• 3.6-rasm.Klaviatura.
  • Klaviaturaning maxsus kalitlari______________ Maxsus kalit Maqsadi
  • -rasm. Umumiy kiritish va chiqarish qurilmalari5




    Download 14,92 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet43/389
    Sana13.06.2024
    Hajmi14,92 Mb.
    #263543
    1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   389
    Bog'liq
    Axborot-kommunikatsiya texnologiyalar va tizmlar. Dadabayeva R.A, Shoaxmedova N.X, Ibragimova L.T

    3.5-rasm. Umumiy kiritish va chiqarish qurilmalari5
    Bir qancha kiritish qurilmalari va ularning funksiyalami ко‘rib 
    chiqamiz:
    Klaviatura m a’lumotlar va buyruqlami kompyuter sistemasiga 
    kirituvchi eng mashhur va keng foydalaniladigan qurilmalardandir 
    (3.6-rasm).
    3.6-rasm.Klaviatura.
    Klaviatura printer mashinasining klaviaturasiga o ‘xshaydi. U 
    o‘z ichiga alifbo, raqamlar, maxsus buyruqlar va boshqa boshqarish 
    kalitlarini oladi. Uning asosiy maqsadiga odatda kursomi boshqarish 
    va funksiya kalitlarini o ‘z ichiga oladi.
    Funksiya kalitlari foydalanuvchiga tez-tez ishlatiladigan buy- 
    ruqlami kiritish va boshqarish kaliti esa ekran ko‘rsatiladigan
    5 J.B.Dixsit. “Fundamentals o f computer programming and IT” 2011. 6 p.
    58


    nui’lumotlami belgilash yoki ulami joyini o ‘zgartirish va kursorni 
    ko‘chirish uchun kerak. 3.1-jadvalda klaviaturaning maxsus kalitlari 
    ko‘rsatilgan
    Sichqoncha
    Sichqoncha belgilovchi qurilma. U qo‘lda ushlashga m o‘l- 
    jallangan qulay qutidir. U kursorni joylashuvini belgilash uchun 
    ishlatiladi. Harakat yo ‘nalishi esa sichqonchadagi g ‘ildrakcha yor­
    damida tanlash mumkin. G‘ildrakchaning qurollar va to ‘g ‘ri bur- 
    chaklari mavjud. Har bir g ‘ildirak yo‘nalishni aniqlaydi. Lining 
    masofasi shu pulslaming soni bilan aniqlanadi. Undan tashqari 
    sichqonchani belgilash tugmalari mavjud. 0 ‘ng tugma, chap tugma, 
    ikki marta o ‘ng tugma. Sichqoncha ekrandagi obyektlami ochish 
    yoki yopish uchun kerak 3.8-rasm.
    3.1-jadval.
    Klaviaturaning maxsus kalitlari______________
    Maxsus kalit
    Maqsadi
    Backspace kaliti
    K ursorni chap tarafida joylashgan obyektni o ‘chirish.
    Caps lock
    H arflam i kattalashtirish
    Del
    Kursorni o ‘ng tarafida ioylashgan obyektni o ‘chirish
    End
    Kursorni satr oxiriga olib obradi
    Enter
    Huijatni va kursorni xatboshiga o ‘tkazadi
    Esc
    Buyruqni bekor qiladi
    Home
    Kursorni qator boshiga k o ‘chiradi
    Ins
    Obyektni kiritadi
    Shift
    Tugmaning q o ‘shimcha fiinksiyalarini bajaradi. Harfiri 
    kattalashtiradi
    Space
    B o'shliq kiritadi
    Tab
    Ikki so‘z orasida katta b o ‘shliq kiritadi

    Download 14,92 Mb.
    1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   389




    Download 14,92 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    -rasm. Umumiy kiritish va chiqarish qurilmalari5

    Download 14,92 Mb.
    Pdf ko'rish