14
1.2.4. Belgili toifa Belgili toifaga belgilarning chekli to„plami yoki liter, ularga lotin
alifbosidagi harflar va unda yo„q kirill harflar, o„nlik raqamlar, matematik va
maxsus belgilar kiradi. Belgili ma‟lumotlar hisoblash texnikasi bilan inson
o„rtasidagi aloqani o„rnatishda katta ahamiyatga ega. Belgili toifadagi
o„zgaruvchilar ustida turli matematik amallarni bajarish mumkin. Bunda amallar
belgilarning ASCII kodlari ustida bajariladi. Shu sababli, belgili toifalarni
taqqoslash ham mumkin va taqqoslashlarning natijalari bool toifasiga kiradi. C++
tilida belgili toifalarning qiymatlari qo„shtirnoq ichida beriladi va u bitta belgidan
iborat bo„lishi mumkin.
1.5-jadval
Belgili toifa shakllari
Toifa
ko„rinishi
Mazkur toifadagi
o„zgaruvchining qabul
qiladigan qiymat oralig„i
O„zgaruvchining kompyuter
xotirasidan egallaydigan joyi
char(signed char) -128…127
1 bayt
unsigned char 0…255
1 bayt
wchar_t (kengaytiril gan simvolli tip) 0…65535
2 bayt
Satr (qator) – bu qandaydir belgilar ketma-ketligi bo„lib, satr bitta, bo„sh
yoki bir nechta belgilar birlashmasidan iborat bo„lishi mumkin. C++ tilida satrlarni
e‟lon qilish belgilar massivi shaklida amalga oshiriladi. Bu haqda keyinroq batafsil
to„xtalamiz.
Belgili toifadagi o„zgaruvchilar ustida o„zlashtirish, taqqoslash va turli
matematik amallarni bajarish mumkin. Bunda agar belgili toifalar ustida matematik
amallar bajariladigan bo„lsa, belgilarning ASCII kodlari olinadi.
15
Belgilar va qatorlarga doir quyidagi sodda dasturni keltiramiz:
#include using namespace std; int main() { char x='a'; char y='b'; char min; cout<<”belgilar yig‘indisi=”< kodlarini yig‘indisi - 195 cout< if(x>y) min=y; else min=x; cout<<”min=”< system("pause"); } Natija: belgilar yig‘indisi=195 a b min=a
