47
2.10
- rasm. Faylning nomi
2.11
- rasm. Papkalar
1. Dastur nomi orqali kalit yaratish
48
2.12
- rasm. SALSA kaliti
2.13
- rasm. Shifrlash kaliti
Kalit xabarlarni shifrlash/parolini hal qilish, raqamli
imzolarni belgilash va
tekshirish, autentifikatsiya kodlarini hisoblash (MAC) uchun kriptografik algoritm
tomonidan ishlatiladigan maxfiy
ma’lumotdir. Xuddi shu algoritmdan
foydalanganda, shifrlash natijasi kalitga bog‘liq.
Kuchli kriptografiyaning
zamonaviy algoritmlari uchun kalitni
yо‘qotish ma’lumotni tushunish uchun amaliy
imkoniyatga olib keladi.
Kerchgoffs prinsipiga
kо‘ra, kriptografik tizimning ishonchliligi maxfiy
kalitlarni yashirish bilan belgilanishi kerak, ammo ishlatiladigan algoritmlarni yoki
ularning xususiyatlarini yashirmaslik kerak.Kalitdagi ma’lumot
miqdori odatda
bitlarda
о‘lchanadi.
Zamonaviy nosimmetrik algoritmlar uchun (AES, CAST5, IDEA, Blowfish,
Twofish) kripto qarshiligining asosiy xususiyati kalit uzunligi. 128 bit va undan
yuqori uzunlikdagi kalitlarga ega shifrlash kuchli hisoblanadi,
chunki kalitsiz
ma’lumotni tushunish uchun kuchli superkompyuterlar yillar talab etiladi. Raqamlar
nazariyasi muammolariga asoslangan assimetrik algoritmlar uchun (faktoring
49
muammosi-rsa, diskret logaritma muammosi-Elgamal) ularning xususiyatlari tufayli
hozirgi vaqtda kalitning minimal ishonchli uzunligi 1024 bit.
Elliptik egri nazariyasidan (ECDSA, GOST R 34.10-2001, DSTU 4145-2002)
foydalanishga asoslangan assimetrik algoritmlar uchun minimal ishonchli kalit
uzunligi 163 bit, lekin uzunligi 191 bit va undan yuqori.
2.14- rasm. Kalit fayllar
2.15- rasm. Fayllarni
kо‘rish
50
Xulosa
Ushbu individual ishni bajarish natijasida quyidagi xulosalarga erishildi:
− bulutli texnologiyalarning asosiy xizmatlari, modellari va texnologiyalari
tadqiq etildi va bulutda ma’lumotlarni saqlash imkoniyatlari kengligi
kо‘rsatildi;
− ushbu tizimlarga
bо‘lishi mumkin bо‘lgan tahdidlar, xavflar va xujumlar
tadqiq etildi va aloqa kanallarida va bulutli saqlash tizimlariga qaratilgan
xujumlarning zarari yuqori ekanligi keltirildi;
− bulutli hisoblash tizimlaridagi hujumlarni oldini olish choralari, usullari va
himoya texnologiyalari tadqiq etildi;
− bulutli texnologiyalarda haqiqiylikni tekshirish, butunlikni ta’minlash va
konfidensiallikni ta’minlashda kriptografiyaning
о‘rni tadqiq etildi;
− ma’lumotlarni xavfsiz saqlashda
qо‘llaniladigan kriptografik algoritmlar va
kalitlarni almashish usullari keltirildi va ular asosida mujassamlashgan shifrlash
algoritmi ishlab chiqildi. Yaratilgan algoritm dasturiy amalga oshirildi.
