|
Badiiy matnni lingvistik tahlil qilish usullari va tamoyillari contents enter Title Enter Title
|
| Sana | 29.03.2024 | | Hajmi | 5.7 Mb. | | #180575 |
Bog'liq 1-amaliy Til o\'qitish darslarida o\'rganuvchining mustaqilligini qo\'llab-quvvatlash, Зулфия 2022, zamonaviy-jamiyatda-muloqot-madaniyati-va-uning-xususiyatlari, AnyScanner 09 29 2023, 2 5411265270876487234, 1-topshiriq, MAQOLA KASB-HUNAR MAKTABI YOSHLAR HAYOTIDA ROLI, Differensial geometriya mustaqil ish topshiriqlari
Kadamova Munira
Badiiy matnni lingvistik tahlil qilish usullari va tamoyillari
CONTENTS
Enter Title
1
Enter Title
4
Enter Title
2
Enter Title
5
Enter Title
3
Insoniyat xayotini kommunikativ faoliyatsiz, ya'ni bir-birlari bilan til orqali o`zaro munosabatsiz tasavvur qilish qiyin. Shaxsning belgisi sifatida uni хarakterlovchi yoshi, jinsi, ma'lumoti, kasbi, ijtimoiy kelib chiqishi xududi,
xamda millatidan qat'iy nazar, qanday bo`lmasin, biz doim, biror narsani bilishga va bilib olgan narsalarimizni asrab- avaylashga, yodda saqlab qolishga urinamiz.
Boshqacha qilib aytganda til vositasida aktiv kommunikativ (aloqa) faoliyat bilan shug`illanamiz
Enter Title
PART
1
Kommunikativ faoliyatning ayrim aspektlari yoki ko`rinishlari
ko`pincha avtomatik tarzda namoyon bo`lsa, ayrimlari maxsus o`rganish, ta'lim
prosessida o`zlashtiriladi. So`z san'atiga o`rgatish, juda ko`p mutaxassislarning
sa'i-xarakatlari bilan amalga oshiriladi.
Shu jixatdan "Matnning lingvistik tahlili"
kursining asosiy maqsadi bo`lg`uvsi filolog-o`qituvchilarni badiiy asarning
moxiyatini tushunishga va undagi g`oyaviy-estetik, tarbiyaviy xamda uning o`quvchiga emotsional ta'sirini, asar zamirida yotgan eng muxim voqeliklarni anglab olishga qaratilgandir
Enter Title
PART
2
Badiiy nutq yozma formada nomoyon bo`ladi. Uning og`zaki ko`rinishi esa (aktyor yoki biron kimsa tomonidan o`qilgani) yozma formaga nisbatan ikkilamchi yoki bevosita xarakterga ega. Bu forma matn o`qiyotgan shaxs bilan chambarchas bog`liq bo`lib, uning o`zgarishi bilan u xam o`zgaradi. Badiiy nutqning birligi yoki boshqacha qilib aytganda mezoni- bu tugal xabar ifodalovchi bir butun, badiiy jixatdan nixoyasiga yetgan asardir.
添加标题
02 Enter Title
Enter Subtitle
01 Enter Title
Enter Subtitle
Tildagi mavjud xar qanday funktsional uslub tomonidan ifoda etilayotgan xabar kabi badiiy asar matnni ham nutq aktining birin-ketin keluvchi tanlam majmuasi deb qarash mumkin. Bu esa o`z navbatida bir qator obektiv va subektiv, shaxsga aloqador bo`lgan faktorlar bilan izohlanadi. Tilga olib o`tilgan faktorlarning tasiri ko`proq ikki xil nutq doirasida, yani xar kungi og`zaki va badiiy nutqda namoyon bo`ladi.
Enter Title
PART
3
Tashqi olamdan kirib kelayotgan xamma axborotni biz ma'lum ichki kechinmalar bilan qabul qilamiz va voqealarning qaytalanishi, takrorlanib kelayotganda ular o`rtasida aloqani mustaxkamlaydi, kechinmalarni bir-biriga bog`laydi. Shunday qilib, kishi ongida ichki kechinmalar va ma'lum ma'no tashuvchi axborot o`rtasida bir-biriga mutanosiblik paydo bo`ladi va ichki
kechinmalar axborotning manba'iga yoki tashuvchisiga aylanadi
Ijodkor esa, ijod paytida o`zini o`rab turgan dunyoni bilishi va tushuntirishi uchun ichki kechinmalarini o`z dunyoqarashi orqali tahlil qiladi. Badiiy asar, shunday qilibbu san'atkor, ijodkor tomonidan tanlab olingan borliqning bir qismi bo`lib va bu qismni yozuvchi tomonidan mushoxada etilishidir. Borliqning bir qismi, ''uchastkasi" sifatida uning xoxlagan tomoni olinishi mumkin. Uning tasviri badiiy asarni mavzusini tashkil qiladi.
1
2
3
4
Click here to add content of the text, and briefly explain your point of view.
Click here to add content of the text, and briefly explain your point of view.
Badiiy nutq stilistikasi ya'ni uslubi uchun muallif tomonidan ishlayotgan til vosita va to`qimalarning o`ziga xosligi, individualligini hamda ularni qay yo`sinda namoyon bo`lishi muximdir. Matnning lingvistikasi uchun esa, matnni tashkil etuvchi kategoriyalar va ularning tarkibi hamda bu kategoriyalarni matn ichidagi o`zaro hamkorligi va ma'lum
maqsadga yo`naltirilganligi, matnning tipologiyasini yaratish, qolaversa, bu tipologiya ichida badiiy matnni o`rnini aniqlash kabi masalalar muximdir.
Enter Title
PART
4
Hozirgi paytda MLT bilan shug`ullanuvchi oqim "Yangi kritisizm (New Criticizm) nomi bilan shuxrat qozongan. Til vositalarini saralash ustidan nazorat qilib borish matn tahlilining aspektlaridan biri. Ana shu aspekt asosida til birliklarini badiiy adabiyot uslubida tanlash imkoniyatlari xam xar xil bo`ladi. Turli til matnlardagi til ifoda vositalarining tanlanishi va qo`llanishidagi potensial xamda amaliy imkoniyatlarni kuzatish tekshirib chiqish tahlilning maqsad va vazifasini belgilaydi.
Enter Title
PART
5
Matnning adabiy tahlilida quyidagi maslalarga aloxida e'tibor berilishi
lozim:
1. Badiiy matn tahlilida tasvirlangan voqelik va shu voqelikka
yozuvchining munosabati aniqlanadi. Masalan: Alisher Navoiyning "Farxod va
Shirin" dostonida olijanob fazilatlarini ulug`lash, adolat va xalqparvarlik, do`stlik
va qaxramonlik, muxabbat erkinligi va unga sadoqati asarni g`oyaviy mazmunini
tashkil qiladi. Asarda Xisrav, Yosumon kabi yovuz kuchlar bilan Farxod, Shirin,
Mexinbonular o`rtasidagi kurash ko`rsatiladi. Shoir Farxod, Mexinbonu,
Shirinlarning barcha xarakatlariga xayrixoxlik bildiradi. Shoxni adolatli
bo`lishiga undash g`oyasini ilgari suradi.
2. Tahlilda asarning mazmuniga xam shakliga xam berish va mazmunning yetakchi rolini ta'kidlab o`tish zarur. 3. Asar tahlilida obrazlar asarning umumiy mazmuni bilan bog`liq xolda o`rganiladi. 4. Asar syujeti va kompozisiyasini o`rganish xam adabiiy tahlilning asosiy vazifasidir. Badiiy asardagi mavzu, obraz, til, kompozisiya, muayyan g`oyani ifodalaydi. Mavzu va g`oyaning aktualligi va xalqchiligi, mazmun va shaklning o`zaro mosligi, obrazning tipikligi va xaqqoniyligi syujet va kompozisiyaning pishiqligi, badiiy tilning tasviriyligi va ekspressivligi adabiy tahlil jarayonida aniqlanadi.
|
| |
