Bajardi: Idiyev U. Tekshirdi : Shakarov A

Bog'liq
1-mustaqil ish1

Mavzu:“Axborot texnologiyasi. Xavfsizlikni ta’minlash usullari. Elektron imzolar qo‘llanishini ta’minlash uchun IUT xizmatlari spesifikatsiyasi.”. O‘zbekiston Davlat standarti. O’zDSt ISO/IEC 15945:2002.

1. Elektron raqamli imzoni yaratishda algoritmlar tahlili
Mazkur ish kriptografiyaning muhim vazifalaridan biri - elektron raqamli imzoga bag‟ishlangan. Elektron raqamli imzo (ERI) biror hujjatning muallifini bir qiymatli o‟rnatish uchun zarur. ERI biror hujjat yoki shartnomaning haqiqiyligini ta‟minlovchi oddiy imzoning analogidir. Ushbu ishda RSA, ElGamal va DSA algoritmlarining afzalliklari va kamchiliklari qarab chiqilgan
Mazkur ish kriptografiyaning muhim vazifalaridan biri – elektron raqamli imzoga bag‟ishlangan. Elektron raqamli imzo (ERI) biror hujjatning muallifini bir qiymatli o‟rnatish uchun zarur.
Elektron raqamli imzo — Elektron hujjatdagi mazkur elektron hujjat axborotini elektron raqamli imzoning yopiq kalitidan foydalangan holda maxsus oʻzgartirish natijasida hosil qilingan hamda elektron raqamli imzoning ochiq kaliti yordamida elektron hujjatdagi axborotda xatolik yoʻqligini aniqlash va elektron raqamli imzo yopiq kalitining egasini identifikatsiya qilish imkoniyatini beradigan imzo.

Qonunda talab etilgan shartlarga rioya etilgan taqdirda elektron raqamli imzo qogʻoz hujjatga shaxsan qoʻyilgan imzo bilan bir xil ahamiyatga egadir. Elektron maʼlumotlarni kriptografik oʻzgartirish natijasida hosil qilingan belgilar ketma-ketligi. Elektron raqamli imzo maʼlumotlar blokiga qoʻshib qoʻyiladi va blokni qabul qiluvchiga, manbani va maʼlumotlarning butunligini tekshirish hamda soxtalashtirishdan muhofazalanish imkonini beradi. Hozirgi kunga kelib, ayrim mamlakatlar qonunchilik yoʻli bilan raqamli imzodan foydalanishni layoqatliligini qonunlashtirib qoʻyganlar. Elektron raqamli imzo kalitlari sertifikatlari roʻyxatga olish markazlari tomonidan beriladi.
Yangi pochta qutisini ochish sahifasi ochiladi. Bu sahifada yangi ochilayotgan qutining egasi haqidagi ma’lumotlar kiritiladi.
Bunda quyidagi ma’lumotlar kiritiladi: Имя – Ismingiz Фамилия – Familiyangiz Деньрождения – tug‘ilgan kun, oy va yilingiz Город – siz yashaydigan shahar (to‘ldirish shart emas). Shahar nomining dastlabki harflarini kiritishingiz bilan mayl.ru xizmati bazasiga kiritilgan shaharni va davlatlarning to‘liq nomi taklif qilib turiladi. Taklif qilingan shaharni tanlasangiz, matn bloki avtomatik tarzda to‘ldiriladi.

1. «Axborot erkinligi prinsiplari va kafolatlari» O‘zbekiston Respublikasining qonuni. Toshkent shahri, 2003 yil, 6 fevral.
2. EHM va ma’lumotlar bazasi uchun dasturlarni huquqiy muhofazalash haqidagi» O‘zbekiston Respublikasining qonuni. Toshkent shahri, 1994 yil, may.
3. «Elektron hisoblash mashinalari uchun yaratilgan dasturlar va ma’lumotlar bazalarining huquqiy ximoyasi to'g'risida». O'zbekiston Respublikasining konuni. 1994 yil 5 may. Toshkent.
4. «Xududiy axborotlash markazlarida, bosh axborotlash markazlarida axborotni muxofaza etish hamda axborot but saklanishi uchun mansabdor shaxslar javobgarligi koidalari». O'zbekiston Respublikasi markaziy banki, № 10, 1996 yil 30 aprel.
5. “Axborot texnologiyasi. Xavfsizlikni ta’minlash usullari. Axborot texnologiyalari xavfsizligini baholash metodologiyasi”. O‘zbekiston Davlat standarti. O’zDSt ISO/IEC 18045:2008.
6. Ochiq kalitlar infratuzilmasiga qo‘yiladigan talablar. O‘zbekiston Respulikasi maxsus texnik reglament. Toshkent. 2013.
7. “Axborot texnologiyasi. Xavfsizlikni ta’minlash usullari. Axborot xavfsizligini boshqarish tizimlari. Sharh va lug‘at.”. O‘zbekiston Davlat standarti. O’zDSt ISO/IEC 27000:2014.

Download 63,28 Kb.