ArcGIS dasturida kartalarni raqamlashda tayyorgarlik ishlari
1. Ishdan maqsad ArcGIS dasturida kartalarni raqamlash yo‘llarini o‘rganishda va ishchi bazani shakllantirish
2. Ishni bajarish tartibi
Ishchi papkani yaratish va uni ArcCatalogga bog‘lash a) buning uchun dastlab ArcCatalog ishga tushiriladi. ArcCatalogni ishga tushirish: Пуск — Программы — ArcGIS — ArcCatalog orqali amalga oshiriladi; b) umumiy diskda shaxsiy ishchi papka yaratiladi (papkalar guruhidan); c) yaratilgan papka ochiladi, buni unga bog‗lanish deb ataymiz (shaxsiy ulanish yo‗li mavjud)
2.1. Ishchi papkani yaratish va uni ArcCatalogga bog‘lash a) buning uchun dastlab ArcCatalog ishga tushiriladi. ArcCatalogni ishga tushirish: Пуск — Программы — ArcGIS — ArcCatalog orqali amalga oshiriladi; b) umumiy diskda shaxsiy ishchi papka yaratiladi (papkalar guruhidan); c) yaratilgan papka ochiladi, buni unga bog‗lanish deb ataymiz (shaxsiy ulanish yo‗li mavjud)
2.2. Personal ma’lumotlar bazasini yaratish
Katalog qatoridan yaratilgan papkaning ustiga sichqonchaning o‗ng tugmachasi bosiladi. Keyin Новый — Персональная база геоданных tanglanadi
Geografik axborot tizimlarida ma‘lumotlarni piramidalar ko‗rinishida tasvirlash faqat ma‘lum o’lchamlardagi axborotlarni ko’rsata oladi, bu esa hamda rastrli ma‘lumotlarni ifodalashni tezlashtirishi mumkin. Piramida qatlamlaridan foydalanganda ma‘lumotlarning past razresheniyalisi (tasvirlarning tiniqlik darajasi) bir muncha tezroq yuklanadi. Yuqori razresheniyadagi rasmlar yiriklashtirilganda ulardagi ma‘lumotlar aniq ko‗rinadi; ishlash unumdorligi oldingiday saqlanib qolinadi; faqat monitordagi tasvir maydoni kichrayadi. Ma‘lumotlar bazasi serveri tasvirlarning eng mos variantini foydalanuvchiga tavsiya etuvchi ma‘lumotlardan foydalanish darajasiga qarab avtomatik tarzda tanlaydi. Piramidali qatlam bo‗lmasa, u holda rastrli ma‘lumotlarni diskdan o’qish kerak hamda ularning hajmini kichraytirish lozim. Bunday holat tasvirni qayta ishlash deb nomlanadi va bu jarayon ArcGIS dasturini qayta ishga tushirish bilan amalga oshiriladi. Rastrli ma‘lumotlarni piramida qatlamlarida aks ettirish uchun bir marta tayanch nuqtalar orqali ro‗yxatga (transformatsiya) olinadi; ro’yxatga olingandan keyin rastrli tasvirdan vektorli tasvirlarni hosil qilishda asos sifatida foydalaniladi. Rastrli tasvir ma‘lumotlari qanchalik katta bo‗lsa, mutaxassisdan piramidalarni qayta hosil qilishda shuncha ko‗p vaqt talab etadi. Lekin bu jarayon keyingi ishlarimizni tezlashtirishga imkon beradi.
2.3. Obyektlarni raqamlash uchun qatlamlar sinfini yaratish a) yaratilgan papka ustiga sichqonchani o‗ng tugmasini bosib Персональной базе геоданных — Новый — Класс пространственных объектов tanlanadi
Shunday ketma-ketlik bo‗yicha obyektlar shape fayllari yaratilib, raqamlash olib boriladi (batafsil ko’rsatmalar keying qismlarda berilgan): 1) Aloqa yo’llari va temir yo’llar; Yo’l tarmoqlarini ham ikki turda tasvirlash mumkin, avtomobil va temir yo’llar chiziqli shaklda tasvirlansa, tunnellar, ko‗priklar hamda temir yo’l stansiyalari maydonli shaklda aks ettiriladi. a) chiziqli obyektlar; b) maydonli obyektlar; Maydonli obyektlar: Ko‗priklar, misol uchun jarlikdan, daryo va boshqa sun‘iy to’siqlar orqali o‗tadigan ko‗prik ko‗rinishidagi inshootlar maydonli obyektlar hisoblanadi. Tunnellar ham maydonli obyekt hisoblanadi (tunnellar kartada ko‗rsatilganda aloqa yo’llaridan keng bo‗lishi lozim). 2) Bino va inshootlar; 3) Maydonli obyektlar hududlari; a) kasalxonalar; b) avtobazalar; v) sport majmualari; d) savdo majmualari; e) oromgohlar; f) parklar; g) diniy muassasalar; h) stansiyalar va platformalar; i) qabristonlar; j) avtostansiyalar; k) fermer xo’jaliklari; l) korxona va zavodlar; m) sanoat zonalari; n) aeroportlar; o) o‗quv yurtlari hududlari va h.k.
ArcCatalog dasturi orqali baza osnovalarini yaratib chiqamiz
Yaratib bolgach esa Arcmap dasturi ga o’tamiz
Karta qoshilganidan song ushbu kartadagi malumotlarni chizishni boshlaymiz
Maydonli obyektlarni chizamiz
Chiziqli obyektlarni chizamiz
Shu asnoda kartani chizib kiritib olamiz
|
