yumaloq ovalli bo’sh chuqur bir uchi ikki silindr perexvat nayzali simon
sig’im
Pilla o’lchovlari uning uzunligi D, eni d (kolibr), perexvat Pilla uzunlish 16-46
gacha, epi bo’yicha esa 12-24 mm gacha hajmi 5-12.7 sm
3
ga teng bo’ladi.
Tashqi qobig’i dag’al, ichki qobig’i esa silliq bo’ladi. Rangi bo’yicha esa: toza
oq sariq yashil, qizg’ish na kremoviy eng ko’p tarqalganlari oq va sariq.
Pillalar nuqsonlari: rangi, tuzilishi bo’yicha talabga javob byorishi shart:
qo’shaloq (barakali) pillalar, teshik pillalar, dog’,
iflos va ingichka qobiqli bo’ladi.
Pillalar og’irligi tirik, muzlatilgan va kuritilgan bo’lishi mumkin.
Tirik pilla 1,2-3,0 grammgacha boqilishi va turiga bog’liq quritilgan pilla esa
0,65-0.9 gr. gacha boradi.
Pilla qobig’i to’rt qatlamdan iborat.
1. Momiq-
2. Chigal, kalga, yo’g’onligi bo’yicha notekis, tolani
yagona uchi topidishi
paytida ajratib olinadi (sdir).
3. Asosiy qatlam 70-85% tashkil etadi va chuvilib xom ipak olinadi.
4. Ichki qatlam - plyonka ingichka ipak shaklida tashkil topgan, ipak yigirishda
qo’llaniladi.
Ipakning uzunligi 700-1200 m, lekin sanoat sharoitida uning 70% uchunligi
olinadi.
100
.
к
об
m
m
Шк
o’rtacha
Xom ipak olinishi
100
.
n
хи
m
m
В
Pilla chuvilishi 60-65%
100
.
одон
сир
хи
ипак
хом
m
m
m
m
R
Pilla ipini tarkibida
% hisobida: fibrain 70-80, serisin 20-30, efir 0,4-0,6 spirt
1,2-2, mineral moddalar 1-1,7.
Pillalarni butlash va yuvish paytida tarkibidagi fibraindan
boshqa qolganlari
yuvilib ketadi.
Tabiiy ipakni ishlash texnologiyasi, asosan, uch korxonada: pillakashlik (pilla
chuvish), ipak pishitish va yigirish korxonasida bajariladi:
1. Pillakashlik korxonasida pillani chuvib, xom ipak olinadi.
2. Ipak pishitish korxonasida xom ipakdan pilshtilgan ipak olinadi-
3.Ipak yigirish korxonasida esa tabiiy ipakni ishlahda
chiqqan chiqindilar
kapron va boshqa shtapel tolalari qayta ishlanib, yigirilgan ipak ipi olinadi.
