156
Ko„plab brauzerlar
ActiveX qo„llashni o„chirishni ta‟minlaydilar, ammo
ko„plab foydalanuvchilar buni bilmaydilar.
Antivirus shlyuzlari siz va
sizning tarmog„ingizni
ActiveX viruslaridan himoya qiladi.
Foydalanuvchilar mashinalarida o„rnatilgan, lokal ishlovchi
antivirus dasturiy ta‟minoti hozirda ham disketlarda va boshqa olinuvchi
jamlagichlarda keltirilgan viruslardan himoyalaydi. Tarmoqda ishlovchi
antivirus dasturiy ta‟minoti tarmoqning normal ishlashi uchun zarur.
Tarmoq antivirus dasturiy ta‟minoti ikki shaklda taqdim etiladi:
elektron pochta serveri antivirusi va antivirus-shlyuz sifatida.
Server antivirusi elektron pochta serverlariga yuklanadi va pochta
jo„natmasini virus mavjudligiga tekshiradi (skanerlaydi). Ko„plab
bunday mahsulotlar xat oluvchiga yoki jo„natuvchiga virus bilan
zararlanganlik haqida ma‟lum bir xabar jo„natish
imkoniyatiga ega,
hamda mavzu bo„yicha axborot to„planmasini yoki xat tanasini filtrlashi
mumkin. Ko„plab server antiviruslari jamoaviy ishlash tizimlari:
Lotus
Notes, Microsoft Exchange, Novell GroupWise kabilar uchun
mo„ljallangan. Masalan,
Network Associates firmasining
McAfee Group
Shield dasturi
Microsoft Exchange serveri
bilan ishga tushuriladi va
nafaqat elektron pochtani, balki mos sozlashlarda foydalanuvchi
papkalarini ham skanerlash (tekshirish) imkoniyatiga ega.
Antivirus-shlyuzlar turli modifikatsiyalarda taqdim etiladi va turli
platformalar uchun baajariladi. Ularning ba‟zilari tarmoqda ishlaydi yoki
dasturiy ta‟minotning tarkibiy qismi hisoblanadi. Boshqalari
tarmoqlararo ekran tarkibida ishlaydi. Bunday mahsulotlarning umumiy
tomoni ma‟lumotlarni HTTP, FTP va SMTP protokollari bo„yicha uzatish
davrida skanerlash.
F-Secure firmasi tomonidan taqdim etilgan
Anti Virus for Firewalls
Check Point antivirus-shlyuzi
Software Technologies firmasi tomonidan
taqdim
etilgan Internetning OPSEC (Open Platform for Security)
platformasi uchun
CVP (Content Vectoring Protocol) protokolini
ta‟minlaydigan har qanday tarmoqlararo ekranga oson o„rnatiladi.
Platformaning tarmoqlararo ekrani antivirus shlyuzi orqali sozlangandan
so„ng, foydalanuvchilar o„z hoxishlariga ko„ra virusdan himoyalanishni
o„chira olmaydilar.
Ayrim hollarda server antivirusi siz foydalanayotgan elektron
pochta serveriga mos kelmaydi. Ko„plab tashkilotlar uchun bu muammo
emas, chunki ular elektron pochta orqali uzatiluvchi, keng tarqalgan
viruslarni aniqlash uchun
Sendmail filtridan foydalanadilar.
Unix, Linux
administratorlari o„z navbatida SMTP-trafikni skanerlovchi antivirus-
shlyuzlardan foydalanishlari mumkin.
157
Ko„plab dasturiy ta‟minot ishlab chiqaruvchilar o„z
mahsulotlarini
Internet orqali yuklash imkoniyati mavjud bo„lishi uchun odatda u yoki
bu ma‟lumotlarni siqish turidan foydalanadilar. Agar sizning antivirus
dasturingiz virusga ega bo„lgan arxivlarning asosiy turlarini aniqlay
olmasa, sizning himoya qobig„ingizdan osonlik bilan o„tib ketadi.
Melissa kabi makroviruslarga ham yengiltaklik bilan qarash kerak emas.
Agar foydalanuvchilar
Microsoft Office ilovalari bilan ishlasalar, ular
makroslarning bajarilishidan ogohlantiriladilar.
Axborot texnologiyalari
bo„yicha ko„plab mutaxassislar shuni ta‟kidlaydilarki, foydalanuvchi-
larning ko„pchiligi bu ogohlantirishlarni e‟tiborsiz qoldiradilar.
Microsoft Office dan foydalanuvchi korporatsiyalar makroviruslarni
aniqlovchi va yo„q qiluvchi mahsulotlarni tanlashlari kerak.
