ularning har tomonidagi zaryadlariga bog'liq. Uchburchak tomonlarida xil zaryadlar qo'yilgani uchun, uchburchakning o'rtasida kuchlanish yo'q.
Uchburchakning tomonlaridagi zaryadlar qo'yilganidan, elektr maydonning kuchlanganligi, Coulomb qonuni asosida hisoblanadi:
F = k * q1 * q2 / r^2
Bu formulda k - elektrostatik konstanta (8.99 x 10^9 N*m^2/C^2), q1 va q2 - qo'yilgan zaryadlar, va r - ular orasidagi masofa.
Uchburchakning har tomonida qo'yilgan zaryadlar bir xil bo'lgani uchun, q1 = q2 = q.
Uchburchakning uch tomoni uchun formul quyidagicha yoziladi:
F_ab = k * q^2 / a^2 F_ac = k * q^2 / b^2 F_bc = k * q^2 / c^2
Shu formula asosida, har bir kuchlar quyidagi tenglikda aniqlanadi:
F_ab = F_ac = F_bc = k * q^2 / a^2
E=(k*4*q)/(3*a)
Shu sababli, uchburchakning uch tomonlari orasidagi elektr maydon kuchlanishi, ularning uzunligi bilan to'g'ri nisbatda ham o'zaro teng va uchburchakning o'rtasidan o'tib yuboriladi.
2-masala.
Ҳавода бир-биридан 20 см узоқликда турган иккита нуқтавий заряд бирор куч билан ўзаро таъсир қилади. Ёғда бу зарядлар шундай куч билан ўзаро таъсир қилиши учун, уларни қандай узоқликда жойлаштириш керак?
Учинчи заряд (q₁) ва иккинчи заряд (q₂) бирор куч билан ўзаро таъсир қиладиганда, уларни қандай узоқликда жойлаштириш керак саволингизни тушундим. Ушбу саволингизда зарядлар бир-биридан 20 см узоқликда турган деб айтилган. Шу ҳолда, уларни узоқликда жойлаштириш учун Фарадеевнинг қонунига (Coulomb's Law) мурожаат қилиш керак.
Фарадеевнинг қонунидаги куч (F) зарядлар орасидаги кучни, зарядларнинг абсолют қийматлари (|q₁| ва |q₂|) ва зарядлар орасидаги физикий узоқлик (r) бўйича белгиланади. Ушбу қонунда куч (F) ни метрда белгиланади.
Фарадеевнинг қонуни:
F = k * (|q₁| * |q₂|) / r²
Унда k электростатикасий қонстанта, унинг қиймати 8.99 х 10⁹ N·m²/C² (ньютон * метр² / коломб²).
Сизнинг саволингизда зарядлар бир-биридан 20 см узоқликда турган деб айтилган. Шу ҳолда, r-ни метр бирлигига айлантирамиз. 20 см = 0.2 метр.
Агар зарядлар орасидаги физикий узоқлик 0.2 метрга баробар бўлса, уларни таъсир қилиш учун Фарадеевнинг қонунидаги кучнинг қийматини топиш мумкин.
3-masala.
Ушбу саволда иккита нуқтавий заряднинг ўзаро таъсир кучини кўрсатувчи графикни чизишимиз керак. Графикни 2 < к < 10 см интервалда 2 см оралиқда чизишимизни илтимос этсангиз, унинг учун зарядлар миқдори равишда 2 x 10^8 к ва 3 x 10^8 к киради.
Ўзаро таъсир кучини масофага боғлиқликни аниқлаш учун, Фарадеевнинг қонунидан фойдаланамиз: F = k * (|q₁| * |q₂|) / r²
Унда k электростатикасий қонстанта, унинг қиймати 8.99 х 10⁹ N·m²/C² (ньютон * метр² / коломб²).
Қуйидаги таблицада кучнинг қийматини 2 < к < 10 см интерваллари билан баёнийлаштирайлик:
|
