• L.M.Adilova
  • Asosiy xarakteristikalari.
  • Avtomatik boshqarish sistemalarining asosiy xarakteristikalarini hisoblash




    Download 280,07 Kb.
    Sana24.06.2024
    Hajmi280,07 Kb.
    #265384
    Bog'liq
    avtomatik-boshqarish-sistemalarining-asosiy-xarakteristikalarini-hisoblash




    AVTOMATIK BOSHQARISH SISTEMALARINING ASOSIY XARAKTERISTIKALARINI HISOBLASH




    D.A.Xa1matov
    Toshkent to‘qimachilik va yengil sanoati instituti dotsenti

    M.M.Usanov


    Toshkent to‘qimachi1ik va yengil sanoati instituti assisenti

    L.M.Adilova


    Toshkent to‘qimachilik va yengil sanoati instituti talabasi https://doi.org/10.5281/zenodo.7546905


    Annotatsiya: Ushbu maqolada avtomatik boshqarish sistemalarining vaqt va chastotaviy xarakteristkalari ko‘rib chiqilgan bo‘1ib, chastotaviy xarakteristikaga oid misollar hisoblangan.
    Kalit so‘zIar: xususiy hosila, differensial tenglama, impulsli o‘tkinchi funksiya, vazn funksiyasi.

    Xarakteristika (matematikada)- 1xususiy hosilalik differensial tenglamalar uchun bog‘liq maxsus oddiy differensial tenglama (xarakteristikalar teng1amasi)ning integral chiziqlari. Xarakteristika tushunchasi ixtiyoriy sondagi argumentli, chiziqsiz tenglama holda tenglamalar sistemasi uchun ham kiritiladi va o‘nli logarifmning butun qismi deb ham yuritiladi [1].




    Asosiy xarakteristikalari.


    Element yoki sistema kirishiga namunaviy signallar berib sistemaning xususiyatlarini xarakterlovchi turli xarakteristikalarni olish mumkin, ya’ni vaqt va chatotaviy xaraketristikalar.
    Vaqt xarakteristikalar 2 turga bo‘linadi:


    1. O‘tkinchi funksiya h(t)—bu sistemaning birlik impulsli signaldan olgan reaksiyasidir.

    Agar sistemaning uzatish funksiyasi ma’lum bo‘lsa, u holda o‘tkinchi funksiya quyidagi formula bilan aniqlanadi:





    1. Impulsli o‘tkinchi funksiya yoki vazn funksiyasi f(t)=m(t)—bu sistemaning birlik impulsli signaldan olgan reaksiyasidir [2].


    Agar sistemaning uzatish funksiyasi ma’1um bo‘1sa, u xolda o‘tkinchi funksiya quyidagi formula bilan aniqlanadi:



    Chastotaviy xarakteristkasi:
    ABSlarni tadqiq etishda chastotaviy xaraktrestikalar ham muhim rol o‘ynaydi. Bu xarakteristikalarni olish uchun sistema kirishiga garmonik sinusoidal signal beriladi. Natijada sistemaning chiqishida xuddi shu qonuniyat bilan o‘zgaruvchi, lekin amplitudasi va fazasi bo‘yicha farq qiluvchi signal xosil bo‘ladi.

    1 2

    Tizimning chastotaviy xarakteristikalarini olish uchun uzatish funktsiyasidagi “s” argumenti “jo” bilan almashtiriladi, bu erda m—chastota, j-mavhum son, yani,





    Chastotali xarakteristikalarning quyidagi turlari mavjud:



    1. Amplituda-fazaviy xarakteristika (AFX). AFXni olish uchun chastota 0—›m gacha o'zgarganda, U(m) va V(m) larning qiymatlari hisoblanadi va AFX grafıgi quriladi [3].





    1. Amplituda-chastotaviy xarakteristika (ACHX) quyidagi formula orqali aniqlanadi:

    A m) — U )+ ( ), u 0



    1. Faza-chastotaviy xarakteristika (FCHX) quyidagi formula orqali aniqlanadi:


    1. Logarifmik amplituda-chastotaviy xarakteristika (LACHX) quyidagi formula orqali aniqlanadi:

    L w) —— 20 lg A «i), db/ dek

    Yuqorida aytib o‘tilgandek, vaqt va chastotaviy xarakteristkalar orqali element yoki sistemaning kirishlariga na’munaviy signallar berib, sistemani xarakterlovchi turli xarakteristkalarini olishimiz mumkun. Ya’ni xususiy hosilalik differensial tenglamalar uchun bog‘liq mahsus oddiy differensial tenglamaning integrallining xususiyatlari (chiziqlarini) olamiz.




    Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati:



    1. M.Q.Bobojonov, X.G.Karimov Avtomatik boshqarish va rostlash nazariyasi asoslari .O‘quv qo‘llanma-2015.-357

    2. D.A.Xalmatov, O.X.Kadirov, Z.E.Iskandarov, T.X.Avezov, N.A.Niyazova “Texnologik jarayonlarni identifikatsiyalash va modellashtirish”. Darslik-2021.-253

    3. Ronald A. Rohrer. Introduction to Systems Theory. — Department of Electrical Engineering University of California, Berkeley, New York, 2012.-458s.

    Download 280,07 Kb.




    Download 280,07 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Avtomatik boshqarish sistemalarining asosiy xarakteristikalarini hisoblash

    Download 280,07 Kb.