• 5. Xesh funksiya ma‘lumotlar strukturasi qoʻllaniladigan sohalarga qaysilar kiradi Xesh funksiyalar
  • Xesh funksiya
  • Satrlar uchun xesh funksiyasini qoʻllang




    Download 1,11 Mb.
    bet2/3
    Sana09.06.2024
    Hajmi1,11 Mb.
    #261947
    1   2   3
    Bog'liq
    5-ma\'ruza Xotamov Farrux

    4. Satrlar uchun xesh funksiyasini qoʻllang
    Belgilar kodiga va asosga e'tibor qaratish lozim, chunki bazani tanlash kodlarga bogʻliq bo'ladi. Kod ASCII jadvalidagi belgilar kodi yoki alfavitdagi tartib raqam bo'lishi mumkin.Masalan, agar muammo har qanday satr ingliz alifbosining faqat kichik harflaridan iborat bo'lishiga kafolat beradigan bo'lsa, unda tartib raqami belgilar kodlari uchun yaxshi imkoniyatdir. Simvollar satrdagi mumkin bo'lgan harqanday belgining maksimal kodidan oshib ketishi kerak va odatda asosiy son tanlanadi (garchi raqamning soddaligi uchun qat'iy talablarga javob bermagan bo'lsa ham). Masalan, 31, 37 va boshqalar asoslari inglizcha kichik harflarning satrlari uchun javob beradi.


    5. Xesh funksiya ma‘lumotlar strukturasi qoʻllaniladigan sohalarga qaysilar kiradi?
    Xesh funksiyalar – ixtiyoriy uzunlikdagi kirish ma‘lumotini chiqishda belgilangan uzunlikdagi xesh qiymatga aylantirib beruvchi bir tomonlama funksiyalarga aytiladi. Xesh funksiyalar kriptografiya va zamonaviy axborot xavfsizligi sohasida ma‘lumotlarni toʻlaligini tekshirishda foydalaniladi. Elektron toʻlov tizimlari protokollarida ham istemolchi kartasi ma‘lumotlarini bank-emitentga toʻliq yetkazish uchun foydalaniladi.
    Xesh funksiya – ixtiyoriy uzunlikdagi M-ma‘lumotni fiksirlangan uzunlikga siqish yoki ikkilik sanoq sistemasi ifodalangan ma‘lumotlarni fiksirlangan uzunlikdagi bitlar ko‗rinishidagi qandaydir kombinatsiyasi (svertkasi) deb ataluvchi funksiya.


    6. Xesh funksiya tushunchasiga ta‘rif bering.
    Ta’rif. Xesh-funksiya deb, har qanday


    h : X Y
    oson hisoblanuvchi va –ma‘lumot uchun h(M) = H fiksirlangan uzunlikga ega bo’lgan funksiyaga aytiladi.
    Berilgan M-ma‘lumotning h(M) –xesh qiymatini topish uchun avvalo ma‘lumot biror «m» -uzunlikdagi bloklarga ajratilib chiqiladi.
    Agar M-ma‘lumot uzunligi «m» -ga karrali bo‗lmasa, u holda oxirgi to’lmay qolgan blok «m»- uzunlikga olindan kelishib olingan maxsus usulda biror simvol yoki belgi (masalan ―”0” yoki ―”1”) bilan to’ldirilib chiqiladi. Natijada hosil qilingan M-ma‘lumot bloklariga:

    quyidagicha siqishni (svertkani) hisoblash protsedurasi qo’llaniladi:




    Download 1,11 Mb.
    1   2   3




    Download 1,11 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Satrlar uchun xesh funksiyasini qoʻllang

    Download 1,11 Mb.