Международный
научный
журнал
№
15
(100),
часть
2
«
Научный
импульс
»
Ноября
, 202
3
956
AVTOMOBIL ELEKTR VA ELEKTRON JIHOZLARI TUZULISHI, ULARGA TEXNIK XIZMAT
KO‘RSATISH VA TA’MIRLASH ISHLARI
Omonova Zuhraxon Adxamjon Qizi
Oltiariq 2-Son Kasb Hunar Maktabi.
Ishlab Chiqarish Ta'limi Ustasi
Annotasiya
:
Avtomobil elektr va elektron jihozlari tuzulishi, ularga texnik xizmat
ko‘rsatish va ta’mirlash ishlari xaqida ma’lumotlar berilgan.
Kalit so‘zlar:
Avtomobil elektr va elektron jihozlari, texnik xizmat ko‘rsatish, yuqori,
o'lchov, anjom, vosita, qurilma, saqlash, texnika.
Dunyo bo'ylab avtomobillar eng ko'p yo'lovchilar va yuk hajmi sonini olib yuradi turli
ishlab chiqarishni amalga oshiradi ularga mahsus jihozlarni o'rnatish bilan funksiyalar,
turmush tarzimizga,
madaniyatimizga, dam olishimizga xizmat qiladi, bir so'z bilan
aytganda, ajralmas bo'lagiga aylandi zamonaviy sivilizatsiyaning
bir qismi desak
adashmaymiz.
Avtomobillarni elektr va elektron jihozlari tuzilishi, ularga texnik xizmat ko‘rsatish va
ta’mirlash ishlari, avtomobil sohasidagi texniklarning o‘ziga xos bo‘lgan bir qismidir. Bu
sohada ish beruvchilar elektrik va elektronik sub'ektlarning nazorat va ta'mirlashini amalga
oshirishlari uchun xususiy bilimlarga ega bo‘lishlari kerak.
Elektr avtomobillar elektr energiyasidan foydalanadigan transport vositalaridir.
Ularning tuzilishi traditsionallaridan farqli bo‘lib, ularning elektrik motorlari, akselerator va
boshqalar kabi elektronik jihozlari mavjud. Elektr transport vositalari, akkumulyatorlar
yordamida energiyani saqlaydigan va elektrik motori orqali kuchlantiradigan qurilmalardan
iborat bo‘lgan.
Elektronik jihozlar esa, avtomobildagi barcha elektrikli va elektronikli
tizimlarni birlashtiradigan va nazorat qiladigan qurilmalardir.
Elektr energiya iste’molchilar sonining ko‘payishi, ularning quvvatini ortishi
avtomobillarda elektr ta’minot,
ishga tushirish, o‘t oldirish, yoritish tizimlarini
shakllanishiga olib keldi. Avtomobillarda turli xil nazorat-o‘lchov asboblari keng ko‘lamda
ishlatila boshlandi.Elektr ta’minot
tizimi generator, kuchlanish rostlagichi va
akkumulatorlar batareyasidan iborat. Juda uzoq muddat davomida avtomobillarda asosan
o‘zgarmas tok generatorlari ishlatildi. Elektron sanoatning rivojlanishi va bu sohada
erishilgan muvaffaqiyatlar avtomobillarda yarim o‘tkazgichli to‘g‘rilagichlarga ega bo‘lgan
o‘zgaruvchan tok generatorlarini ishlatish imkonini berdi. O‘zgaruvchan
tok generatorlari
o‘zgarmas tok generatorlariga nisbatan bir qator afzalliklarga ega bo‘lib, xususan ularning
ishlatish jarayonidagi ishonchlilik va chidamlilik darajasi ancha yuqori, o‘lchamlari nisbatan
kichik bo‘lgan holda katta quvvatga ega, tannarxi ancha past va hokazo.
