Chiqilgan original at&t unix loyihasi gʻoyalariga asoslangan. Unix tizimining yuzaga kelishida Multics operatsion tizimining taʼsiri katta boʻlgan

Unix dastlab 1960-yillarning oxirida Bell Labs xodimlari, xususan, Ken Tompson, 
Dennis Ritchi va Duglas Makilroy tomonidan ishlab chiqilgan. 
1969-yilda Ken Tompson 70-yillarning minikompyuterlar uchun Multics gʻoyasini 
amalga oshirish uchun yangi operatsion tizimning birinchi versiyasini avval boshida 
oddiyroq apparat (DEC PDP-7)da yozdi. Ushbu versiya 1-nashr (Edition 1) deb 
nomlangan va birinchi rasmiy versiya edi. Barcha Unix ilovalarining tizim vaqti 
1970-yil 1-yanvardan boshlab hisoblanadi. 
Tizimning birinchi nomi UNICS sifatida qisqartirilgan Uniplexed Information and 
Computing Service edi. Bu nom 1970-yilda Multicsga oʻxshab berilgan. Ammo 
oxir-oqibat operatsion tizim Unix nomi bilan mashhur boʻldi. 
Unix tizimining birinchi versiyalari assembler tilida yozilgan va oʻrnatilgan yuqori 
darajali kompilyatorga ega emas edi. Taxminan 1969-yilda Ken Tompson Dennis 
Ritchi yordamida Bi (B) tilini ishlab chiqdi va tadbiq etdi. Bu til 1966-yilda ishlab 
chiqilgan BCPL tilining soddalashtirilgan (minikompyuterlarda amalga oshirish 
uchun) versiyasi edi. Bi, BCPL kabi, talqin qilingan til edi. 1972-yilda Unixʼning Bi 
tilida qayta yozilgan ikkinchi nashri chiqdi. 1969-1973-yillarda Bi asosida Si (C) 
deb nomlangan kompilyatsiya qilingan til ishlab chiqilgan. 
1973-yilda Unixʼning uchinchi nashri oʻrnatilgan C kompilyatori bilan chiqdi. Oʻsha 
yilning 15 oktyabrida tizimning toʻrtinchi nashri yadrosi C tilida qayta yozildi 
(Multics tizimi ruhida, shuningdek, PL/1 yuqori darajadagi tilda yozilgan). 1975-
yilda beshinchi nashri C tilida butunlay qayta yozib chiqildi. 
1974-yildan beri Unix universitetlar va akademik muassasalarga tarqaldi. 1975-yilda 
Bell laboratoriyalaridan tashqarida ishlab chiqilgan yangi versiyalar paydo boʻldi va 
tizimning mashhurligi ortdi. Shuningdek, 1975-yilda Bell labaratoriyasi oltinchi 
nashrini chiqardi. 
1978-yilga kelib, tizim 600 dan ortiq mashinalarga, birinchi navbatda, 
universitetlarga oʻrnatildi[4]. Yettinchi nashr Unixning yagona soʻnggi versiyasi edi. 

Aynan u yerda zamonaviyga yaqin buyruqlar satri tarjimoni boʻlgan „Bourne shell“ 
mavjud edi. 
1980-yillarning boshida Bell labaratoriyasiga egalik qilgan AT&T Unix qiymatini 
tan oldi va operatsion tizimning tijorat versiyasini yaratishni boshladi. 1982-yilda 
sotuvga chiqarilgan ushbu versiya UNIX System III deb nomlandi va tizimning 
yettinchi versiyasiga asoslangan edi. 
Biroq, 1956-yilda AQSh hukumati tomonidan kiritilgan taqiq tufayli kompaniya 
Unixʼni tijorat mahsuloti sifatida ishlab chiqishni bevosita boshlay olmadi. Adliya 
departamenti AT&T kompaniyasini telefon va telegraf tarmoqlari va uskunalari 
bilan bogʻliq boʻlmagan faoliyat bilan shugʻullanishni taqiqlovchi shartnoma 
imzolashga majbur qildi. Unixʼni hali ham tijorat mahsulotlari darajasiga oʻtkazish 
imkoniyatiga ega boʻlish uchun kompaniya operatsion tizimning dastlabki kodini 
baʼzi oliy oʻquv yurtlariga berdi va kodni juda liberal shartlar ostida litsenziyaladi. 
1973-yil dekabr oyida Berkli universiteti birinchilardan boʻlib manba kodini oldi[5]. 
1978-yildan beri Berkli universitetida yaratilgan BSD Unix oʻz tarixini boshlaydi. 
Uning birinchi versiyasi Unixʼning oltinchi nashriga asoslangan edi. 1979-yilda 
yettinchi nashrga asoslangan 3BSD deb nomlangan yangi versiya chiqdi. BSD 
virtual xotira va talab boʻyicha sahifalarni joylash kabi foydali xususiyatlarni 
qoʻllab-quvvatladi. BSD Bill Joy tomonidan yozilgan. 
Unix tizimida boʻlinishning muhim sababi 1980-yilda TCP/IP protokoli stekining 
amalga oshirilishi edi. Shu vaqtgacha Unixʼda mashinadan mashinaga aloqa 
oʻzining boshlangʻich bosqichida edi — aloqaning eng muhim usuli UUCP 
(fayllarni bir Unix tizimidan boshqasiga koʻchirish vositasi, dastlab modemlar 
yordamida telefon tarmoqlari orqali ishlagan). 
Tarmoq ilovalari uchun ikkita dasturlash interfeysi taklif qilingan: Berkley soketlari 
va TLI (Transport Layer Interface). 

UNIX oilasiga tegishli bir nechta operatsion tizimlar mavjud. Bu tizimlar Unixning 
asosiy tuzilmalarini qabul qilgan va ularni o'zgartirgan tizimlardir. Quyidagi bir 
nechta mashhur Unix operatsion tizimlari mavjud: 

Download 240,11 Kb.