3-amaliy mashg’ulot.
ISHLAB CHIQARISHDAGI SHOVQIN VA VIBRATSIYANI
HISOBLASH.
Ishning maqsadi.
Ishlab chiqarishdagi shovqin va vibratsiyani
hisoblash uslubiyatini o’rganish.
Shovqin
va
vibratsiya
intensivligining
ko‘rsatkichlari.
Korxona
va qurilishdagi
texnologik
jarayonlarda, jixozlar
ishlayotganda
shovqin va vibratsiya paydo bo'ladi.
Ishlayotgan
maydalagichlar,
tegirmonlar,
kompressor
hamda
ventilyatsiya
qurilmalari,
mexanizatsiyalashtirilgan asboblar va
boshqa
jixozlar
shovqin
va
vibratsiyaning
asosiy
manbalaridir.
Shovqin va vibratsiya elastik muhit
zarralarining to'lqinsimon tarqaladigan
tebranma harakatidir. Ularning insonga
ta’siri
tebranishlar
chastotasiga
bog'liq.16
Gtsdan
kam
chastotali
tebranishlar
odamga
silkinish
-
vibratsiya
kabi
ta’sir qiladi. 16 -
20000
Gts
chastotali
tebranishlar
shovqin hosil qiladi.
Umumiy ma’lumotlar
Shovqin kelib chiqishi bo’yicha asosan uch xil bo’ladi:
1. Sanoat shovqin.
2. Transport shovqini.
3. Maishiy shovqinlar.
Shu bilan birga gaz va suyukliklarning xarakati natijasida xam shovqin
chiqishi mumkin. Bunday shovqinlar
aerodinamik shovqinlar
deb ataladi.
Shovqin darajasi yukori bo’lgan sexlarda ishlovchi ishchilarda kasbiy
kasallik “shovqin kasalligi” uchrab turadi. Shu bilan birga ayrim ish joylarining
surunkali titrashni natijasida “vibratsion kasalik” xam uchrab turadi.
Shovqin, titrash va ultra-infratovush qattiq jism, gaz hamda suyuqlik
moddiy qismlarning mexanik tabranishlaridir. Ruxsat etilgan chekli sanitariya
talablaridan ortiq bo’lgan ishlab chiqarish shovqinlari, titrashlari va ultra-
infratovushlari muntazam ravishda ta’sir etganda odam organizmiga zararli
ta’sir qilib, keyinchalik og’ir kasbiy kasalliklarni keltirib chiqarishi mumkin.
Sukunatni buzadigan yoki foydali tovushni eshitishga xalaqit beradigan
har qanday tovush
shovqin
deb ataladi. Kuchli, keskin va uzoq davom etadigan
shovqinlar odamning ahvoliga yomon ta’sir qiladi, tez charchatadi, asab va
yurak-tomir sistemasi ishini buzadi.
Eshitish infratovush bilan ogrikning boshlanishi urtasidagi oralik bulib,
u taxminan 140 dB ni tashkil etadi .
|
