3.1.-расм. Глобал тармоқ структурасининг намунаси.
Кўп жойларда юқоридаги расмда келтирилган кўринишдаги тармоқларни қуриш имкониятлари мавжуд бўлавермайди. Шунинг учун локал тармоқларни ўзаро боғлаш учун ўша жойда бор бўлган алоқа каналларидан ҳам фойдаланишга тўғри келади. Қандай алоқа каналларидан фойдаланилишига қараб, глобал тармоқларнинг қуйидаги хилларини кўрсатиш мумкин:
1.Алоҳида ажратилган каналлардан фойдаланувчи глобал тармоқлар.
2.Каналларни коммутациялаш асосида ишловчи глобал тармоқлар.
3.Пакетларни коммутациялаш асосида ишловчи глобал тармоқлар.
Қуйида пакетларни коммутациялаш асосида ишловчи глобал тармоқ-ларнинг кўрсатгичлари келтирилган.
Корпоратив тармоқларни қуриш учун фойдаланиладиган территориал тармоқлар иккита катта категорияга бўлинади:
1.Магистраль тармоқлар.
2.Магистраль тармоқларга уланиш имконини берадиган тармоқлар ёки қисқача уланиш тармоқлари.
Территориал магистрал тармоқлардан (backbone wide-area networks) корхонанинг ката бўлимларига тегишли бўлган йирик локал тармоқларни бир маромда ишлашини таъминлаш мақсадида бирлаштириш учун фойдаланилади. Магистраль тармоққа одатда кўп сонли тармоқ ости тармоқлари (subnets) уланганлиги сабабли, унинг ўтказиш қобилияти анча юқори бўлиши керак бўлади. Одатда магистраль тармоқлар сифатида 2 Мбит/сек дан 622 Мбит/сек гача тезликка эга бўлган алоҳида ажратилган рақамли каналлар ишлатилади (3.2.-расм).
3.1.- жадвал.
3.2.-расм. Корхона глобал тармоғининг тузилиши.
Магистраль тармоқларга уланиш имконини берадиган тармоқлар деганда, ката бўлмаган локал тармоқларни ва алоҳида ишлайдиган компьютерларни, корхона марказий тармоғи билан боғлайдиган территориал тармоқлар тушунилади. Одатда бундай тармоқлар сифатида – талефон тармоқлари, ISDN ва Frame Relay тармоқлари ишлатилади.
3.3 –расм. Тармоқлардан иборат бўлган тармоқ архитектураси – яъни
Internet тармоғи.
Бунда ишлатиладиган программа ва аппарат воситалар узоқдан туриб уланиш воситалари дейилади. Уланувчи, яъни клиент томонидан бундай воситалар сифатида модем ва унга керак бўладиган программа воситалари қўлланилади. Кўп сонли уланувчилар ишини марказий локал тармоқ томонидан узоқдан туриб уланиш сервери RAS (Remote Access Server) таъминлаб беради. Бу сервер – маршрутизатор, кўприк ва шлюз вазифаларини бажарувчи программа-аппарат комплексидан иборат бўлади.
Тармоқлардан иборат бўлган тармоқнинг, яъни Internetнинг архитектураси 3.3-расмда келтирилган кўринишга эга бўлади. Тармоқлар орасидаги боғланишлар маршрутизаторлар ёрдамида амалга оширилади.
| 