I. Amaliy topshiriqni bajarish.
3.1-topshiriq. Atrof-muhitga ta’sirini baholash
Rivojlanayotgan hududining demografik imkoniyatlarini aniqlash.
Rivojlanayotgan hududning ekologik muvozanatni saqlashda uning demografik imkoniyatlari aniqlanadi. Hisoblashning yakuniy natijalari gistogramma sifatida ko‘rsatilishi, tahlil qilinishi va tavsiyalar berilishi lozim.
Umumiy tushunchalar
Rivojlanayotgan hududning ekologik muvozanatni bashorat qilish uchun uning demografik imkoniyatlari aniqlanadi.
Demografik imkoniyat - bu ekologik muvozanatni saqlash zarurligini hisobga olgan holda, ko'rib chiqilayotgan hududning resurslari hisobidan aholining eng muhim kundalik ehtiyojlarini qondirish sharti bilan, uning chegaralarida bo'lishi mumkin bo'lgan tuman aholisining maksimal soni.
Ikkinchisi, o‘z-o‘zini tartibga solish va uning asosiy komponentlarini ko‘paytirish, ya’ni atmosfera havosi, suv resurslari, tuproq qoplami, o‘simlik va hayvonot dunyosini ta’minlash mumkin bo‘lgan hududning tabiiy muhitining holati deb tushuniladi.
Agar hududdagi ekologik muvozanat buzilgan bo'lsa, ekologik inqiroz va hatto ekologik falokat paydo bo'lishi mumkin.
Hisoblash usuli
Hisoblash usuli - quyidagi tartibda ko'rib chiqilayotgan hududning oltita demografik imkoniyatlarini aniqlash va taqqoslashdan iborat.
1. Demografik imkoniyat, odamlar sanoat va fuqarolik qurilishi uchun mos bo'lgan hududlarning mavjudligiga qarab quyidagicha aniqlanadi:
(3.1)
bu yerda Tр – hudud maydoni, K1 - sanoat va fuqarolik qurilishiga yaroqliligi uchun eng yuqori ko‘rsatgichga ega bo‘lgan maydonning ulushini ko'rsatadigan koeffitsient (0,03 ... 0,06 oralig‘ida olinadi), H1 - tumanning ishlab chiqarish bazasi xususiyatiga qarab 1000 aholining hududiga taxminiy ehtiyoji (20...30 ga oralig‘ida olinadi). Bu ko‘rsatkich ko‘pincha yeng yuqori hisoblanadi. Biroq, tog'li hududlarda bu cheklangan bo'lib chiqishi mumkin va rivojlanish hududining demografik imkoniyatlarini aniqlaydi. Hududi kichik, ammo aholi zich joylashgan joylarda ushbu ko'rsatkichni sanoat va aholi uchun turlicha aniqlash maqsadga muvofiqdir.
|
