Ms excel dasturida ko‘paytma hisoblashga oid funksiyalar mavzusini o’qitish meto’dikasi
ANDIJON DAVLAT UNVERSITETI INFORMATIKA O’QITISH METODIKASI 4- KURS TALABASI BOLTABOYEVA NAZOKATXONNING
“MS Excel dasturida ko‘paytma hisoblashga oid funksiyalar mavzusini o’qitish meto’dikasi” mavzusida tayyorlagan
MUSTAQIL ISHI
Mavzu: Ko‘paytma hisoblashga oid funksiyalar.
Statistik ma’lumotlarni sodda tahlili.
Reja:
Matematik funksiyalar.
Ko‘paytma hisoblashga oid funksiyalar .
Statistik ma’lumotlarni sodda tahlili.
O’quvchilar faoliyatini faollashtirish:
Tezkor so’rov usuli orqali bilimlarni faollashtiradi.
Tezkor so’rov uchun savollar
Mashq. z=cosxcosy, funksiyaga mos tasvirni hosil qilish.
Bajarish:
A1:J1 kataklariga qiymatlar kiritiladi;
A2:A10 kataklariga tegishli qiymatlar kiritiladi;
B2 katagiga =COS($A$1)*COS(B1) ifoda yoziladi;
B2 dan B10 katagigacha formula aralash murojaatni qo‘llanilgan holda hosil qilinadi;
B10 dan J10 katagidagi ifoda aralash murojaatni qo‘llanilgan holda hosil qilinadi.
MS Excel 2010 elektron jadvallarida keng qamrab olingan iqtisodiyot muhandislik masalalarini yechishda qo‘llanilishi keng bo‘lgan matematik funksiyalarni o‘rganamiz. 1-mashq. MS Excel 2010 matematik funksiyalaridan foydalangan holda y=arccosx, y=cosx, y=ex , y=cosex funksiyalarni argumentning turli qiymatlarida hisoblang. Bajarish: B3:D3 kataklarida
qiymatlarni kiritib olamiz; Формулы bo‘limining Математические qismida acos, cos, exp корень(ABS) funksiyalariga murojaat qilib B4:B8 kataklarida
mos ifodalarni hosil qilamiz; Nisbiy murojaat usulidan foydalanib qolgan kataklargaamalni davom ettiramiz.
Shunday qilib ixtiyoriy murakkablikdagi funksiyalarni hisoblab olishimiz mumkin. 2-mashq. y=cosx, y=ex , y=cosex , y=cos(cosx) funksiyalarning grafiklarini hosil qilish. Bajarish: F3:P3 kataklarda x ning qiymatlarini kiritiladi; F4 katagida Формулы bo‘limining Математические qismidan cos funksiyasi olinib uning argumenti uchun F3 katagiga murojaat etiladi; F4 katagida hisoblanayotgan ifodalar nisbiy murojaat yordamida F5:F7 kataklarida mos ravishda hosil qilinadi; F4:F7 blokida bajarilayotgan amallar o‘z navbatida nisbiy murojaat yordamida qolgan kataklarda o‘zlashtiriladi; Вставка bo‘limining График qismining tegishli bandiga murojaat etilib qaralayotgan funksiyalarning grafiklari hosil qilinadi:
3- mashq. z=cosxcosy, funksiyaga mos tasvirni hosil qilish. Bajarish: A1:J1 kataklariga qiymatlar kiritiladi; A2:A10 kataklariga tegishli qiymatlar kiritiladi; 34 B2 katagiga =COS($A$1)*COS(B1) ifoda yoziladi; B2 dan B10 katagigacha formula aralash murojaatni qo‘llanilgan holda hosil qilinadi; B10 dan J10 katagidagi ifoda aralash murojaatni qo‘llanilgan holda hosil qilinadi. Natijada quyidagi oyna hosil bo‘ladi:
B2:J10 bloki ajratib olinadi; Вставка-Другие-Поверхность ketma-ketligi tanlanib, qaralayotgan funksiyalarning grafigi hosil qilinadi; hosil bo‘lgan grafikdan muhim bo‘lmagan yozuvlar olib tashlanadi. Natijada quyidagi tasvir hosil bo‘ladi:
Ko‘paytma matematik ifodalarda keng tarqalgan amallardan biri bo‘lib, biz ushbu darsda ko‘paytma qatnashgan hisoblashlarning o‘ziga xos usullari bilan tanishamiz:
1-usul. Katakka = belgi qo‘yilib kerakli ifodalar ko‘paytiriladi;
2-usul. Ko‘paytmani hisoblash funksiyasidan foydalaniladi.
1-mashq. MS Excel 2010 da quyidagi jadval mavjud:
C ustunga A va B ustundagi sonlarning ko‘paytmasini hisoblang;
D ustunga A va B ustundagi sonlarning yig‘indisini hisoblang;
E ustunga A, B, C, D ustundagi sonlarning ko‘paytmasini hisoblang;
F ustunga A, B, C, D, E ustundagi sonlarning yig‘indisini hisoblang;
|
