Axborot texnologiyalari universiteti samarqand filiali

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI 
TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI 
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT 
AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI 
SAMARQAND FILIALI 
KOMPYUTER INJINIRING MASOFAVIY TA’LIM 
FAKULTETI 
ELEKTRONIKA VA SXEMALAR 
LABARATORIYA ISHI 
 
Bajaruvchi: Xamidov Jonibek 
Tekshiruvchi: Hotam Mirzokulov. 
 
Samarqand-2023 
 

MAVZU:
KETMA-KET TEBRANISH KONTURINI TADQIQ 
ETISH. 
"Ketma-ket tebranish konturi" deb tavsif etilgan narsa odatda matematika, fizika 
yoki inzheneriya sohasida ishlovchi bo'lgan metod yoki modellardan biridir. U 
davlatni, harakatni, o'zgarishlarni, yoki boshqa bir qismining o'zgaruvchanliklarini 
tasvirlashda ishlatiladi. Bu turlar ketma-ketlik tushunchasi va o'zgarishlarni 
o'rganish uchun foydalaniladi. 
Bu so'zlar matematikada, qisqa ma'lumotlar aniqlashda, elektr to'plamlarni 
boshqarishda, fizikaviy modellashtirishda, kompyuter grafikasida, tibbiyotda, 
iqtisodiyotda va boshqa ko'plab sohalarda ishlatiladi. 
"Ketma-ket tebranish konturi"ning asosiy maqsadi bir qator muqobil qismlarni 
tushuntirish, ularga o'zgaruvchanlar uchun ta'sir etish va boshqa parametrlar orqali 
tahlil qilishni osonlashtirishdir. Bu usulni ishlatib, murakkab sistemalarni yoki 
jarayonlarni tushunish, boshqarish va mustahkamlash osonlashadi. 

"Ketma-ket tebranish konturi" yoki "qatlamalar orasidagi tebranish" tushunchasi 
matematikada aniq ta'riflangan emas, ammo ularning asosiy o'rtasida, qo'shimcha 
koeffitsiyentlarning yig'indisi yoki ko'paytmasi bo'yicha formulalar osonlik va 
qulaylik qo'shadi. Tez-tez ketma-ket tebranish konturi quyidagi formulalar orqali 
ifodalangan: 
Summa formulasi: 
Agar sizda n ta haqiqiy sonlar bo'lsa: a₁, a₂, ..., aₙ, unda ularning yig'indisi 
formulasi quyidagicha bo'ladi: 
Ko'paytma formulasi: 
Haqiqiy sonlar ketma-ket tebranish konturini ko'paytmasini topish uchun quyidagi 
formuladan foydalanish mumkin: 
O'rtacha qiymat formulasi: 
O'rtacha qiymat (ya'ni, boshqa deyil, har bir o'zgaruvchanning o'rtacha qiymati) 
formulasi quyidagicha ifodalangan: 
Bu formulalar quyidagi nuqtai nazarlarni eslatadi: 

Har bir formulada 
a
1
,
a
2
,..,
a
n
haqiqiy sonlardir. 

n 
sonlar soni bo'yicha summaga yoki ko'paytmaga yuridigan bo'lishi kerak. 

O'rtacha qiymat formulasi uchun 
n
sonlar soni kamida 1 bo'lishi kerak. 
Bu formulalarni foydalanib, berilgan sonlar to'plamining summasy, ko'paytmasi 
yoki o'rtacha qiymatini hisoblash mumkin.