|
Amaliy ish-1-2 Mavzu: Kiberxavfsizlikda risklarni baholashni o‘rganish. Bajardi: Nosirov Behzod Tekshirdi: Odilov Ilhom Toshkent 2023
|
| bet | 3/3 | | Sana | 07.01.2024 | | Hajmi | 0,65 Mb. | | #131759 |
Bog'liq Nosirov Behzod 1-2 AMALIYOT2-amaliy ish
Mavzu: Kriptografik himoyalash
Axborotni ximoyalashning samarali usullaridan biri kriptografik himoyalashdir.
Ushbu amaliy ishda ma’lumotlarni kriptografik himoyalash usullari tasniflanadi. Ya’ni klassik shifrlash algoritmlari, simmetrik shifrlash algoritmlari hamda ochiq kalitli shifrlash algoritmlari.
T0=Nosirov Behzod; K=7x2;
N
|
S
|
R
|
V
|
E
|
Z
|
D
|
O
|
I
|
O
|
B
|
H
|
O
|
|
K1=NSRVEZDOIOBHO_
K=SALOM
S
|
A
|
L
|
O
|
M
|
N
|
I
|
V
|
H
|
D
|
O
|
R
|
B
|
Z
|
|
S
|
O
|
E
|
O
|
|
A
|
L
|
M
|
O
|
S
|
I
|
V
|
D
|
H
|
N
|
R
|
B
|
|
Z
|
O
|
O
|
E
|
|
O
|
S
|
K2=IVDHNRB_ZOOE_OS
T=
|
N
|
O
|
S
|
I
|
R
|
O
|
V
|
K=
|
B
|
E
|
H
|
Z
|
O
|
D
|
B
|
Oddiy o‘rin almashtirish usuli. O‘rin almashtirishga misol tariqasida dastlabki axborot blokini matritsaga ustun bo‘yicha yozishni, o‘qishni esa qator bo‘yicha amalga oshirishni ko‘rsatish mumkin. Matritsa qatorlarini to‘ldirish va shifrlangan axborotni ustun bo‘yicha o‘qish ketma-ketligi kalit yordamida berilishi mumkin. Usulning kriptoturg‘unligi blok uzunligiga (matritsa o‘lchamiga) bog‘liq. Masalan uzunligi 64 simvolga teng bo‘lgan blok (matritsa o‘lchami 8x8) uchun kalitning 1,6 109 kombinatsiyasi bo‘lishi mumkin. Uzunligi 256 simvolga teng bo‘lgan blok (matritsa o‘lchami 16x16) kalitning mumkin bo‘lgan kombinatsiyasi 1,4 1026 ga yetishi mumkin. Bu holda kalitni saralash masalasi zamonaviy EHMlar uchun ham murakkab hisoblanadi.
WOGM LCG PZCMNRK SSNQQSP LVPZR MAJ KLVG HA VC EWAWSWH вижинер калити= POLINOM
Зашифрованный текст: HAVE YOU ALREADY DECIDED WHERE YOU WANTO GO TONIGHT
Vernamning shifrlash tizimi modul qiymati m=2 bo‘lgan Vijiner shifrlash tizimining bir qismi hisoblanib, 1926-yilda bu usulning aniq ko‘rinishi ishlab chiqiladi. Gilbertom Vernam AT&SShA firmasi xomiyligi ostida kiruvchi matn sifatida ikkilik sanoq sistemasidan foydalandi. Shifrlashda birinchi Ingliz alfavitidagi(A,B...Z). Matnning xar bir xarfi 5-bit bo‘lakli (b0,b1…b4) Bado raqami bilan kodlanadi. Ixtiyoriy ketma-ketlikdagi ikkilik kalitlar k0,k1,k2, avval kitobsimon lentaga yoziladi. Quyidagi rasmda uzatilayotgan axborotni Vernam usuli orqali shifrlash ko‘rsatilgan (2.1- rasm).
2.1- rasm. Vernam usuli orqali shifrlash
Kiruvchi matnni shifrlashda x-kiruvchi matn ikkilik ko‘rinishiga o‘tkaziladi va ikkilik modul ostida ikkilik ketma-ketlikdagi k-kalit bilan shifrlash amalga oshiriladi. U shifrlangan yozuv:
Shifrni ochishda yozuvdagi har bir ikkilik modul ostidagi belgilar k-kalit ketma-ketligi bilan tuziladi.
А
|
0
|
00000
|
В
|
1
|
00001
|
C
|
2
|
00010
|
D
|
3
|
00011
|
E
|
4
|
00100
|
F
|
5
|
00101
|
G
|
6
|
00110
|
H
|
7
|
00111
|
I
|
8
|
01000
|
J
|
9
|
01001
|
K
|
10
|
01010
|
L
|
11
|
01011
|
M
|
12
|
01100
|
N
|
13
|
01101
|
O
|
14
|
01110
|
P
|
15
|
01111
|
Q
|
16
|
10000
|
R
|
17
|
10001
|
S
|
18
|
10010
|
T
|
19
|
10011
|
U
|
20
|
10100
|
V
|
21
|
10101
|
W
|
22
|
10110
|
X
|
23
|
10111
|
Y
|
24
|
11000
|
Z
|
25
|
11001
|
#
|
26
|
11010
|
!
|
27
|
11011
|
Алифбо=«ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ#!_@?*» шифрматн=SGD@FBJEF_#*I калит= SHIFR
|
шифрматн
|
калит
|
Ответ
|
|
10010
|
10010
|
00000
|
A
|
00110
|
00111
|
00001
|
B
|
00011
|
01000
|
01011
|
L
|
11101
|
00101
|
11000
|
Y
|
00101
|
10001
|
10100
|
U
|
00001
|
10010
|
10011
|
T
|
01001
|
00111
|
01110
|
O
|
00100
|
01000
|
01100
|
M
|
00101
|
00101
|
00000
|
A
|
11100
|
10001
|
01101
|
N
|
11010
|
10010
|
01000
|
I
|
11111
|
00111
|
11000
|
Y
|
01000
|
01000
|
00000
|
A
|
|
|
|
|
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Amaliy ish-1-2 Mavzu: Kiberxavfsizlikda risklarni baholashni o‘rganish. Bajardi: Nosirov Behzod Tekshirdi: Odilov Ilhom Toshkent 2023
|
