| E = Eex + Eu + Ek + Em + Est , (2.1.12)
bu erda Eex = Aex (grad φ)2–almashinuv energiyasi; Eu = Kusin2 φ–(plyonkaning temperaturasi bilan kiritilgan) engil magnitlanish o`qi yo`nalishini beruvchi bir o`qli magnitli anizotropiya energiyasi; Ek = K f(φ, α1, α2, α3)–alohida kristallning kristallografik anizotropiya energiyasi (kristallardagi anizotropiya o`qi plyonki tekisligiga tasodifiy shaklda yo`nalgan deb hisoblanadi); Em =-HM cos (φ, θ)–magnitli (zeeman) energiyasi, Est =-½ HstM–tasodifiy maydon energiyasi; Aex–almashinuv doimiysi, Ku–bir o`qli anizotropiya doimiysi, K–kristallografik anizotropiya doimiysi, α1, α2, α3–alohida kristallik kristallografik anizotropiya o`qini aniqlovchi eyler burchaklari, Hst–magnitlanishning fazoviy variatsiyasiga (div M ≠ 0 ga), olib keluvchi tasodifiy maydon, φ va θ burchaklar mos ravishda lokal magnitlanish yo`nalishini beradi va qo`yilgan magnit maydoni yo`nalishi N ni beradi. Plyonkaning bir o`qli anizotropiya tekturasi bilan kiritilgan o`q (engil o`q) laboratoriya koordinat sistemasidagi x-o`qi bo`ylab yotadi, og`ir o`q-u o`qi bo`ylab, plyonka sirtiga normal z–o`qi bo`ylab va magnitlanishning lokal vektori faqatgina x va u o`qlar bo`ylab komponentalarga ega bo`ladi deb hisoblanadi.
Sistemaning turg`un holati standart variatsiya usuli bilan tadqiq etish, Ku > K >> KuN -1/2 ( bu erda N–plyonkaning birlik yuzzasiga to`g`ri keluvchi kristallitlarning soni) shart bajarilganda plenkaning magnitlanish jarayonida uning tekisligida sistema energiyasining minimumga erishishini ko`rsatdi, qachonki, lokal magnitlanish vektori azimutal burchagi φ o`rtacha magnitlanish vektori yo`nalishi bo`ylab koordinataga bog`liq bo`lgan ma`lum bir davriy funktsiya bilan ifodalanadi, bunda M vektor azimuti modulyatsiya davrining maydonga bog`lanishi quyidagi ifoda bilan aniqlanadi:
d = 2 π [Aex /K uh(θ)]1/2 , (2.1.13)
bu erda h(θ) = h cos (θ – φo) + cos 2φo, h = H/Hk = HMs /2Ku, φo – Ms magnitlanishning o`rtacha yo`nalishi va yengil o`q (X - o`qi) orasidagi burchak.
Yuqoridagi ifodadan, chunonchi, plenkaning qiyin o`q bo`ylab (θ = π/2, φo = π/2 bo`lganda) magnitlanishida quyidagi ifoda kelib chiqadi:
d = 2π (Aex/Ku )1/2(MsH/2Ku – 1)-1/2 , (2.1.14)
ya`ni ushbu magnitlanish geometryasida lokal magnitlanish vektori azimuti modulyatsiya davri maydonning oshishi bilan kamayadi, bu esa α-Fe2O3:Ga i FeBO3:Mg kristallarda eksperimental kuzatiladigan MMS davrining maydonga bog`lanishi bilan mos keladi [17].
|
