Rentabellik daromadlilik, foydalilik degan ma’noni anglatadi. Rentabellik ko‘rsatkichi foizlarda aniqlanadi.
Bozor iqtisodiyoti sharoitida rentabellikning ko'pgina turlari mavjud bo'lib, quyida ulaming eng asosiylariga e’tibor qaratiladi:
Mol-mulk rentabelligi:
Rm= Sof foyda*100%/ Balans jami.
Investitsiya rentabelligi:
R = Sof foyda*100%/ (0‘z sarmoyasi+uzoq muddatli majburiyatlar).
Tannarx rentabelligi:
R = Sof foyda* 100%/ Ishlab chiqarish xarajatlari.
Mahsulot rentabelligi:
R„.h= Yalpi foyda* 100 %/Sotishdan tushgan sof tushum.
Korxona iqtisodiy nochorligini aniqlash ko‘rsatkichlari
Ko‘rsatkichlar
|
Aniqlash tartibi
|
Me’yoriy
chegara
|
Nochorlik
belgisi
|
Korxonaning to'lov layoqati
|
Joriy aktivlar (jami)
K,=
Muddati kelgan to'lov majburiyatlari
|
2-3
|
K,<2
|
Korxonaning
moliyaviy
mustaqillik
darajasini
baholash
|
O'z mablag'lari manbayi
Km=
Jami mulk
|
50%
|
Km<50 %
|
Uzoq muddatli aktivlar va joriy aktivlar hamda moddiy aylanma mablag'lami manbalashning holati
|
Oborot mablag'lari naqdligi- Moddiy zaxiralar
O'z mablag'lari + Uzoq muddatli qarz kapitali - Moddiy zaxinlar
O'z mablag'lari +Uzoq muddatli qarz kapitali +qisqa muddatli qarz kapitali - Moddiy zaxiralar
|
Ortiq-
chalik
|
Yetish-
movchilik
|
O'z va qaiz mablag‘lari orasidagi nisbat darajalari
|
O'z mablag'lari
Ka=
Qarz mablag'lari
|
2 dan ortiq
|
2 dan kam
|
Aktivlar, kapital va majburiyatlar rentabelligi
|
Sof foyda
Kr=
Aktiv, kapital, majburiyat
|
Kr>0
|
0 dan kichik
|
Ishlab chiqarish quvvatlaridan haqiqiy foydalanish darajalari
|
Ishlab chiqarish quvvatining haqiqiy darajasidagi mahsulot hajmi
Kf=
Texnik loyiha bo'yicha ishlab chiqarilishi mumkin bo'lgan hajm ko'rsatkichi
|
Kf=l>0
|
Kf=l<0
|
Asosiy va nomoddiy aktivlaming holat
ko'rsatkichlari
|
Asosiy vosita va nomoddiy aktivlaming eskirish qiymati Kz=
Asosiy vosita va nomoddiy aktivlaming boshlang'ich qiymati
|
Ks>0,5
|
Ks>0,5
|
Muddati o'tgan qarz majburiyat- larining holati
|
Muddati o'tgan majburiyatlar Kd/kJami majburiyatlar
|
Kd/k<0,5
|
Kd/k>0,5
|
BO‘LIM MAVZULARI YUZASIDAN
NAZORAT SAVOLLARI
Moliyaviy hisobotning ahamiyati nimada?
Moliyaviy hisobotni tuzish tartibi haqida nimalami bilasiz?
Inventarizatsiya deb nimaga aytiladi?
Choraklik va yillik moliyaviy hisobot qaysi muddatlarda taqdim qilinadi?
Konsolidatsiyalangan moliyaviy hisobot qaysi subyektlar tomonidan tuziladi?
Korxona moliyaviy holatiga baho berishda qanday ko'rsatkichlar foyda- laniladi?
Korxonaning toiovga layoqatlilik darajasi qanday aniqlanadi?
Korxonaning moliyaviy mustaqillik darajasi qanday aniqlanadi?
Rentabellik nima?
Mahsulot rentabelligi qanday aniqlanadi?
BO‘LIM MAVZULARI YUZASIDAN
TEST SAVOLLAKI
Hisobot -bu ...
Korxona xo‘jalik faoliyatlarining yakuniy natijasi
Tahlil, nazorat
Sarhisoblik
Korxona, birlashmalaming ish natijalari
Korxonaning to‘lov qobilyati qaysi formula orqali aniqlanadi?
Pul mablag 'lari
’ Korxonaning qisqa muddatli majburiyati Rentabellik
Korxonaning uzoq muddatli qarzlari
Daromadlar ' Xarajatlar Yalpi daromad ' Sof tushum
Korxonaning moliyaviy qaramlik (Km) koeffitsienti qanday aniqlanadi?
Km
Km
Km D Km
Xususiy /capital (XKj
Qarz kapital (QK)
Xususiy kapital (XK)
Aktivlarning o'rtacha yillik qiymati Qarz kapital (QK)
Xususiy kapital (XK)
Sofaylanma kapital
Sof tushum
Pul oqimi to‘g‘risidagi hisobotda pul mablag‘lari oqimi qanday tavsiflanadi?
Moliyaviy faoliyat, hisobot
Operatsion faoliyat, investitsion faoliyat
Investitsion faoliyat
Asosiy faoliyat
Moliyaviy faoliyat - bu ...
Tovar yoki moliyaviy instrumentlami kelajakda jo‘natish va hisob-kitob qilish.
Bu tovarlami kelishilgan muddat ichida belgilangan miqdorda mukofot to’lash.
Korxonaning xususiy kapitali, qarzlari hajmi va stnikturasida o’zgarish hosil bo'ladi.
Hisob-kitob qilish bo’yicha oldi-sotdi to'g'risidagi bitim.
Dividend daromad normasi q an day aniqlanadi?
. D + IC-C)
Aksiya daromad normasi = q
Tpy _ Bir aksiyaga to'g'ri keladigan dividend
Bir aksiyaga to‘g‘ri keladigan soffbyda
„„ Bir aksiyaning bozor qiymati C BF = : AF
D. ABQ
Aksioyner /capital qiymati
Oddiy aksiyalarga
BO‘LIM MAVZULARI YUZASffiAN
AMALIY MASHG‘ULOTLAR
t о p s h i r i q.
Xususiy kapitalni hisobga olish bo‘yicha buxgalteriya yozuvlari.
|
|
Summasb
|
Schyotlar
|
Asos
|
t.r
|
Xo‘jalik muomalalalining mazmuni
|
so’m
|
bog’lanishi
|
bo’luvchi
|
|
|
|
D-t
|
K-t
|
hujjatlar
|
1
|
Mas’uliyati cheklangan jamiyat (MChJ)da ta’sis hujjatlarida ko'zda tutilgan ustav kapitali tasdiqlandi
|
1800000
|
|
|
|
2
|
Aksiyadorlik jamiyatida ta’sis hujjatlarida ko’zda tutilgan ustav kapitali shakllantirildi
|
2000000
|
|
|
|
3
|
Davlat korxonalarida ustav kapitali
shakllantirildi:
a) asosiy vositalar qiymatiga
|
3000000
|
|
|
|
|
b) nomoddiy aktivlar qiymatiga
|
1200000
|
|
|
|
|
c) materiallar qiymatiga
|
600000
|
|
|
|
|
d) pul mablag’lari summasiga
|
800000
|
|
|
|
4
|
MChJda foydaning bir qismi ustav kapitalini ko'paytirishga yo’naltirildi
|
300000
|
|
|
|
5
|
MChJda ta’sischilarga ulushi qaytarildi
|
400000
|
|
|
|
6
|
Rezerv kapitali mulk qiymatini qayta
|
|
|
|
|
|
baholash natijasida ko‘paydi:
asosiy vositalar (transport)
nomoddiy akdvlar (EHM prog- rammalari)
o'matiladigan asbob-uskunalar
tugallanmagan qurilish
uzoq muddatli investitsiyalar (qimmatli qog'ozlar)
|
400000
350000
320000
300000
150000
|
|
|
|
7
|
Rezerv kapitali mulk qiymatini qayta baholash natijasida kamaydi:
asosiy vositalar (transport)
nomoddiy aktivlar (EHM programmalari)
o'matiladigan asbob-uskunalar
tugallanmagan qurilish
uzoq muddatli investitsiyalar (qimmatli qog'ozlar)
|
200000
150000
120000
800000
60000
|
|
|
|
8
|
Asosiy vositalar (transport) eskirishi qayta baholandi:
qiymati oshirilganda
qiymati kamaytirilganda
|
40000
20000
|
|
|
|
9
|
Ta’sis hujjatlariga muvofiq joriy yilning taqsimlanmagan foydasi rezerv kapitaliga yo'naltirildi
|
300 000
|
|
|
|
10
|
Aksiyadorlik jamiyatini tugatish natijasida rezerv kapitali hisobidan ta’sis- chilarga dividend hisoblandi
|
220 000
|
|
|
|
11
|
Tekinga olingan asosiy vositalar (mebellar) kirim qilindi
|
1 600 000
|
|
|
|
12
|
Tekinga olingan o'matiladigan asbob- uskunalar kirim olindi
|
1 200 000
|
|
|
|
Topshiriqni bajarish uchun qo'shimcha ma’lumotlar: Quyidagi schyotlarda qoldiqlar bo'Igan: 0160- schyot — 1200000 so‘m, 0430- schyot - 800000 so‘m, 0610- schyot - 600000 so‘m, 0710- schyot - 900000 so‘m, 0810-schyot - 1100000 so‘m, 87710- schyot - 8 400000 so‘m, 4610- schyot - 3 800000 so‘m.
Quyidagilami bajarish talab edladi:
Yuqoridagi xo'jalik muomalalariga schyotlar bog'lanishim ko'rsating (buxgalteriya provodkasini tuzing).
|
