6-ma’ruza mashg’uloti: Muhandislik masalalarini yechish uchun dasturlash paketlari

6-ma’ruza mashg’uloti: Muhandislik masalalarini yechish uchun dasturlash paketlari

• Sistemaviy dasturiy ta’minot – kompyuterning umumiy tizimini ishlashini va boshqarishning umumiy masalalarini yechish uchun qo’llaniladi. Bu sinfga: operatsion tizimlar, yuklash muharrirlari, qurilmalarning drayverlari, dasturiy kodeklar, utilitalar, axborotni himoya qilish vositalari kiradi.
• Instrumental dasturiy ta’minot – ishlab chiqarish vositalari (translyatorlar, otladchiklar, integratsiyalashgan tizimlar) va ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimalari (MBBT)

• Amaliy dasturiy ta’minot – amaliy masalalarni yechish uchun mo’ljallangan dasturlash paketlari.

Amaliy dasturlash tizimlari eng keng tarqalgan tur bo’lib, u ham o’z navbatida yechiladigan masalar yo’nalishiga qarab bir qancha sinflarga bo’linadi:

• Ofis dasturlari – ofis ishlarini avtomatlashtirish uchun mo’ljallangan (matn muharrirlari, jadval muharrirlari, namoyish qilish muharrirlari);
• Korporativ axborot tizimlari – buxgalterlik dasturlari, korporativ boshqaruv tizimlari, loyihalarni boshqarish tizimlari (Project Management), hujjat almashinuvi (Engineering Data Management - EDM-tizimlari), arxiv ma’lumotlarni boshqarish tizimlari (DWM-tizimlari);

• Ishlab chiqarish va loyihalash tizimlari – loyihalashning avtomatlashtirilgan tizimlari (ALT, CAD/CAM tizimlari), texnologik (SCADA) va ishlab chiqarish (MES) jarayonlarini boshqaruv tizimlari;
• Ilmiy ishlar uchun dasturiy ta’minot – matematik va statistik hisoblash, analiz qilish, modellashtirish uchun mo’ljallangan tizimlar.
• Geoinformatsion tizimlar (GIS) -Fazoviy yoki geografik ma'lumotlarni va kerakli ob'ektlar haqidagi tegishli ma'lumotlarni yig'ish, saqlash, tahlil qilish va grafik vizualizatsiya qilish tizimi;

• Tarmoq xizmatlarini boshqarish kliyentlari– elektron pochta, web-brauzerlar, qisqa xabarlarni jo’natish, chat-kanallari, fayllay almashish tarmoqlari kliyentlari;
• Multimedia dasturiy vositalari – kompyuter o’yinlari, audio va video axborotlarni ko’rish, tahrirlash, grafik muharirlar, vyuyerlar, animatsion muharrirlar.

Yakuniy foydalanuvchi nuqtai nazaridan, bunday tasnif asosli, lekin ishlab chiquvchi uchun tizimlarning tuzilishi muhimroq omil hisoblanadi va ular bir nechta tarkibiy qismlardan iborat bo’lishi mumkin.