4-mavzu. Kompaniyа holati tahlili

Qiymat bushliqlari asosan zanjirning orqa qismida yotsa, korxona quyidagi olti xil strategik xatti-xarakatlarni amalga oshirishi mumkin³⁰:

• 
  yetkazib beruvchilar bilan o’zi uchun qulay narxlar tug’risida kelishib olishi;
  
• 
  yetkazib beruvchilar bilan ularning xarajatlarini kamaytirish maqsadida ish olib borishi;
  
• 
  moddiy xarajatlarni nazorat qilish uchun orqaga tomon integratsiyalanishi;
  
• 
  arzonroq o’rinbosar tarkibiy qismlardan foydalanishga urinishi;
  
• 
  taqsimotning narxlari maqbo’l bo’lgan yangi manbalarini topishi;
  
• 
  zanjirning boshqa qismlarida tejamkorlik evaziga farqni kamaytirishga urinishi mumkin.
  

• 
  byudjetning ichki moddalarini taftish qilish;
  
• 
  ishchilarning va qimmatbaho asbob-uskunalarning mexnat unumdorligini kutarishga urinish;
  
• 
  ba’zi texnologik jarayonlarni Korxonaning o’zida emas, balki chetda bajarish foydaliroq bo’lish-bo’lmasligini o’rganib chiqish;
  
• 
  resurslarni tejovchi texnologik yangiliklarni investitsiyalash;
  
• 
  qiymatning xavf tug’dirayotgan tarkibiy qismlarini ishlab chiqarish va asbob- uskunalarga yangi investitsiyalar ob’ekti sifatida ko’rib chiqish;
  
• 
  mahsulotning qiymatini kamaytirish maqsadida uni yangilash va xokazo;
  

• 
  Korxonaning bugungi raqobat pozitsiyasi qanchalik kuchli?
  
• 
  bugungi strategiyadan foydalanilganda raqobat pozitsiyasining qanday o’zgarishini kutish mumkin?
  
• 
  Korxonaning qanday raqobat ustunliklari bor?
  

8. Muammolarni aniqlash va ifodalash. Muammolarni aniqlash uchun qo’yiladigan savollar. Kompaniya avvalgi strategiyasini amalga oshira oladimi?

Kompaniyaning strategik istiqboli uchun kuchli jixatlar ayniqsa muximdir, chunki ular strategiyaning poydevorini tashkil qiladi, raqobatli ustunliklar ana shu jixatlar asosiga qurilishi lozim. Ayni paytda yaxshi strategiya zaif jixatlarni ko’rib chiqishni xam talab qiladi. Tashkiliy strategiya bajarish mumkin bo’lgan ishlarga yaxshi moslashgan bo’lishi lozim. Kompaniyaning o’ziga xos jixatlarini aniqlash aloxida axamiyat kasb etadi. Bu esa strategiyani shakllantirish uchun muximdir, chunki³¹:

• 
  noyob imkoniyatlar Korxonaga bozordagi qulay vaziyatlardan foydalanish imkoniyatini beradi;
  
• 
  bozorda raqobat ustunliklarini vujudga keltiradi;
  
• 
  potentsial jixatdan strategiyaning asosini tashkil etishi mumkin.
  

• 
  kompaniya o’z strategiyasida o’zining ichki kuchli tomonlaridan yoki ustunliklaridan foydalanadimi? Agar kompaniyaning xech qanday ajralib turuvchi ustunliklari bo’lmasa, uning qanday potentsial kuchli jixatlari ana shu ustunliklarga aylanishi mumkin?
  
• 
  kompaniyaning zaif jixatlari uning raqobatdagi eng nozik tomonlarimi? Ular ma’lum bir qulay jixatlardan foydalanishga imkon bermaydimi? Strategik jixatdan kelib chiqqan xolda qaysi zaif jixatlarga to’zatish kiritish kerak?
  
• 
  qanday qulay sharoitlar kompaniyaga muvaffaqiyat qozonishga imkoniyat yaratadi? SHuni qayd qilib utish lozimki, foydalanish usullari bo’lmagan qulay imkoniyatlar sarobdan boshqa narsa emas. Korxonaning kuchli va zaif tomonlari uning boshqa Korxonalarga qaraganda qulay imkoniyatlardan foydalanishga yaxshiroq yoki yomonroq darajada moslashishiga yordam beradi.
  
• 
  menejerni qaysi taxdidlar ko’proq tashvishlantirishi kerak? U himoyani yaxshi tashkil qilish uchun qaysi strategik chora-tadbirlarni amalga oshirishi lozim?
  

9. Kompaniyalar axvolini tahlili

• 
  yetkazib beruvchilar bilan o’zi uchun qulay narxlar tug’risida kelishib olishi;
  
• 
  yetkazib beruvchilar bilan ularning xarajatlarini kamaytirish maqsadida ish olib borishi;
  
• 
  moddiy xarajatlarni nazorat qilish uchun orqaga tomon integratsiyalanishi;
  
• 
  arzonroq o’rinbosar tarkibiy qismlardan foydalanishga urinishi;
  
• 
  taqsimotning narxlari maqbo’l bo’lgan yangi manbalarini topishi;
  
• 
  zanjirning boshqa qismlarida tejamkorlik evaziga farqni kamaytirishga urinishi mumkin.
  

• 
  byudjetning ichki moddalarini taftish qilish;
  
• 
  ishchilarning va qimmatbaho asbob-uskunalarning mexnat unumdorligini kutarishga urinish;
  
• 
  ba’zi texnologik jarayonlarni Korxonaning o’zida emas, balki chetda bajarish foydaliroq bo’lish-bo’lmasligini o’rganib chiqish;
  
• 
  resurslarni tejovchi texnologik yangiliklarni investitsiyalash;
  
• 
  qiymatning xavf tug’dirayotgan tarkibiy qismlarini ishlab chiqarish va asbob- uskunalarga yangi investitsiyalar ob’ekti sifatida ko’rib chiqish;
  
• 
  mahsulotning qiymatini kamaytirish maqsadida uni yangilash va xokazo;
  

• 
  Korxonaning bugungi raqobat pozitsiyasi qanchalik kuchli?
  
• 
  bugungi strategiyadan foydalanilganda raqobat pozitsiyasining qanday o’zgarishini kutish mumkin?
  
• 
  Korxonaning qanday raqobat ustunliklari bor?