• Axborot tizimi turlari
  • Umumiy ko rinish
  • Bunday tizimlarning ayrim misollari
  • Rivojlanish
  • E’tiboringiz uchun rahmat
  • Axborot tizimlarining ta’snifi




    Download 0.92 Mb.
    Sana27.03.2024
    Hajmi0.92 Mb.
    #179369
    Bog'liq
    Axborot tizimlarining ta’snifi
    Grammarway-2, 2-ma\'ruza, 1-ma\'ruza, 5-ma\'ruza

    Axborot tizimlarining ta’snifi

    36/23 xalqaro munosabatlar

    Akulov azamat

    Axborot tizimi tushunchasi

    • Axborot tizimi(AT)— axborotni saqlash, qidirish va qayta ishlash uchun mo ljallangan, axborotni ta minlovchi va tarqatuvchi(ISO/IEC 2382:2015) hamdaʻʼ tegishli tashkiliy resurslar (inson, texnik, moliyaviy va boshqalar) tizimidir AT axborotga ehtiyojmand odamlarni o z vaqtida to g ri ma lumot bilanʻʻ ʻʼ ta minlash , ya ni ma lum bir predmet doirasidagi aniq axborotga bo lgan ehtiyojniʼʼʼʻ qondirish, axborot tizimlarining faoliyat ko rsatish natijasi esa axborotʻ mahsulotlari— hujjatlar, axborot massivlari, ma lumotlar bazalari va axborotʼ xizmatlaridir.

    Axborot tizimi turlari

    • Axborot tizimi tushunchasi kontestga qarab turlicha talqin qilinadi. Axborot tizimini yetarlicha keng tushunish uning ajralmas tarkibiy qismlari ma lumotlar, apparat va dasturiy ta minot, shuningdek, xodimlar va tashkiliyʼʼ yordam ekanligini anglatadi. Axborot tizimini tor doirada tushunish uning tarkibini ma lumotlar, dasturlarʼ va texnik vositalar bilan cheklaydi. Ushbu komponentlarning integratsiyasi axborotni boshqarish jarayonlarini va oxirgi foydalanuvchilarning axborotni olish, o zgartirish va saqlashga qaratilgan maqsadli faoliyatini avtomatlashtirish imkoniniʻ beradi.

    Umumiy ko rinish

    • Silver va boshqalar(1995) dasturiy ta minot, apparat, ma lumotlar, odamlarʼʻ va protseduralarni o z ichiga olgan AT haqida ikkita fikrni taqdim etadi.ʻ Hisoblash mashinalari assotsiatsiyasi „Axborot tizimlari mutaxassislari biznes va boshqa korxonalarning axborot ehtiyojlarini qondirish uchun axborot texnologiyalari yechimlari va biznes jarayonlarini integratsiyalashga e tiborʼ qaratishadi“ deb ta riflaydi.

    Bunday tizimlarning ayrim misollari:

    • aqlli tizim
    • hisoblash platformasi
    • maʼlumotlar omborlari
    • qarorlarni qoʻllab-quvvatlash tizimi
    • korporativ tizimlar
    • korxona manbalari rejasi
    • ekspert tizimlari
    • geografik axborot tizimi
    • global axborot tizimi
    • boshqaruv axborot tizimi
    • multimedia axborot tizimi
    • jarayonni boshqarish tizimi
    • ijtimoiy axborot tizimlari
    • qidiruv tizimlari
    • iqtisodiy axborot tizimlari
    • ofisni avtomatlashtirish.

    Kompyuter (asoslangan) axborot tizimi oʻzining rejalashtirilgan vazifalarining bir qismini yoki barchasini bajarish uchun kompyuter texnologiyasidan foydalanadigan ATdir. Kompyuterga asoslangan axborot tizimlarining asosiy komponentlari:

    • Uskuna — bu monitor, protsessor, printer va klaviatura kabi qurilmalar boʻlib, ularning barchasi maʼlumot va maʼlumotlarni qabul qilish, qayta ishlash, koʻrsatish uchun birgalikda ishlaydi.
    • Dasturiy taʼminot — bu apparatga maʼlumotlarni qayta ishlashga imkon beradigan dasturlar.
    • Maʼlumotlar bazalari — bu tegishli maʼlumotlarni oʻz ichiga olgan bogʻlangan fayllar yoki jadvallar toʻplami.
    • Tarmoqlar — turli xil kompyuterlarga resurslarni taqsimlash imkonini beruvchi birlashtiruvchi tizim.
    • Protseduralar — bu yuqoridagi komponentlarni maʼlumotlarni qayta ishlash va afzal qilingan natijani ishlab chiqarish uchun birlashtirish buyruqlari.

    Rivojlanish

    • Yirik tashkilotlardagi axborot texnologiyalari boʻlimlari biznesda axborot texnologiyalarini ishlab chiqish, foydalanish va qoʻllashga kuchli taʼsir koʻrsatadi. Axborot tizimini ishlab chiqish va undan foydalanish uchun bir qator metod va jarayonlardan foydalanish mumkin. Koʻpgina ishlab chiquvchilar ATni tizimli ravishda bosqichma-bosqich ishlab chiqish uchun tizimni ishlab chiqish hayotiy sikli(SDLC) kabi tizim muhandisligi yondashuvidan foydalanadilar. Tizimni ishlab chiqish hayotiy siklining bosqichlari rejalashtirish, tizim tahlili va talablar, tizimni loyihalash, ishlab chiqish, integratsiya va sinovdan oʻtkazish, amalga oshirish va ekspluatatsiya qilish va texnik xizmat koʻrsatishdan iborat. Yaqinda olib borilgan tadqiqotlar butun inson ishtirokchilarining oʻzlari tomonidan tashkilot ichida bunday tizimlarning doimiy, jamoaviy rivojlanishini taʼminlash[32] va oʻlchashga qaratilgan[33]. Axborot tizimi uyda (tashkilot ichida) yoki autsorsing orqali ishlab chiqilishi mumkin. Bunga ayrim komponentlarni yoki butun tizimni autsorsing qilish orqali erishiladi.[34] Bunda muayyan holat bu rivojlanish guruhining geografik taqsimoti (offshoring, global axborot tizimi) hisoblanadi.

    E’tiboringiz uchun rahmat


    Download 0.92 Mb.




    Download 0.92 Mb.