5-mavzu: Xotira turlari. Operativ xotiraning vazifasi. Kompyuterning asosiy va qo’shimcha qurilmalari, ularning turlari vazifalari

Tezkor xotira bu vaqtinchalik xotira hisoblanib u o’zida ma’lumotlarni vaqtincha saqlaydi. Yani biror bir ish yoki dasturda ishlasangiz ushbu dastur tezkor xotiradan joy oladi. Ishni tugatgach yani dasturdan chiqib ketsangiz tezkor xotiradan ham chiqib ketadi. Shuni alohida ta’kidlash lozimki, kompyuter o’chirilsa, tezkor xotirada saqlanayotgan ma’lumotlar va dasturlar yo’q bo’lib ketadi. Shuning uchun ularni doimiy diskda yoki CD va DVD disklarda saqlab qo’yish kerak. Kompyuter ishlab turganda elektr tokini ogohlantirmasdan o’chirish, umuman aytganda, katta zarar keltirishi mumkin. Barcha turdagi xotiralar uchun muhim tushuncha uning hajmidir. Kompyuterlarda ma’lumot birligining eng kichik o’lchovi sifatida bayt qabul qilingan bolib, 1 bayt 8 bit (ikkilik raqam) ga teng.

• Tezkor xotira bu vaqtinchalik xotira hisoblanib u o’zida ma’lumotlarni vaqtincha saqlaydi. Yani biror bir ish yoki dasturda ishlasangiz ushbu dastur tezkor xotiradan joy oladi. Ishni tugatgach yani dasturdan chiqib ketsangiz tezkor xotiradan ham chiqib ketadi. Shuni alohida ta’kidlash lozimki, kompyuter o’chirilsa, tezkor xotirada saqlanayotgan ma’lumotlar va dasturlar yo’q bo’lib ketadi. Shuning uchun ularni doimiy diskda yoki CD va DVD disklarda saqlab qo’yish kerak. Kompyuter ishlab turganda elektr tokini ogohlantirmasdan o’chirish, umuman aytganda, katta zarar keltirishi mumkin. Barcha turdagi xotiralar uchun muhim tushuncha uning hajmidir. Kompyuterlarda ma’lumot birligining eng kichik o’lchovi sifatida bayt qabul qilingan bolib, 1 bayt 8 bit (ikkilik raqam) ga teng.
• 1 bayt 8 bit
• 1024 bayt -1 Kilobayt
• 1024 KB - 1 Mb
• 1024 Mb - 1 GB
• 1024 Gb - 1Tb
• 1024 Tb – 1 Pettabayt
• 1024 Pb- 1 Exabayt

Kesh xotira. Kesh xotira kompyuterning ishlash tezligini oshirish uchun ishlatiladi. Tezkor xotira va mikroprotsessor orasida joylashgan bolib, uning yordamida amallar bajarish tezkor xotira orqali bajariladigan amallardan ancha tez bajariladi. Shuning uchun kompyuter xotiraning ko’proq ishlatiladigan qismi nusxasini kesh xotirada saqlab turadi. Mikroprotsessorning xotiraga murojaatida, avvalo, kerakli programma va berilganlar kesh xotirada qidiriladi. Berilganlarni kesh xotirada qidirish vaqti tezkor xotiradagiga nisbatan ancha kam bolgani uchun kesh xotira bilan ishlash vaqti ancha kam boladi. Kesh xotira hajmi 256 Kb – 32 Mb gacha bo’ladi.

• Kesh xotira. Kesh xotira kompyuterning ishlash tezligini oshirish uchun ishlatiladi. Tezkor xotira va mikroprotsessor orasida joylashgan bolib, uning yordamida amallar bajarish tezkor xotira orqali bajariladigan amallardan ancha tez bajariladi. Shuning uchun kompyuter xotiraning ko’proq ishlatiladigan qismi nusxasini kesh xotirada saqlab turadi. Mikroprotsessorning xotiraga murojaatida, avvalo, kerakli programma va berilganlar kesh xotirada qidiriladi. Berilganlarni kesh xotirada qidirish vaqti tezkor xotiradagiga nisbatan ancha kam bolgani uchun kesh xotira bilan ishlash vaqti ancha kam boladi. Kesh xotira hajmi 256 Kb – 32 Mb gacha bo’ladi.